خبرگزاری مهر، گروه استانها- محمد حسین عابدی: مسکن ملی همان مسکن دولتی بود که با همان منطق مسکن مهر یعنی حذف قیمت زمین از سبد خانوار و در نتیجه تسهیل در خانه دار شدن مردم، آغاز به کار کرد. مسکن ملی نهضتی بود که در ادامه ساخت سالی یک میلیون مسکن در کشور، از سوی دولت سیزدهم پیگیری شد.
سیاستی که از همان ابتدای کار دولت سیزدهم اندکی بلند پروازانه به نظر می‌رسید. به هر صورت نباید از حق گذشت که مسئولان به خصوص در استان سمنان با سرعت بسیار خوبی زمین‌های مورد نیاز مسکن ملی را تأمین کردند و روند پذیره نویسی از مردم آغاز شد. حالا بعد از حدود دو سال از ثبت نام شاهد هستیم که بسیاری از عدم واگذاری اراضی مورد نیاز ساخت خانه در نهضت ملی مسکن، گلایه دارند.
محمد حمیدی معاون عمرانی استاندار سمنان و مسئول پیگیری طرح مسکن ملی در این استان در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه در مجموع ۱۴ هزار و ۴۴۲ واحد مسکونی در استان سمنان در دست ساخت است، گفت: حدود ۹۵ هزار نفر ثبت نام برای مسکن ملی داشتیم که ۵۷ هزار نفر واجد شرایط بودند.
برخی مردم هنوز پول واریز نکردند
معاون عمرانی استاندار سمنان با بیان اینکه ۱۹ هزار و ۵۰۰ نفر نیز عملاً تشکیل پرونده داده و هشت هزار و ۸۸۳ نفر واریز وجه کرده‌اند و این در حالی است که ۱۴ هزار واحد در حال احداث است، تاکید کرد: در تمام شهرهای استان سمنان زمین برای ساخت مسکن ملی آماده شده است همچنین در جلسه کارگروه مسکن استان نیز مصوب شد که به خصوص در شهرهای کوچک اخذ پروانه ساخت نیز با مشارکت شهرداری‌ها تسریع شود.
وی با بیان اینکه خانه‌ها در بحث جهش تولید مسکن در بخش‌های مختلف شامل خود مالک، بافت فرسوده، اقدام ملی و نهضت ملی، در دست ساخت است، افزود: فرمانداران هشت گانه استان سمنان موظف شده‌اند که از طریق بخشداری‌ها و شهرداری‌ها و … اطلاع رسانی را با مالکان داشته باشند که کار ساخت خانه‌ها شروع شود.
در واقع دولت معتقد است که مردم پول را واریز نکرده و اگر هم کرده‌اند بعضاً برای ساخت خانه‌ها پیشگام نشده‌اند و مردم اعتقاد دارند که دولت زمین‌ها را واگذار نکرده و مردم نمی‌توانند خانه‌ها را بسازند! تحقیقات مهر اما نشان می‌دهد که اتفاقاً هر دو طرف هم درست می‌گویند! یعنی دولت می‌گوید که زمین‌ها آماده شده و بسیاری از مردم پول واریز نکرده‌اند که گزاره درستی است از سوی دیگر مردم می‌گویند که زمین به آنها داده نشده که آن هم گزاره درستی است پس ماجرا در این میان چیست؟
علل تأخیر در واگذاری زمین‌ها
کارشناس و صاحب نظر مسائل عمرانی و مسکن استان سمنان در گفتگو با خبرنگار مهر، ضمن بیان اینکه مسکن ملی چند نوع دارد در زمینه بافت فرسوده و یا مسکن‌هایی که قرار است توسط قرارگاه امام حسن (ع) و … ساخته شود مشکلی نیست یعنی زمین تأمین شده اما در مسکن مالک ساز زمین تأمین شده اما بنیاد مسکن که رسالت تسطیح زمین و واگذاری آن را دارد، در برخی شهرها زمین را تحویل نمی‌دهد، گفت: بهانه بنیاد مسکن عدم همکاری مسکن و شهرسازی است و بهانه مسکن و شهرسازی عدم تحویل دادن زمین از سوی بنیاد مسکن و در این بین مردم هستند که روز به روز مصالح ساختمانی را گران‌تر و خودشان را از شرایط ساخت خانه دورتر می‌بینند.
مرتضی عامریان با بیان اینکه برای مثال در کلاته خیج شاهد بودیم که همه چیز مهیا بود اما زمین واگذار نمی‌شد، ابراز کرد: در دامغان هم چنین وضعیتی را شاهد هستیم یعنی مردم و نماینده دامغان در مجلس اعلام داشت که اراضی باید برای ویلا سازی واگذار شود اما دولت اعتقاد دارد که زمین‌ها برای آپارتمان سازی باید واگذار شود و این کار را دشوار کرده است.
وی با بیان اینکه دولت تلویحاً با ویلا سازی مخالفتی ندارد اما باید توجه داشت که آپارتمان سازی و انبوه سازی زودتر می‌تواند دولت مردان را به آمارهایی که دوست دارند ارائه دهند می‌رساند و کیست که بگوید مسئولان علاقه‌ای به این آمار دادن‌ها ندارند؟ افزود: در مقوله مسکن ملی باید توان سازنده را هم در نظر گرفت چرا که از زمان تصویب این قانون و وام ۳۰۰ میلیون تومانی آن همه چیز سه برابر شده است در نتیجه دولت باید به مردم هم حق بدهد که رغبتی برای ادامه کار نداشته باشند.
چالش‌های مسکن ملی
سید محمدرضا استاندار سمنان می‌گوید: تاکنون بالغ بر ۱۳ هزار نفر از متقاضیان واجد شرایط دریافت مسکن در استان، آورده اولیه را در طرح نهضت ملی مسکن واریز کردند و با تسریع و تسهیل در امور آماده سازی اولیه برای متقاضیانی که آورده اولیه را پرداخت نمودند، کلنگ آغاز عملیات اجرایی تعدادی از این واحدها در آینده نزدیک به زمین زده خواهد شد.
مرتضوی یکی از متقاضیان مسکن ملی که در شاهرود ثبت نام کرده به مهر، می‌گوید: ابتدا بیان شد که خانه‌ها را به صورت ویلایی می‌دهند زمزمه‌هایی بر اینکه قرار نیست خانه‌ها ویلایی باشد به گوش می‌رسد و در نهایت هم ما راضی شده‌ایم که فقط یک قطعه زمین به ما بدهند تا دورش را دیوار بکشیم اما مشخص نیست علت عدم تحویل چیست؟ زیرا ما وجه را هم واریز کرده‌ایم.
حلاجیان دیگر شهروند که در دامغان نام نویسی کرده نیز ضمن بیان اینکه برای تأمین پول ۴۵ میلیون تومانی اولیه طلاهای همسرش را فروخته است، گفت: پارسال یک ربع سکه از هدیه ازدواج پدر بزرگ و مادر بزرگمان را فروختیم که اگر به آن زمان بازگردیم هرگز این کار را نخواهیم کرد زیرا همین ۴۵ میلیون تومان را به هر کار دیگری زده بودیم امروز ضرر حداقل نمی‌کردیم.
وی با بیان اینکه مسئولان با هم دعوا دارند نماینده دامغان می‌گوید این شهرستان بزرگ است در نتیجه زمین فراوان دارد و لذا معنایی ندارد که خانه‌ها آپارتمانی باشد و باید ویلایی ساخته شود از سوی دیگر کسی نیست که بگوید به جای مسکن ملی چرا همان مسکن مهر باقی مانده را کسی تمام نمی‌کند و نمی‌سازد اگر سال قبل به همین یک نکته فکر می‌کردیم هرگز پولمان را معطل نمی‌کردیم ما از خودمان نپرسیدیم که اگر دولت مسکن ساز است چرا مسکن مهر را تمام نمی‌کند.
نمونه عجیب ایوان کی
شرایط در ایوان کی هم بسیار عجیب و غریب است به گفته استاندار سمنان سهم «استان سمنان از نهضت ملی مسکن ۳۰ هزار واحد است اما به دلیل شرایط خاصی که ایوان‌کی دارد مقرر شد ۳۰ هزار واحد مسکونی نیز در این شهر جدیدالتاسیس احداث شود در نتیجه ۶۰ هزار مسکن ملی در استان ساخته می‌شود» این در حالی است که هنوز مسکن‌ها تحویل نشده مناقشه‌ها آغاز شده است. آنطور که رضا مؤمنی مدیرعامل شهر جدید ایوان کی به خبرنگار مهر، می‌گوید: مسئله بر سر آب و تعهدات شرکت‌های خدماتی مانند برق و گاز است.
مؤمنی ابراز می‌کند: دستگاه های خدمات رسان مانند آب و فاضلاب باید تعهدات خودشان را عمل کنند و آبفا در اجرای شبکه آب و فاضلاب و به خصوص انشعابات بسیار عقب است» شگفت‌آور اما اینجا است که که مدیر شرکت آب و فاضلاب استان سمنان اعتقاد دارد که این شرکت اصلاً تعهدی در قبال مسکن ملی ایوان کی ندارد! محمد طاهری مدیرعامل این شرکت با بیان اینکه شبکه‌های آب برای مسکن مورد نیاز مردم در ایوان کی اجرا شده اما هزینه انشعاب آب باید واریز شود، گفت: بارها نامه نگاری شده اما پول‌ها کامل واریز نشده است از سوی دیگر به دلیل عدم اجرایی شدن پیاده‌روها نتوانستیم آب را برای مردم وصل کنیم.
اینها نشان می‌دهد که نگرانی مردم از سرنوشت مسکن ملی به واسطه تجربه تلخ مسکن مهر، بیهوده هم نیست. از سوی دیگر وضعیت در استان سمنان هم آنطور که مسئولان خوش بین اعلام می‌کنند نیست. از یک سو مردم اعتقاد دارند که زمین‌ها به آنان تحویل داده نشده و از سوی دیگر به فرض تحویل مسکن هم مردم نمی‌دانند که چطور هزینه ساخت را تأمین کنند.
هزینه بالای ساخت
کارشناس املاک در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه تسهیلات پرداختی در مسکن ملی استان سمنان نهایتاً ۳۰۰ میلیون تومان است یعنی دولت در زمانی که طرح مسکن ملی را برآورد و طراحی می‌کرد به این می‌اندیشید که مثلاً خانه ۱۰۰ متری را می‌توان به ۳۰۰ میلیون تومان ساخت، گفت: برآورد دولت ساخت متری سه میلیون تومان بوده اما سوال اساسی که از دولت داریم این است که خودش می‌تواند با متری سه میلیون تومان مسکن بسازد؟
محمدرضا سیفی که عضویت در اتحادیه املاک را نیز در کارنامه دارد با بیان اینکه اگر دولت عقیده دارد که می‌توان با ۳۰۰ میلیون تومان ۱۰۰ متر مربع خانه را صفر تا ۱۰۰ ساخت و کابینت کرده تحویل مردم داد پیشنهاد ما این است که مردم همین میزان وام خودشان را در اختیار دولت بگذارند تا دولت برایشان بسازد، بیان داشت: بزرگترین ایراد طرح مسکن ملی به نظر می‌رسد برآورد اشتباه دولت از هزینه ساخت است. دولت باید وام‌ها را شناور و تا سقف ۸۰۰ میلیون تومان قرار می‌داد چرا که اثر تورمی روز به روز همه چیز را گران‌تر می‌کند.
وی با بیان اینکه اگر دولت به آورده مردم امیدوار است که متقاضیان مسکن ملی پولی ندارند که اگر می‌داشتند که متقاضی مسکن ملی نمی‌شدند، ابراز کرد: از سوی دیگر اگر دولت میزان وام را افزایش دهد اولاً باید منابع آن را تأمین کند ثانیاً بدهکاری مردم و اقساط شأن بسیار بیشتر می‌شود در نتیجه سرنوشت مسکن مهر به همین سادگی با برآوردهای نادرست دولتی در کمین مسکن ملی است مگر اینکه مسئولان در ماه‌های آتی کاری صورت دهند.
در خاتمه باید گفت در استان سمنان با دو پدیده روبرو هستیم نخست مردمی که ۴۵ میلیون تومان اولیه را پرداخت کرده‌اند اما حالا با ۲۵۰ میلیون تومان و ۳۰۰ میلیون تومان وام و تسهیلات نمی‌توانند خانه را بسازند در نتیجه برای آغاز ساخت مراجعه نمی‌کنند. دوم افرادی که آماده ساخت هستند اما دولت هنوز زمین‌ها را به آنان تحویل نداده است بخشی از این عدم تحویل به واسطه کم کاری دولتی‌ها است و بخشی هم به دلیل آماده نشدن زمین‌ها، لذا باید منتظر ماند و دید که چه اتفاقاتی در این زمینه رخ می‌دهد.