خبرگزاری مهر، گروه استانها- نجمه جهانتیغ: دستفروشی و سد معبر پدیده‌ای است که روز به روز با سخت‌تر شدن وضعیت معیشتی مردم در حال گسترش است، به نحوی که برخی افراد به عنوان آخرین راه حل تأمین ارتزاق به این شغل روی می‌آورند.
در سال‌های اخیر و به خصوص پس از شیوع پاندمی کرونا بعضی از خیابان‌های شهر گرگان مانند خیابان امام خمینی (ره)، شهرک سپاه، ۱۵ متری پاسرو در تصرف دستفروشان و کسبه درآمده است.
در این بین سودجویان و برخی از کسبه هم از این فرصت به نفع خود استفاده می‌کنند و معابر و پله جلوی مغازه خود را به این افراد اجاره داده و برخی هم اجناس خود را در اختیار دستفروشان قرار می‌دهند و روزانه به آنها دستمزد پرداخت می‌کنند.
برخی از کسبه هم معبرفروشی نمی‌کنند اما حجم زیادی از اجناس و پرچم ساحلی خود را در بیرون از مغازه قرار داده و تردد شهروندان را با مشکل مواجه می‌کنند.
مشهود است که هیچ گونه عزم و اجماعی برای جمع آوری دستفروشان بین نهادهای مرتبط وجود ندارد و حتی اتحادیه اصناف که باید بر مجوز صادر شده نظارت داشته باشد نسبت به این موضوع کاملاً بی تفاوت است.
اجاره جلوی مغازه عادی شده است
خبرنگار مهر برای اطلاع دقیق از این موضوع با یکی از کسبه خیابان امام خمینی (ره) که مقدار زیادی از اجناس خود را به بیرون از مغازه و در پیاده رو انتقال داده بود، گفتگو کرد. این فروشنده با اکراهی که در پاسخگویی داشت به خبرنگار مهر گفت: تمامی کسبه عوارض پرداخت می‌کنند و جواز کسب دارند بنابراین چرا باید دست فروش بدون پرداخت هیچ گونه مبلغی به شهرداری جلوی مغازه ما اقدام به فروش کالای خود کند.
وی که از بیان نام خود امتناع کرد، افزود: این موضوع در حال حاضر به یک روال معمول تبدیل شده و اکثر مغازه داران این اقدام را انجام می‌دهند لذا نباید گلایه‌ای در این خصوص وجود داشته باشد.
ساماندهی دستفروشان ضرورتی است که دستگاه‌های مختلف باید در این زمینه ورود کنند در امتداد خیابان ولیعصر (عج) به مغازه‌ای برخورد کردیم که فردی اجناس خود را روی پله آن مغازه پهن کرده و مشغول دستفروشی بود.
با توجه به اینکه هیچ کسبه‌ای علاقه ندارد جلوی مغازه اش توسط دستفروشان اِشغال شود اما گاهی مواقع مشاهده می‌شود که برخی از مغازه دارها حتی شب‌ها وسایل دست فروش را درون مغازه خود نگهداری می‌کنند. اگر عده معدودی که از سر خیرخواهی این کار را انجام می‌دهند، کنار بگذاریم پرواضح است که اجاره جلوی مغازه امری غیرقابل اجتناب است اما مدرکی برای اثبات آن وجود ندارد.
یکی از این دستفروشان در گفتگو با خبرنگار مهر به دلیل ترس از دست دادن فضای موجود، این موضوع را کاملاً انکار کرد.
دستفروشان چاره دیگری ندارند
یک شهروند گرگانی به خبرنگار مهر گفت: شهرداری گرگان باید یک ایده مناسب برای ساماندهی دستفروشان پیدا کند تا نه دستفروشان برای تأمین معیشت خود دچار مشکل شوند و نه چهره شهر آشفته به نظر برسد.
سیده فاطمه شریعتمداری هنگامی که ماجرای اجاره دادن جلوی مغازه را شنید از این ماجرا متعجب شده و کسبه‌ای که این اقدام را انجام می‌دهند بی انصاف خطاب کرد و گفت: این افراد حق قانونی شهروندان برای استفاده از معابر و پیاده روها را نادیده گرفته و مرتکب عمل غیراخلاقی شده‌اند.
ابهام در قانون رفع سد معبر
برای اطلاع از نقش و وظیفه شهرداری در مورد دستفروشان به سراغ معاون خدمات شهری شهرداری گرگان رفتیم، احمدعلی سالاری در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: به استناد تبصره ذیل از بند دو ماده قانون شهرداری‌ها، اِشغال پیاده روها برای دستفروشی و استفاده شخصی ممنوع و طبق قانون، شهرداری باید رأساً از طریق عوامل خود نسبت به رفع سد معبر اقدام کند.
سالاری افزود: در این قانون ابهام وجود دارد و مشخص نیست که منظور از رأساً، به کار بردن قوه قهریه، خواهش، التماس و یا تذکر است.
وی گفت: زمانی که مأموران شهرداری اقدام به رفع سد معبر می‌کنند با ممانعت مواجه می‌شوند و ناخودآگاه درگیری رخ می‌دهد زیرا اکثر این افراد، مشکل معیشتی دارد.
گزارش مستندی از معبر فروشی نداریم
معاون خدمات شهری شهرداری گرگان ادامه داد: برخی افراد اعم از مغازه داران هم فضاهایی مانند معابر، خیابان و پله مغازه را در اختیار دستفروشان قرار می‌دهند و از آنها اجاره دریافت می‌کنند که در این رابطه گزارشات شفاهی به شهرداری رسیده اما هیچ گزارش مکتوبی در این مورد نداریم.
سالاری افزود: برخی اصناف هم اجناس خود را در اختیار دست فروش قرار داده و از آنها اجاره دریافت و یا در ازای فروش، به آنها دستمزد پرداخت می‌کنند.
وی تاکید کرد: شهرداری اگر گزارش مستند از این موضوع داشته باشد می‌تواند به دادستانی مکاتبه کند اما معمولاً کسی که معبر به وی فروخته شده به این موضوع اذعان نمی‌کند در نتیجه ما گزارش مستندی از این اقدام نداریم.
به گفته معاون خدمات شهری شهرداری گرگان سال گذشته برای فردی که در فضای مجازی در خصوص معبرفروشی آگهی زده بود، پرونده تشکیل شد.
شناسایی ۱۵۶ دست فروش در خیابان امام خمینی (ره)
به گفته سالاری در خیابان امام خمینی (ره) ۱۵۶ دست فروش شناسایی شده‌اند که بالغ بر ۸۰ درصد آنها اتباع بیگانه هستند.
وی با اشاره به اشغال پیاده رو توسط کسبه، گفت: از نظر بنده اتحادیه اصناف بر جواز کسب صادر شده نظارت درستی ندارد و متأسفانه در صدور مجوز هم از شهرداری هیچ گونه استعلامی نمی‌گیرد و به وسیله یک قولنامه که در آن عنوان تجاری ذکر شده، مجوز صادر می‌کند.
سالاری تصریح کرد: اگر مغازه دار هنگام دریافت مجوز، به شهرداری ارجاع داده شود، شهرداری این اختیار را دارد که زمان اشغال پیاده رو توسط کسبه، اعمال قانون و مغازه دار را جریمه کند.
وی با صراحت تاکید کرد که اتحادیه کمترین همکاری را با شهرداری در این مورد ندارد.
احراز ۵۲ تخلف اصناف
معاون خدمات شهری شهرداری گرگان گفت: سال گذشته چندین جلسه رفع سد معبر با حضور نمایندگان فرمانداری و دادستانی برگزار و ۵۲ مورد تخلف اتحادیه‌های اصناف خیابان امام خمینی (ره) محرز شد.
سالاری ادامه داد: هرچند که مقرر شد اتحادیه پس از تذکر برای پلمب اقدام کند اما متأسفانه هیچ تغییری حاصل نشده است.
وی معتقد است: قطعاً این کوتاهی از سوی اتحادیه امور صنفی وجود دارد که کسبه به خود اجازه می‌دهند پیاده رو را به اشغال خود در بیاورند.
سالاری گفت: سال گذشته چندین طرح در گرگان اجرا شد که برخی موفقیت آمیز بوده اما برخی به دلیل عدم همکاری نهادهای مرتبط موفق نبود.
وی ادامه داد: در اسفند ۱۴۰۱ بازارچه‌هایی با ۲۰۰ غرفه ایجاد شد اما علی رغم این پیش بینی باز هم در پایان سال خیابان امام و اکثر خیابان‌ها به اشغال دستفروشان درآمد.
بی تفاوتی سایر نهادها به پدیده دستفروشی
سالاری با اشاره به اینکه نوک پیکان ساماندهی دستفروشان به سمت شهرداری است، گفت: برای اجرای درست طرح‌های ساماندهی باید نهادهای دیگر مانند دادستانی، انتظامی، مرکز بهداشت، اتحادیه امور اصناف، دامپزشکی، فرمانداری و اداره کل امور اتباع پای کار باشند و بر اجرای آن نظارت کنند تا به تدریج شاهد کاهش این پدیده در شهر باشیم.
وی بیان کرد: ما هم می‌پذیریم که در این حوزه ضعف‌هایی داریم و سعی داریم تا سه ماه آینده این موضوع را برطرف کنیم.
سالاری گفت: بسیاری از مسائل غیربهداشتی در فروش مواد غذایی رخ می‌دهد اما مرکز بهداشت هیچ توجهی نمی‌کند و دامپزشکی نسبت به تمیز کردن ماهی در خیابان بی تفاوت است.
وی یادآور شد: همچنین با توجه به اشتغال تعداد زیادی از اتباع بیگانه به امر دستفروشی، اداره کل اتباع بیگانه وظیفه رسیدگی و ساماندهی این افراد را دارد و از طرفی ارگان‌هایی که وظیفه تأمین اشتغال را بر عهده داشته، نسبت به دستفروشان وظیفه مندی دارند اما همه نهادها وظیفه مندی خود را رها کرده و حتی در برخی مواقع مدعی هم هستند و از شهرداری انتظار دارند از قوه قهریه استفاده کند، این در صورتی است که قوه قهریه شهرداری بعد از برخوردهای قضائی، بهداشتی و غیره باید به کار گرفته شود.
به اعتقاد وی نهاد حاکمیتی و نظارتی باید دستور دهد تا همه این نهادها پای کار باشند و یک کار جمعی و منسجم رخ دهد.
علی رغم تماس‌های مکرر خبرنگار مهر با حمید سلیمانی رئیس اتاق اصناف گرگان، اما وی حاضر به پاسخگویی در خصوص سد معبر مغازه‌ها نشد.
به گزارش خبرنگار مهر، دستفروشی و معبرفروشی یک پدیده چندوجهی بوده و برای ساماندهی و مقابله با آن باید همه دستگاه‌ها پای کار بیایند.