به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «بازخوانی مارکس در عصر سرمایهداری دیجیتال» نوشته کریستین فوکس بهتازگی با ترجمه سهند ستاری توسط نشر مرکز منتشر و راهی بازار نشر شده است.
کریستین فوکس نویسنده اتریشی اینکتاب متولد ۱۹۷۶ و یکی از مهمترین نظریهپردازان انتقادی ارتباطات است که در اینکتاب سراغ مفاهیم ضروری نظریه انتقادی رسانه و ارتباطات در قرن ۲۱ ضروری رفته است. فوکس با توجه به نوشتههای مارکس، تلقی او را از مفاهیم ماشینآلات و فناوری و ارتباطات و ایدئولوژی استخراج کرده است. اینمفاهیم زمینهساز تحلیل مضامین اصلی عصر دیجیتالاند. نسخه اصلی اینکتاب سال ۲۰۱۹ منتشر شده است.
فوکس طی سالهای اخیر مفهوم کار دیجیتال را جا انداخته و به نقد سرمایهداری دیجیتال و ارتباطی و رسانهها و شبکههای اجتماعی پرداخته است. او در کتاب پیشرو میگوید فناوری همیشه خصیصهای متخاصم دارد. یعنی اگر فناوری در نظام سرمایهداری ابزار سلطه و سرکوب و نظارت و استثمار و از سرچشمههای بحران و بیثباتی کار است، در جهان مابعد سرمایهداری، ابزار تعاون و رفاه و فردیت جامعالاطراف است. اینمتفکر در پی نوعی از ابزار فکری است که توان تفسیر انتقادی از سرمایهداری دیجیتال و ارتباطی را تقویت کند.
یکی از موارد ادعای نگارنده کتاب «بازخوانی مارکس در عصر سرمایهداری دیجیتال»، این است که اگر جنبههای گوناگون فناوری و ارتباطات را براساس نظریه مارکس بررسی کنیم، متوجه خصلت تناقضآمیز سرمایهداری دیجیتال و ارتباطی میشویم و میتوانیم راههایی برای رسیدن به سوسیالیسم ارتباطی و اشتراکگرایی دیجیتالی تصور کنیم.
کتاب پیشرو با احتساب مقدمه وجمعبندیاش، ۷ فصل دارد که بهترتیب از اینقرارند: «مقدمه: بازخوانی مارکس در عصر سرمایهداری دیجیتال»، «بازخوانی سرمایه مارکس در عصر اطلاعات»، «بازخوانی مارکس در مقام پیشگام جامعهشناسی انتقادی فناوری»، «بازخوانی مارکس در مقام پیشگام نظریه انتقادی ارتباطات»، «بازخوانی مارکس در عصر سرمایهداری دیجیتال: نمونه صنعت نسل»، «بازخوانی مارکس در عصر سرمایهداری دیجیتال: تاملاتی در باب کتاب مجمع» و «جمعبندی».
در قسمتی از اینکتاب میخوانیم:
با توجه به زمانه مخوفی که اکنون در آن به سر میبریم، زمانه رشد و تقویت ملیگرایی و نئوفاشیسم، زمانهای که با تهدید یک «جنگ جهانی» جدید شناخته میشود، زمانهای که صحنه نمایش بحرانهای سیاسی و اقتصادی و زیستمحیطی است، سخنان مرینگ در سالگرد دویستسالگی مارکس درست به هماناندازه یکصد سال پیش صادقاند.
مارکس در درجه اول منتقد و نظریهپرداز انتقادی بود، و ایننکته ایجاب میکرد که اقتصاددانی انتقادی و فیلسوفی انتقادی و چهرهای انتقادی در علوم سیاسی و جامعهشناسی انتقادی و روزنامهنگاری انتقادی و فعالی انقلابی باشد. در اینفصل به مناسبت دویستسالگی مارکس نشان میدهیم که او در عین حال یک محقق انتقادی ارتباطات هم بود. این مورد در نظریه رادیکال اغلب به دست فراموشی سپرده شده است چراکه ارتباطات را بهعنوان یک روبنای بیاهمیت اغلب نادیده میانگارند یا کنار میگذارند.
فصل حاضر در سهمرحله نشان میدهد که چطور مارکس در آثارش نظریه انتقادی درباره ارتباطات تدوین میکند: در بخش دوم این فصل جنبههایی از ماتریالیسم ارتباطی مطرح و معرفی میشود. بخش سوم وسایل ارتباطی و کار ارتباطی را [که شبههای از کار غیرمادی است] به بحث میگذارد. بخش چهارم بر مبانی نقد ایدئولوژی متمرکز است. و در بخش آخر یکجمعبندی کلی ارائه میشود.
اینکتاب با ۲۰۲ صفحه، شمارگان هزار و ۶۰۰ نسخه و قیمت ۱۱۸ هزار تومان منتشر شده است.