به گزارش خبرگزاری مهربه نقل از الجزیره ،۱۰ روز از درگیری بین ارتش سودان و نیروهای پشتیبانی سریع می‌گذرد، جنگی که بیش از ۴۰۰ کشته و حدود ۴ هزار زخمی برجای گذاشته است. سودان بیش از پیش در هرج و مرج فرو می‌رود و سوال اینجاست که این درگیری به کجا ختم می‌شود؟ سوالی که این گزارش سعی دارد در قالب چهار سوال فرعی به آن پاسخ دهد:
بحران سودان چگونه شعله ور شد؟
رقابت بر سر قدرت بین فرمانده ارتش سودان، عبدالفتاح البرهان، که اکنون رئیس دولت است، و معاون وی، محمد حمدان دقلو، ملقب به «حمیدتی»، رئیس نیروهای پشتیبانی سریع که هر دو به دنبال شکست همدیگر هستند، این کشور را به آتش کشید و اگرچه هر دو اکنون مدعی هستند که از آتش بس و گفتگو حمایت می‌کنند، اما هر دو در عمل برخلاف ادعاهای خود عمل می‌کنند.
سرنوشت جمعیت غیرنظامی و نیروهای سیاسی سودان چیست؟
غیرنظامیان سودانی از اثرات غم انگیز جنگ ژنرال‌ها رنج می‌برند.مردم خارطوم که از روزهای آغازین جنگ در خانه‌های خود پنهان شده بودند، اکنون با افزایش درگیری‌ها و قطع آب، برق و اینترنت، به طور دسته جمعی فرار می‌کنند.
بمباران هوایی و حملات با سلاح‌های سنگین، به بیمارستان‌ها و مدارس هم رحم نکرد. به گفته سازمان پزشکان سودان، ۶۰ بیمارستان از ۷۴ بیمارستان در شهر ۵ میلیون نفری خارطوم به دلیل ناامنی و کمبود امکانات پزشکی از کار افتاده‌اند.
نقش قدرت‌های منطقه‌ای و بین المللی چیست؟
از روز اول جنگ، درخواست‌ها برای آتش‌بس و آغاز گفت‌وگو چند برابر شده است، و در این رابطه آنتونیو گوترش، دبیرکل سازمان ملل متحد روز دوشنبه در شورای امنیت گفت: «خشونت در سودان باید متوقف و آتش بس برای جلوگیری از سقوط این کشور به ورطه هرج و مرج برقرار شود».
روز چهارشنبه هفته پیش، ۱۵ سفارت غربی در خارطوم، از جمله سفارت‌های ایالات متحده، اتحادیه اروپا و نروژ، در بیانیه‌ای مطبوعاتی از طرف‌های متخاصم خواستند که «فوری و بدون قید و شرط به مخاصمات پایان دهند».
اما دو روز بعد، اکثر این سفارتخانه‌ها، کارکنان دیپلماتیک و سفیران خود را به مکان‌های دیگر منتقل کرده و مجبور به تعطیلی شدند.
البرهان و حمیدتی با برخی از قدرت‌های فعال بین‌المللی و منطقه‌ای در ارتباط هستند، دولت‌های مختلف در سال‌های اخیر با یکی از این دو رهبر نظامی روابط سیاسی، اقتصادی و دیپلماتیک برقرار کرده‌اند.
البرهان همکلاسی عبدالفتاح السیسی رئیس جمهور مصر بود، و هر دو از آکادمی نظامی مصر فارغ التحصیل شده‌اند. در مورد حمیدتی، او فرمانده نیروهای پشتیبانی سریع است که در یمن در کنار عربستان سعودی و امارات مداخله داشته و در لیبی به نیابت از امارات جنگیده است. وی همچنین با گروه نظامی واگنر روسیه برای حفاظت از معادن طلا در سودان همکاری می‌کرد.
اگرچه بسیاری از کشورهای منطقه با یکی از فرماندهان سودانی روابط دارند، اما هیچیک از این کشورها واقعاً به حدی درگیر نیستند که جنگ کنونی سودان، یک جنگ نیابتی تلقی شود و البته هیچیک از این بازیگران بین‌المللی در توقف درگیری به اندازه کافی تأثیر گذار نیستند.
نتایج احتمالی چیست؟
شکی نیست که هم البرهان و هم حمیدتی نیروهای نظامی قدرتمندی را رهبری می‌کنند و نبرد کنونی میان این دو بسیار سخت و پیچیده است و فعلاً بنا ندارند آن را متوقف کنند. البرهان اعلام کرده که تا زمان شکست نیروهای پشتیبانی سریع، به جنگ ادامه خواهد داد، و در مقابل حمیدتی نیز اظهار کرد که تا زمان شسکت کامل ارتش به نبرد ادامه می‌دهد. بنابراین به گفته برخی کارشناسان، این درگیری می‌تواند ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد.
با این حال، فشار خارجی ممکن است متخاصمان را وادار کند تا درگیری‌ها را برای مذاکره متوقف کنند. به ویژه اینکه سودان به کشورهای غربی برای رفع تحریم‌های اقتصادی خود و دریافت کمک‌های مالی از نهادهای بین المللی نیاز دارد.
همچنین می‌توان از طریق هماهنگی بین‌المللی با قدرت‌های منطقه‌ای مانند مصر، امارات، عربستان سعودی و… که در سودان نفوذ دارند، دو طرف درگیری را به توقف جنگ قانع نمود. این همان مکانیسم هماهنگی است که تحت نظارت اتحادیه آفریقا، اتحادیه عرب، اتحادیه اروپا و سازمان ملل متحد ایجاد شد، البته در حال حاضر ابزارهای فشار برای متقاعد کردن متخاصمان مبنی بر توقف جنگ، وجود ندارد.
در این باره، «محمود سالم»، تحلیلگر مصری در مقاله‌ای در وب سایت تخصصی المانیتور گفت: «وضعیت در سودان هنوز بسیار ناآرام بوده و می‌تواند به جنگی تمام عیار و فرسایشی مانند آنچه که در سوریه اتفاق افتاد، ختم شود».
در هر صورت، آنچه مسلم است این است که شانس از سرگیری روند انتقال قدرت و گفتگو برای بازگرداندن حکومت مدنی و دموکراتیک در سودان بسیار دور به نظر می‌رسد، و این امر خشم سودانی‌ها را برمی انگیزد.