خبرگزاری مهر، گروه سیاست- محمد مهاجرانی: آخرین بار محمود احمدی نژاد، رئیس‌جمهور پیشین کشورمان بود که در تاریخ ۶ اسفند سال ۱۳۸۸ به سوریه سفر کرد و حالا بعد از ۱۳ سال، بار دیگر رئیس‌جمهوری ایران به این کشور سفر کرده است. سفری مهم که در هنگامه مورد توجه قرار گرفتن مجدد دمشق در میان کشورهای عربی و احتمال بازگشت سوریه به جمع سران اتحادیه عرب، صورت می‌گیرد.
سفر رئیسی به سوریه در شرایطی صورت می‌گیرد که دمشق طی ماه‌های اخیر با عادی‌سازی روابطش با کشورهای عربی، در آستانه پیوستن دوباره به جمع اتحادیه عرب قرار دارد. در همین‌باره، چندی پیش وزیران امور خارجه اردن، سوریه، عربستان سعودی، عراق و مصر نشستی پنج‌جانبه در امان، پایتخت اردن برگزار شد و در بیانیه پایانی خود، بر اولویت پایان دادن به بحران سوریه و رنج ناشی از آن برای ملت این کشور، تأکید کردند.
در نخستین روزهای آغاز شکل‌گیری بحران در سوریه که در ابعاد مختلف امنیتی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی این کشور را درگیر کرد، کم‌تر کسانی احتمال مقاومت و برقراری دولت قانونی این کشور را متصور بودند. اکنون پس از گذشت ۱۲ سال، سوریه از زیر آوارهای فتنه و جنگ تحمیلی غرب علیه خود سر برآورده است.
سوریه در سال ۱۹۴۵ جزو ۶ کشور عربی بود که در تأسیس اتحادیه عرب در قاهره نقش کلیدی داشته و همواره پس از تأسیس رژیم صهیونیستی در سال ۱۹۴۸ میلادی مواضعی ضد رژیم صهیونیستی داشته و دارد. دعوت از بشار اسد برای شرکت در نشست سران کشورهای عضو این اتحادیه در ریاض که برای نخستین بار پس از ۱۲ سال صورت می‌گیرد که به زعم بسیاری از کارشناسان در پس توافق اخیر میان ایران و عربستان در پکن بسترهای لازم برای آن ایجاد شده است و اکنون سوریه از بحران ۱۲ ساله عبور کرده و در حال بازیافت جایگاه خود در معادلات منطقه‌ای است.
خروج سوریه از تنگنای ژئوپلتیکی
سفر محمد بن زائد، رئیس امارات به دمشق، سفر وزیر امور خارجه عربستان به دمشق، دیدار اخیر بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه از پادشاهی عمان و امارات متحده عربی و بازگشایی سفارتخانههای عربستان و امارات در دمشق نشان می‌دهد که جنگ سیاسی علیه دمشق به واپسین روزهای خود رسیده است و همانطور که در میدان نبرد در تاریخ سی‌ام آبان ماه سال ۱۳۹۶ سردار شهید حاج قاسم سلیمانی فرمانده فقید نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در نامه‌ای به رهبر معظم انقلاب، پایان یافتن سیطره داعش در کشورهای عراق و سوریه را اعلام کرد، اکنون رئیسی می‌تواند پایان جنگ سیاسی و دیپلماتیک علیه سوریه و نیروهای مقاومت را اعلام کند.
نگرانی صهیونیست‌ها از سفر رئیسی به سوریه
البته سفر راهبردی رئیسی به سوریه، نگرانی رسانه‌های رژیم صهیونیستی را به دنبال داشته است. صهیونیست‌ها از اتحاد جبهه مقاومت با محوریت تهران و آغاز دور جدید بازسازی‌ها در سوریه با مشارکت فعال کشورمان، ابراز نگرانی کرده‌اند. شبکه ۱۳ رژیم صهیونیستی، اخیراً در گزارشی به ابعاد راهبردی سفر رئیس‌جمهور کشورمان به سوریه پرداخت و نوشت: «تل‌آویو باید نگران نتایج این سفر استثنایی باشد. سفر رئیسی به سوریه بسیار استثنایی است و باید اسرائیل را نگران کند؛ به ویژه که این اولین سفر از سال ۲۰۱۱، یعنی از آغاز جنگ در سوریه است.» این رسانه افزود: «ایران می‌خواهد محور ایران - حزب‌الله، حماس و جهاد اسلامی را متحد کند و این باعث می‌شود برنامه‌ای جدید در خصوص سیاست‌اش در خاورمیانه انجام دهد.»
حضور فعال ایران در دوره سازندگی سوریه، فعالیت‌های قبلی در مرحله دفاعی را تکمیل می‌کند
در همین راستا، یک عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس با تأکید بر اینکه سوریه برای ایران اهمیت راهبردی دارد، بیان کرد: این کشور یکی از تاریخی‌ترین و وفادارترین هم‌پیمانان جمهوری اسلامی ایران در روزهای سخت است. البته ایران نیز در سخت‌ترین روزهای مردم سوریه در کنار آنها ایستاده است. پیروزی محور مقاومت در سوریه دستاورد مشترکی از کشورها مختلف بود که البته جمهوری اسلامی در این کار، بیشتری نقش را ایفا کرد.
عباس‌زاده با اشاره به اینکه ایفای چنین نقش اثرگذاری از جانب ایران حق مردم سوریه بود، تصریح کرد: خوشبختانه با پایمردی و هشیاری مردم سوریه و درایت رهبران سیاسی دو کشور، محور مقاومت بر محور عبری و غربی پیروز شد. این محور عبری و غربی با سنگین‌ترین و پیچیده‌ترین فرصت‌های نرم‌افزاری و سخت‌افزاری در منطقه حضور پیدا کرده بود.
عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجه مجلس اظهار کرد: بعد از شکست محور غربی- عبری فصل جدیدی در تاریخ کشور سوریه آغاز شده است. این دوره جدید را می‌توان دوره بازسازی و سازندگی سوریه دانست. جمهوری اسلامی ایران با توجه به تجربه‌ای که در بازسازی و ظرفیت‌های بسیاری در بخش‌های مختلف دارد، می‌تواند در این زمینه پیشرو باشد.
وی ادامه داد: سفر رئیس‌جمهور می‌تواند مقدمات و بسترهای این ایفای نقش و همکاری‌ها در دوره سازندگی و بازسازی سوریه را آماده کند. این دیپلماسی فعال، همان چیزی است که در شأن ملت ایران است و ملت ایران نیز همین را می‌خواهند که دیپلماسی کشور فعال، مقتدر و هوشمند باشد.
عباس‌زاده تصریح کرد: اعمال نقش جمهوری اسلامی ایران در دوره بازسازی سوریه، ادامه همان اعمال نقش در مرحله دفاعی است؛ در حقیقت حضور فعال ایران در دوره سازندگی سوریه، فعالیت‌های قبلی در مرحله دفاعی را تکمیل و به مرحله ثمر می‌رساند. طبیعتاً ملت و دولت سوریه نیز این ایفای نقش را ترجیح می‌دهند چراکه ایران در روزهای سخت همراهی و همیاری خود را به آنها نشان داده است.
از طرف دیگر، سوریه به علت سال‌ها درگیری و مبارزه با تروریسم، نیازمند آغاز فرآیندهای اقتصادی مطمئن برای جبران خسارت‌ها و ویرانی‌ها است که با توجه به خودکفایی و تجربه کشورمان در عرصه‌های مختلف عمرانی و اقتصادی اکنون این فرصت برای حضور گسترده شرکت‌های ایرانی فرآهم آمده است که در جریان سفر رئیس جمهور به دمشق موانع و چشم‌انداز این موضوع مورد مداقه مقامات عالی دو کشور قرار گیرد.
سفری با ابعاد اقتصادی
در همین راستا فتح الله توسلی نماینده مردم کبود آهنگ در مجلس شورای اسلامی با تاکید بر اینکه سفر رئیس‌جمهور به سوریه در راستای گسترش همکاری‌های اقتصادی خواهد بود، تصریح کرد: پیش از این نیز مسئولان سوری به ایران آمده‌اند و مقامات ایرانی نیز سفرهایی به این کشور داشته‌اند که در جریان این سفرها، یادداشت‌های تفاهمی امضا شده است. کمیسیون مشترکی میان دو کشور داشته‌ایم که بخشی از این تفاهمات را اجرایی کردند اما بخشی از آنها به دلیل شرایط منطقه باقی مانده‌اند. در سفر آتی رئیس جمهور به سوریه تفاهم‌هایی که هنوز اجرایی نشده‌اند مورد بررسی مجدد قرار می‌گیرد تا در مورد آنها تصمیم‌گیری شود.
نماینده مردم کبودرآهنگ در مجلس عنوان کرد: این یک نقطه عطف در تاریخ مشترک سوریه و ایران است. بسیاری از کشورهای منطقه و قدرت‌های دنیا می‌خواستند سوریه را منزوی کنند. امروز شاهد هستیم برخی کشورهای عربی که سفیر خود را از سوریه فراخوانده بودند، در حال بازگشایی سفارتخانههای خود هستند.
وی خاطرنشان کرد: از طرف دیگر روابط ایران با عربستان در حال گسترش است و همچنین قطری‌ها در این راستا همراهی می‌کنند. طبیعتاً این افزایش ارتباطات میان کشورهای منطقه با اولویت ایران اهمیت بسیاری دارد که با تلاش فعالان حوزه سیاست خارجه در دست پیگیری است و دستاوردهای قابل توجهی خواهد داشت.
زمان به وقت حسابرسی از صهیونیست‌ها
کارویژه دیگر سفر رئیس جمهور به سوریه می‌تواند به جهت ایجاد هماهنگی بیشتر بین جریان‌های مختلف جبهه مقاومت باشد. اتفاقی که پس از سفر اخیر حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان به لبنان نمود بیشتری به خود گرفت. رژیم صهیونیستی در سال‌های اخیر با سواستفاده از وجود انشقاق سیاسی در بین برخی از کشورهای منطقه سعی در وارد کردن ضربه به جمهوری اسلامی ایران و جبهه مقاومت داشت که اکنون در پرتو سیاست خارجی موفق جمهوری اسلامی ایران برای ایجاد همگرایی مضاعف میان کشورهای منطقه، نوبت حسابرسی اقدامات مخرب سال‌های گذشته صهیونیست‌ها در منطقه، به ویژه در سوریه فرارسیده است.
سعدالله زارعی کارشناس مسائل منطقه‌ای نیز در گفتگو با مهر در تشریح ابعاد اهمیت سفر رئیس جمهور به سوریه گفت: نکته مهم این سفر این است که کمیته‌های کارشناسی بین دو کشور، زمینه‌های انتقال اقتصادی سوریه از وضعیت فعلی به وضعیت مناسب را بررسی خواهند کرد. این سفر برای گفتگو در خصوص زمینه‌ها و بسترهای اقتصادی مشترک میان ایران و سوریه است که در گفتگوها و ملاقات‌ها مقامات دو کشور، دنبال خواهد شد.
زارعی با اشاره به همکاری‌های ۴ جانبه کمیته ایران، سوریه، روسیه و ترکیه در خصوص سوریه، تصریح کرد: در عین حال مسائل کلان بین المللی از جمله جلسه‌های کمیته ۴ جانبه ایران روسیه ترکیه و سوریه که قبلاً به صورت کمیته‌های نظارتی و فنی در سوچی، آستانه، تهران و ترکیه و به صورت مقدماتی برگزار و صحبت شده است، که این موضوع‌ها دستور کارهای آماده‌ای هستند و قطعاً در این سفر مورد توافق دو کشور قرار گرفته و امضا خواهد شد.
زارعی: مقامات دو کشور سیاست‌های بازدارنده را در خصوص حملات اسرائیل مورد توجه قرار می‌دهند
رئیس پژوهشکده جبهه مقاومت پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس شهید سلیمانی در ادامه تأکید کرد: در بعد امنیتی مقوله‌ای مطرح است و آن حملات رژیم صهیونیستی به خاک سوریه است. رؤسای جمهور دو کشور می‌توانند در این دیدار در خصوص این موضوع تأمل داشته باشند و براساس تجربه و نتایج سیاست‌های دفاعی گذشته و در خصوص بمباران‌های اسرائیل در سوریه که ما هم متأسفانه دچار آسیب‌هایی شدیم، به جمع بندی‌های جدیدی برسند. مقامات دو کشور سیاست‌های بازدارنده را در خصوص حملات اسرائیل مورد توجه قرار می‌دهند. اینها از آثار اساسی سفر آقای ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور به دمشق خواهد بود.