خبرگزاری مهر - گروه استانها: ورزش زورخانه‌ای، باستانی و یا پهلوانی، انجام حرکات ورزشی خاص با ادوات و بدون ادوات است که با آداب و رسوم ویژه از عصرهای تاریخی و فرهنگی کهن تا کنون در سرزمین گسترده پارس رواج داشته است.
در سال‌های اخیر و با استناد به برخی روایات متقن، روز ۱۷ شوال سالروز جنگ دلاورانه مولای متقیان علی مرتضی (ع) با عمرو بن عبدود پهلوان و شکست دادن این قهرمان بزرگ جهان عرب توسط حضرت علی (ع) به عنوان روز فرهنگ پهلوانی و ورزش زورخانه ای در تقویم جمهوری اسلامی ایران ثبت شده است.
به همین مناسبت با «مهدی روشنی» یکی از فعالان این رشته ورزشی و رئیس هیئت ورزش‌های زورخانه ای شهرستان گرگان، رئیس کمیته داوران فدراسیون ورزش‌های زورخانه ای جمهوری اسلامی ایران و داور بین المللی و مدرس رسمی فدراسیون ورزش‌های زورخانه جمهوری اسلامی ایران به گفتگو نشستیم که در ادامه خواهد آمد.
*لطفاً خودتان را معرفی کنید و بگویید که چند سال در رشته ورزش‌های زورخانه ای مشغول به فعالیت هستید؟
بنده مهدی روشنی هستم و از سال ۱۳۷۹ در رشته ورزش زورخانه ای و پهلوانی فعالیت دارم؛ هم اکنون علاوه بر تلمذ (شاگردی) و فراگیری ورزش در نزد اساتید رشته زورخانه‌ای، در حوزه مربی گری و پرورش ورزشکاران جدید و همچنین آموزش به داوران مشغول فعالیت هستم.
*در دهه ۷۰ ورزش زورخانه ای برای بسیاری از مردم شناخته شده نبود، چگونه وارد ورزش زورخانه ای شدید؟
من اولین بار در قامت یک جوان ۲۰ ساله وارد این ورزش شدم، ورزشی که با خلقیات و روحیات من نزدیک بود. ورزش پهلوانی و زورخانه‌ای یک ورزش اصیل کاملاً ایرانی محسوب می‌شد و در اجرای آن برنامه‌های مذهبی و مدح ائمه معصومین رایج بود و به همین دلیل جذب این ورزش شدم.
*ورزش زورخانه ای را از کدام باشگاه آغاز کردید؟
ورزش باستانی را از باشگاه مشعل، یکی از قدیمی ترین زورخانه‌های شهر گرگان آغاز کردم که در حال حاضر نیمه فعال است. این باشگاه در محوطه قدیمی و کهن محله چهارراه میدان گرگان واقع بود و در دهه‌های ۷۰ و ۸۰ بسیاری از جوانان گرگانی در این باشگاه مشغول ورزش و یا تماشای زورخانه‌ای بودند.
*در حال حاضر گرگان چند باشگاه دارد؟
از زورخانه‌های گرگان می‌توان به زورخانه دلیران کهن واقع در محله ملل، زورخانه وحدت در خیابان شهدا و زورخانه پوریای ولی در محدوده مصلی اشاره کرد که به صورت مستمر میزبان ورزشکاران و علاقه‌مندان به ورزش زورخانه ای بوده و البته باشگاه مشعل در چهارراه میدان هم بنا به دلایلی نیمه فعال است.
*رغبت و استقبال مردم از ورزش زورخانه‌ای چگونه است؟
در گذشته چنین جا افتاده بود که ورزش‌های زورخانه ای مختص پیرمردها و افراد میانسال است در دهه‌های گذشته ورزش زورخانه ای نسبت به سایر ورزش‌ها علاقه مندان کمتری داشت زیرا این ورزش به درستی معرفی نشده بود و اینگونه در اذهان مردم شکل گرفته بود که این ورزش مختص میانسالان و پیرمردها است و حتی برخی بر این باور بودند که این ورزش تناسب اندام ورزشکاران را مختل می‌کند.
اما در سال‌های اخیر به ویژه پس از برنامه‌ها و مسابقات تلویزیونی (عصرجدید) گرایش خانواده‌ها و نونهالان به این ورزش روندی صعودی به خود گرفت و شاهد آن هستیم که استقبال خانواده‌ها از این ورزش بیشتر شده است
*چه میزان ورزشکار در حوزه ورزش‌های باستانی در گرگان فعالیت می‌کنند؟
در حال حاضر ۱۸۱ ورزشکار بیمه شده در رشته ورزشی زورخانه ای در حال فعالیت هستند که ۶۴ نفر از این ورزشکاران را را نونهالان و رده سنی پایه تشکیل می‌دهند؛ در حال حاضر هشت مرشد در زورخانه‌های گلستان مشغول ضرب نوازی هستند.
*برای توسعه این ورزش و جذب بیشتر ورزشکاران چه برنامه‌ای دارید؟
یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در ورزش زورخانه ای در دستور کار قرار گرفته افزایش تعامل با آموزش و پرورش است و در این خصوص توافقنامه خوبی به امضا رسیده تا در اشکال مختلف این ورزش بین دانش آموزان توسعه یابد.
آشناسازی دانش آموزان با ورزش زورخانه‌ای و معرفی این ورزش به دانش آموزان در زنگ ورزش یکی از رویکردهای مسئولان ورزش زورخانه ای است؛ فارغ از مباحث آموزشی در مدارس این امکان فراهم شده تا مدارسی که به سالن‌های ورزشی مجهز هستند یا در مجاورت آنها سالن ورزشی وجود دارد، دانش آموزان به صورت حضوری و میدانی این ورزش را تجربه کنند.
*آیا برای فصل تابستان و تعطیلات دانش‌آموزان و نونهالان هم برنامه‌ای دارید؟
زورخانه‌های دلیران کهن، وحدت و پوریای ولی در طول تابستان و دیگر ماه‌های سال پذیرایی نونهالان و خردسالان است و مربیان مدرک دار و تحت نظر فدراسیون با حداقل هزینه آماده پذیرش و آموزش این رشته به نونهالان هستند.
*ورزش زورخانه ای در زمره ورزش‌های گرانقیمت قرار می‌گیرد؟
با توجه به اینکه همه ادوات مورد استفاده در این ورزش مانند میل و کباده و غیره در زورخانه‌های شهر موجود است و نیازی به تهیه این ادوات از سوی ورزشکاران نیست این ورزش از ورزش‌های ارزان‌قیمت تلقی می‌شود و خانواده‌ها می‌توانند با هزینه نامنویسی حداکثر ۱۰۰ هزار تومان در ماه، خرید ۱۰۰ هزارتومان تیشرت و شلوارک مخصوص ورزش به قیمت حداکثر ۲۰۰ هزار تومان، فرزندان خود را روانه زورخانه کنند.
آموزش‌های تخصصی ویژه کودکان و نونهالان در همه زورخانه‌های گرگان پیش بینی شده است.
*لطفاً از خاطرات تلخ و شیرین خود در این ورزش هم برای خوانندگان بگویید؟
یکی از تلخ‌ترین خاطرات من در سال ۸۳ اتفاق افتاد در آن سال من به عنوان یک ورزشکار تازه کار بدون اطلاع از قوانین و مقررات مسابقات و همچنین تمرینات کافی در مسابقه‌ای در شهر یزد شرکت کردم که در بین ۱۷ ورزشکار حاضر در این مسابقات در جایگاه آخر و هفدهم قرار گرفتم.
همین امر سبب شد تا خود را مقید به فراگیری آئین‌نامه‌ها و مقررات این ورزش کنم و پس از سال‌ها تلاش موفق به کسب داوری درجه سه، دو و یک و حتی بین المللی شدم و در حال حاضر به عنوان مدرس داوری و رئیس کمیته داوران فدراسیون در حال خدمت هستم و کسب عنوان داور برتر در وزارتخانه ورزش و جوانان در سال ۹۵ از خاطرات خوش من در این رشته ورزشی است.
*برخی از مردم بر این باورند که ورزش زورخانه ای مخصوص عیاران جوانمردان و برخی صاحبان مشاغل خاص و بازاری است آیا این موضوع را قبول دارید؟
ورزش زورخانه ای متعلق به طیف و یا گروه خاصی از افراد جامعه نیست، در حال حاضر در لیست ورزشکاران ورزش‌های زورخانه ای گرگان از پزشک گرفته تا روحانی از دانشجو گرفته تا مهندس حضور دارند و این امر بیانگر آن است که ورزش زورخانه ای یک ورزش فراگیر و عمومی تلقی می‌شود.
* کمک به نیازمندان و گلریزان در گود زورخانه انجام می‌شود، لطفاً در این خصوص بیشتر توضیح دهید؟
به طور معمول در دو نوبت از سال گلریزان انجام می‌شود که یک مورد آن در روزهای منتهی به عید نوروز است که به منظور کمک به خانواده نیازمندان و تأمین و توزیع اقلام مورد نیاز عید برای این خانواده‌ها است و در نوبت دوم که معمولاً در ماه شوال برگزار می‌شود به امر آزادی زندانیان نیازمند و غیرعمد اختصاص دارد که تلاش می‌شود با گلریزان زمینه آزادی زندانیان غیرعمد فراهم شود.
*آیا حرکاتی که در ورزش زورخانه ای انجام می‌دهند بیانگر سمبل و نماد خاصی است؟
حرکات و ابزار مورد استفاده در این ورزش دارای نماد و نشانه‌هایی از ابزارهای جنگی دوران کهن است؛ میل نمادی از گرز، تخته شنا نمادی از شمشیر، سنگ نمادی از سپر و کباده نمادی از کمان است.
*تعدادی از مرشدان و مدیران زورخانه ها را معرفی کنید؟
اکبر توسلی، محمد مسعود مهدی نژاد، احمد اسماعیل پور، ابراهیم مخیری، فریبرز محسن مفیدی، علی معتمدی نژاد، علیرضا یاحقی، علی شامیاتی، حاج مهدی اصطبار و محمد مسعود مهدی نژاد از جمله پیشکسوتان ورزش زورخانه ای شهرستان و استان محسوب می‌شوند.