خبرگزاری مهر - گروه استانها: امسال با فراهم شدن شرایط مناسب برای زایش گوزن زرد ایرانی در پهنه محیط زیستی فارس شاهد تکثیر و پرورش این گونه در خطر انقراض در شهرستان‌های مختلف فارس هستیم به گونه‌ای که سومین گوساله گوزن زرد در منطقه حفاظت شده ارسنجان متولد شد.
گوزن زرد برای نخستین بار در منطقه جزیره اشک در شمال کشور احیا و سپس با افزایش جمعیت تعدادی از آنها به زیستگاه تاریخی خود در حوزه زاگرس منتقل شدند.
گوزن زرد ایرانی زیر گونه‌ای از گوزن زرد است که در آستانه انقراض قرار داشت ولی با تمهیدات انجام شده از انقراض در ایران نجات یافته اما همچنان به علت جمعیت کم این گونه می‌توان گفت در خطر انقراض قرار دارد.
پیش تر اعلام شده بود که مرکز تکثیر گوزن زرد ایرانی در شمال غرب کشور یکی از اقدامات اساسی و در راستای جلوگیری از انقراض این گونه منحصر به فرد است که در سه فاز اجرایی در منطقه محیط بانی رشکان به بهره برداری رسیده است.
فعالیت دو سایت تکثیر گوزن زرد ایرانی در فارس
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیاط وحش اداره کل حفاظت محیط زیست فارس در گفت و گو با خبرنگار مهر بیان کرد: دو سایت در استان فارس نسبت به تکثیر گوزن زرد ایرانی اقدام می‌کنند که شامل سایت‌های «میان کتل» و «ارسنجان» است.
لیلا جولایی ادامه داد: سایت میان کتل در اوایل دهه ۷۰ خورشیدی ایجاد شد و در ابتدای امر نیز ۱۹ گوزن زرد ایرانی از استان مازندران به این سایت منتقل شد.
وی افزود: با فعالیت‌های صورت گرفته در این سایت جمعیت گوزن ایرانی در منطقه میان کتل نزدیک به ۷۰ رأس رسید اما پس از سال ۱۳۸۷ جمعیت این گونه در خطر انقراض رشد قابل توجه‌ای در این منطقه نداشت.
سایت میان کتل در اوایل دهه ۷۰ خورشیدی ایجاد شد و در ابتدای امر نیز ۱۹ گوزن زرد ایرانی از استان مازندران به این سایت منتقل شد
جولایی تاکید کرد: از جمله عللی که برای عدم رشد جمعیت گوزن در سایت میان کتل می‌توان یافت تبدیل این سایت به یک اکوسیستم طبیعی بود لازم به ذکر است که در اکو سیستم‌های طبیعی عنوان گونه‌های علف خوار و گوشت خوار نظیر پلنگ نیز در منطقه وجود خواهند داشت.
به گفته این مقام مسئول با توجه به افزایش جمعیت گوزن زرد ایرانی در سایت میان کتل لازم است نسبت به توسعه و افزایش فضای عمومی این منطقه اقدام شود البته با توجه به شرایط ویژه تکثیر این گونه در خطر انقراض لازم بوده محدوده بیشتری در این منطقه برای ایمن سازی در نظر گرفته شود.
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیاط وحش اداره کل حفاظت محیط زیست فارس معتقد است: هدف سایت‌های تکثیر گوزن زرد افزایش جمعیت این گونه است و نمی‌توان گوزن زرد ایرانی را همواره در این مناطق نگهداری کرد از این رو باید شرایط برای رها سازی آنان در مناطق طبیعی که خواستگاه این گونه است فراهم گردد.
وی در خصوص سایت ارسنجان نیز تاکید کرد: این سایت در اوایل دهه ۹۰ راه اندازی شده و رشد جمعیتی قابل توجه‌ای نیز داشته است و به عنوان یکی از دو سایت مولد گوزن زرد ایرانی در کشور شناخته می‌شود.
مشکلات سایت‌های پرورش گوزن زرد ایرانی در فارس
رئیس اداره حفاظت و مدیریت حیاط وحش اداره کل حفاظت محیط زیست فارس در خصوص مشکلات سایت‌های پرورش گوزن زرد ایرانی نیز گفت: مهم‌ترین مشکلی که در این گونه وجود دارد درون آمیزی است.
لیلا جولایی تاکید کرد: با توجه به اینکه در سایت‌های تکثیر گوزن تعداد محدودی گوزن زرد ایرانی زندگی می‌کنند و دارای ژن‌های یکسانی هستند عدم تبادل ژنتیکی میان این گونه موجب شده تا با کوچک‌ترین بیماری عفونی جمعیت گله کاهش قابل توجه‌ای داشته باشد.
وی افزود: با تکثیر گوزن‌های زرد ایرانی در یک سایت و محدود بودن جمعیت گله تنوع ژنتیکی در نسل‌های بعدی کاهش یافته و تضعیف ژنتیکی صورت می‌پذیرد از این رو یکی از مهم‌ترین مشکلات سایت‌های تکثیر گوزن ایرانی تضعیف ژنتیکی است.
او ادامه داد: محدودیت مکانی نیز یکی دیگر از مشکلات این سایت‌ها بوده به گونه‌ای که بیش از دو برابر ظرفیت سایت، گوزن زرد ایرانی در آن منطقه وجود دارد برای مثال ظرفیت سایت ارسنجان تنها ۳۰ رأس است اما هم اکنون نزدیک به ۷۰ رأس گوزن زرد ایرانی در این سایت حاضر هستند.
تولد سومین گوزن زرد ایرانی در ارسنجان
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ارسنجان نیز از تولد سومین گوساله گوزن زرد ایرانی در پهنه تکثیر و پرورش این شهرستان خبر داد.
حسن ابراهیمی در گفت و گو با خبرنگار مهر از تولد سومین گوساله در فاصله کمتر از دو هفته در این منطقه خبر داد و گفت: با توجه به تمهیدات در نظر گرفته شده شرایط تکثیر و پرورش گوزن ایرانی در ارسنجان فراهم شده تا این گونه در خطر انقراض در محیطی بدون تعارض نسبت به تکثیر اقدام کند.
ابراهیمی با اشاره به اینکه سایت احیا و تکثیر گوزن زرد ایرانی در ارسنجان زیستگاهی مناسب برای این دسته از حیوانات و حیات وحش است، افزود: سایت احیا، تکثیر و پرورش گوزن زرد به مساحت حدود ۳۰۰ هکتار در هشت کیلومتری شرق شهر ارسنجان در جنگل «خلیل بیگ» واقع شده و زیستگاهی مناسب برای پرورش گونه گوزن زرد است و این گوزن یک گونه منقرض شده در طبیعت به شمار می‌رود و تنها در سایت‌های محصور شده و تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست وجود دارد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان ارسنجان خاطر نشان کرد: یکی از ویژگی‌های این سایت نبود تعارضات نظیر گونه پلنگ است که موجب شده با تأمین امنیت، تغذیه و توزیع علوفه در فصول مختلف سال شرایط برای تکثیر این گونه در خطر انقراض فراهم بوده و جمعیت آنان در حال افزایش است.