خبرگزاری مهر، گروه سیاست - هادی رضایی؛ صبح روز گذشته (جمعه ۲۲ اردیبهشت ماه) امیر دریادار شهرام ایرانی فرمانده نیروی دریایی ارتش در نشست خبری به تشریح مأموریت ناوگروه ۸۶ ارتش جمهوری اسلامی ایران که پس از حدود ۷ ماه دریانوردی و با عبور از دریاها و تنگه‌ها مختلف و گذر از سه اقیانوس هند، اطلس و اقیانوس آرام با دستی پر و کسب یک افتخار تاریخی برای نیروهای مسلح کشورمان در حال بازگشت به میهن اسلامی است پرداخت تا پیام آور افتخاری دیگر برای ملت شریف ایران باشد.
اما این افتخار و دستاورد تاریخی چگونه به دست آمد؟ ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران متشکل از ناوهای دنا و مکران از مهرماه سال ۱۴۰۱ با هدف پیمودن دور کره زمین مأموریت خود را آغاز کرد.
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران مأموریت‌های دریانوردی خود در سطح اقیانوسی را از سال ۱۳۸۸ و با هدف مقابله با دزدی‌های دریایی در خلیج عدن و با طی مسافت ۳۰۰۰ کیلومتری به این منطقه آغاز کرد و پس از آن تا امروز در بازه‌های زمانی مشخص، ناوگروه‌های رزمی ارتش به منطقه خلیج عدن و دریای سرخ، اقیانوس‌های هند و اطلس اعزام می‌شوند.
سال ۱۴۰۰ ناوگروه ۷۵ نیروی دریایی ارتش متشکل از ناوهای سهند و مکران با حضور در بندر سنت‌پترزبورگ روسیه و طی مسافت حدود ۴۵ هزار کیلومتری، بزرگترین دریانوردی نظامی تاریخ کشور را رقم زد.
ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که در حال بازگشت به کشورمان است می‌تواند این رکورد را بشکند و مسافت طی‌شده توسط ناوگروه‌های ارتش جمهوری اسلامی ایران را به‌میزان چشمگیری ارتقا دهد.
بی‌گمان مأموریت پر افتخار دریادلان نیروی دریایی ارتش با ناو بندر مکران و ناوشکن ایرانی دنا طولانی‌ترین دریانوردی تاریخ یک ناوگروه و ناو تمام ایرانی را رقم خواهند زدند، اقیانوس هند و اقیانوس اطلس را تماماً طی کردند، یکی از مهمترین و تاریخی‌ترین رخدادهای تاریخی و دریانوردی کشورمان است.
این موفقیت بزرگ در حالی به دست آمده که تا همین ۱۳ سال پیش نیروی دریایی ارتش یک نیروی دریایی ساحلی بود و تجربه چندانی در دریانوردی‌های بین المللی نداشت و از همین رو بسیاری از کارشناسان بر این گمان بودند که ایران قادر به حضور مؤثر در عرصه دریا نخواهد بود. اما تغییر دکترین دفاعی ایران در عرصه دریا و تدبیر فرماندهی معظم کل قوا برای حضور نیروی دریایی ارتش در آب‌های آزاد از یک سو و شیوع پدیده دزدی‌های دریایی در خلیج عدن و تنگه باب المندب و به تبع آن به خطر افتادن کاروان‌های تجاری کشورمان نیروی دریایی ارتش را بر آن داشت تا با حضور در این منطقه امنیت عبور و مرور خطوط مواصلاتی کشتی رانی ایران را تأمین کند.
این اتفاقات نقطه آغازی برای حضور نیروی دریای ارتش در آب‌های بین المللی شد. تا اردیبهشت ۱۴۰۰ هفتاد و چهار ناوگروه برای تأمین منافع ایران به آب‌های آزاد اعزام شد و اردیبهشت ۱۴۰۰ نیز هفتاد و پنجمین ناوگروه ایران مأموریت خود را آغاز کرد، مأموریتی که نسبت به دیگر مأموریت‌های ناوگروه‌های نیروی دریایی ارتش، متفاوت بود.
اهمیت دریا برای ایران
ایران ۱۹۰ هزار کیلومترمربع گستره دریایی و بیش از ۵۸۰۰ کیلومتر خطوط ساحلی دارد و حدود ۴۰ درصد از مرزهای آن دریایی است. بر همین اساس، رهبر معظم انقلاب (مدظله العالی) بارها بر اهمیت استفاده از دریاها و همچنین بر تقویت نیروی دریایی جمهوری اسلامی ایران تأکید کردند.
دلایل اهمیت مأموریت ناوگروه ۸۶
حضور ناوگروه دریایی ایران در اقیانوس آرام و آب‌های آزاد بین المللی از دو منظر برای ایران دارای پرستیژ و جایگاه جهانی است: نخست، توانایی ایران در ابعاد فنی در ساخت تجهیزات بومی است. ایران اکنون ششمین کشور برتر دارنده صنعت دریایی در جهان و در میان ۶ کشور دنیا از نظر قدرت دریایی است که رتبه چهارم را در زمینه کشتی و ناوهای جنگی و نیروی دریایی در اختیار دارد.
از سوی دیگر انجام عملیات‌های فراقاره ای به‌وسیله ایران در آب‌های دوردست در صورت وجود هرگونه تهدید است این عامل را این‌گونه می‌توان مطرح کرد که ایران بازیگری جهانی در عرصه دریایی است و اکنون به میزان قابل‌توجهی از بازدارندگی دریایی رسیده است.
از مهمترین نکات اهمیت مأموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش حضور ناوشکن تمام ایرانی «دنا» است.
اعزام ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی راهبردی ارتش به آب‌های آزاد بین المللی اثبات کرد که در صورت تعدی کشورهای منطقه و حتی فرامنطقه ای، جمهوری اسلامی ایران قابلیت آن را دارد موقعیت و لبه جنوبی منطقه نبرد را گسترش دهد و منافع و امنیت بازیگران معارض را به خطر اندازد و در شرایطی که عمق‌بخشی به الگوی بازدارندگی به وجود آید هزینه‌های اقدام نظامی علیه کشور توسط دشمنان افزایش پیدا خواهد کرد.
برنامه ریزی صحیح و دستور کار عملیاتی و مسیریابی دقیق از دیگر موارد مهم مأموریت این ناوگروه بود. یکی از مهمترین موارد نیز لجستیک و پشتیبانی بی‌نظیری است که از این ناوگروه به عمل آمد. یکی دیگر از موارد نیز اراده مستحکم و تاب آوری نیروی انسانی برای اجرای این مأموریت مهم است.
همچنین یکی از پیام‌ها و دستاوردهای دریانوردی ناوگروه ۸۶ را در حوزه سیاسی می‌توان صلح‌طلبی در کنار استقلال و دفاع از مظلومیت و ایستادگی در برابر ظلم و استکبار جهانی بیان کرد؛ ثبات و امنیت و حفظ تمامیت ارضی ایران (حفظ از مرزهای آبی و صدور پیام انقلاب اسلامی به دوردست‌ها) نیز از دیگر موارد اهمیت است.
البته احساس و انگیزه کافی جهت به‌کارگیری استعداد و مهارت در خدمت اهداف سازمانی هم از موارد دیگر است. خودکفایی و دانش بومی از مهمترین ارکان در مأموریت خطیر و ارزشمند ناوگروه ۸۶ است.
اعزام ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی راهبردی ارتش جمهوری اسلامی ایران علاوه بر نمایش اقتدار و سیادت دریایی، جایگاه ایران را به یکی از قدرت‌های برتر دریایی منطقه غرب آسیا و جهان اسلام تثبیت کرده است.
تقویت دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران از طریق حضور فعال نیروی دریایی ارتش در آب‌های اقیانوس هند و آب‌های آزاد بینالمللی و گسترش و تعمیق تعاملات دو و چندجانبه دریایی با کشورهای مهم ساحلی اقیانوس هند و آرام ازجمله هند، پاکستان، آفریقای جنوبی، اندونزی، مالزی و برخی کشورهای شرق دور نظیر چین و ژاپن و حتی آمریکای لاتین همانند شیلی و برزیل (در جریان اعزام ناوگروه ۸۶) هم از دیگر موارد اهمیت این مأموریت تاریخی است.
حضور ناوگروه ۸۶ به‌منزله حضور ایران در آب‌های دوردست است که اکنون از خلیج‌فارس و دریای عمان فراتر رفته و عمق نفوذ دریایی ایران را به آب‌های دوردست رسانده است و انجام دریانوردی بینالمللی و رزمایش‌های مختلف نظامی و دفاعی و توجه به دیپلماسی فعال نظامی دریایی، زمینه‌ساز همگرایی منطقه‌ای و بینالمللی در راستای امنیت دریایی خواهد شد.
ارتقا سطح آموزش، آشنایی با نیروی دریایی سایر کشورها و کسب تجربه هم از موارد اهمیت ناوگروه ۸۶ است. در جمهوری اسلامی ایران با در نظر داشتن موقعیت ممتاز ژئوپلیتیکی آن در نقشه سیاسی جهان، نیروی دریایی در سطح بالای تصمیم‌سازی برای کسب شرایط لازم در نظام قدرت منطقه‌ای و جهانی تعریف می‌شود.
در زمینه اقتصادی نیز افزایش تاب‌آوری علیه تحریم‌ها، افزایش امنیت تجارت دریانوردی برای کشتی‌های ایرانی، بهره‌مندی از ظرفیت‌های بومی، تقویت روحیه خودباوری اقتصادی است.
روند اعزام ناوگروه ۸۶ نداجا به اقیانوس اطلس و اقیانوس آرام
نهم مهرماه ۱۴۰۱ ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران در قالب کد ۳۶۰ متشکل از ناوشکن تمام ایرانی «دنا» و ناوبندر «مکران»، سفر خود را به دور دنیا از بندر عباس آغاز کرد و پس از ۱۹۰ روز دریانوردی به سلامت در اردیبهشت ماه سال جاری به میهن اسلامی بازگشت. بنادری که این ناوگروه در آنها پهلو گرفت عبارتند از: بندر بمبئی در هندوستان ۳ روز، بندر جاکارتا در اندونزی ۵ روز، بندر ریودوژانیرو در برزیل ۷ روز، بندر کیپ‌تاون در آفریقای جنوبی ۵ روز و بندر دارالسلام در تانزانیا.
بزرگ ترین مأموریت دریانوردی نیروی دریای ایران
انجام مأموریتی با این ابعاد و اهمیت با توجه به شرایط و محیط جغرافیایی که قرار بود مأموریت در آن انجام شود نیازمند آماده‌سازی و اقدامات متعددی بود که روزها و ساعت‌های بسیاری زمان برد و با انجام برنامه ریزی های دقیق که از جمله مهمترین آنها می‌توان به اجرای چندین مرحله تمرین کسب آمادگی برای مقابله هرگونه رخداد درگیری (بازی جنگ) به منظور پیش‌بینی چگونگی واکنش یگان‌های اعزامی برابر انواع تهدیدهای سطحی، زیر سطحی، پروازی، موشکی، پهپادی، کنترل صدمات، هجمه دزدان دریایی، وقوع شرایط نامساعد جوی و همچنین عبور از آبراه‌های بین مسیر، هماهنگی با ستادهای بالاتر و دستگاه دیپلماسی کشور برای ایجاد هماهنگی عبور شناور از آبراه‌های بین مسیر و استفاده از راهنماهای اعزامی کشورهای ساحلی، اجرای دوره‌های آموزشی و کاربری تجهیزات، آزمایش میدانی تجهیزات نشست و برخاست بالگرد، راه‌اندازی سامانه سوخت‌رسانی ناو بندر مکران برای اجرای عملیات پشتیبانی در دریا و تکمیل ذخیره نیازمندی آمادگی و تعمیراتی برای مسیر مأموریت با ضریب اطمینان دو برابر اشاره کرد.
عبور ناوگان به اقیانوس آرام برای نخستین بار در تاریخ نیروی دریایی ایران انجام شد و ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش متشکل از ناوبندر جمهوری اسلامی ایران مکران و ناوشکن تمام ایرانی جمهوری اسلامی ایران دنا با پرسنلی از ۲۹ استان کشور به مدت حدود ۷ ماه دریانوردی از زمان حرکت (خروج از بندر عباس) تا زمان پیش بینی شده برای بازگشت به آب‌های سرزمینی جمهوری اسلامی ایران با پیمایش ۶۵ هزار کیلومتر راه دریایی از روز حرکت (خروج از بندر عباس) تا بازگشت توانستند بزرگترین و طولانی‌ترین مأموریت دریا نوردی نیروی دریای کشور را انجام دهند.
مأموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریای ارتش نمایش قدرت و به اهتزاز در آوردن پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران در آب‌های اقیانوس اطلس شمالی و حیات خلوت آمریکا، بود که با عبور از چند تنگه راهبردی جهان تا رسیدن به سن پترزبورگ و بازگشت به کشور عزیزمان.
طولانی ترین دریانوردی یک ناوشکن تمام ایرانی
مأموریت ناو گروه ۸۵ نیروی دریایی ارتش، متشکل از ناوشکن جمهوری اسلامی ایران دنا و ناوبندر مکران با هدف تحکیم امنیت خطوط مواصلاتی در منطقه و صحنه بین‌الملل و تعمیق روابط با کشورهای دوست، از مهر ۱۴۰۱ از مبدأ بندرعباس آغاز شد.
این ناوگروه در بهمن ماه توانست مقتدرانه و پس از گذر از اقیانوس‌های متلاطم و دریاهای دشوار بیش و هزار مایل دریانوردی کند و وارد سواحل برزیل در آمریکای جنوبی شود.
این نخستین بار در تاریخ دریانوردی ایران است که یک ناوگروه رزمی از مبدأ ایران این مسافت طولانی را طی می‌کند. این مهم در حالی به دست آمد که ناوشکن تمام ایرانی دنا به خوبی از عهده مأموریت محوله برآمده و تجربه‌ای ارزشمند برای مراکز دانشگاهی، صنایع دریایی و نهایتاً دریانوردان نیروی دریایی ارتش کسب کرده است.
این نخستین بار در تاریخ دریانوردی ایران است که یک ناوگروه رزمی از مبدأ ایران این مسافت طولانی را طی می‌کند. این مهم در حالی به دست آمد که ناوشکن تمام ایرانی دنا به خوبی از عهده مأموریت محوله برآمده و تجربه‌ای ارزشمند برای مراکز دانشگاهی، صنایع دریایی و نهایتاً دریانوردان نیروی دریایی ارتش کسب کرد.
حضور در این مأموریت طولانی و دشوار، شایستگی‌های صنعت کشتی‌سازی نیروی دریایی و وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و علم و دانش فرزندان شایسته ایران را در یکی از پیچیده‌ترین و دشوارترین عرصه‌های دریانوردی به اثبات رساند. با این اقدام برای اولین بار در تاریخ ایران دروازه‌های اقیانوس اطلس و دریای شمال به روی ناوگان نظامی ایران گشوده شد.
دکل‌های اطلاعاتی ایران بیخ گوش آمریکایی
مأموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران از ابعاد مختلف دارای اهمیت و ویژگی‌های منحصر به فرد است و در کنار پیمایش مسیر طولانی در مسیر، اولین حضور ایران در سواحل قاره آمریکا و در سواحل کشور برزیل را رقم زد، منطقه‌ای که همواره حیاط خلوت ایالات متحده آمریکا و انگلیس محسوب می‌شود.
عبور ناوگان به اقیانوس آرم برای نخستین بار در تاریخ نیروی دریایی ایران انجام شد و ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش متشکل از ناوبندر جمهوری اسلامی ایران مکران و ناوشکن تمام ایرانی جمهوری اسلامی ایران دنا حدود ۷ ماه است که از زمان حرکت (خروج از بندر عباس در مهرماه سال ۱۴۰۱) تا زمان پیش بینی شده برای بازگشت به آب‌های سرزمینی جمهوری اسلامی ایران دریانوردی کرده و توانستند بزرگترین و طولانی‌ترین مأموریت دریا نوردی نیروی دریای کشور را انجام دهند.
مأموریت ناوگروه ۸۶ نیروی دریای ارتش نمایش قدرت و به اهتزاز در آوردن پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران در آب‌های اقیانوس اطلس و سواحل آمریکای جنوبی و حیات خلوت آمریکا و انگلیس بود که با عبور از چند تنگه راهبردی جهان تا رسیدن به سواحل برزیل و بازگشت به کشور عزیزمان.
واکنش آمریکا به حضور نیروی دریای ارتش ایران در اقیانوس آرام
طی چند سال گذشته که زمزمه‌های اعزام یکان‌های شناور نیروی دریایی راهبردی ارتش به آب‌های اقیانوس اطلس شنیده می‌شد، کارشناسان آمریکایی مدعی بودند که جمهوری اسلامی ایران از نظر فنی هرگز توان انجام چنین مأموریتی را ندارد. اما امروز ناوگروه هفتاد و پنجم نیروی دریایی ارتش در یک اقدام انقلابی و جهادی متشکل از دو یکان شناور بومی یعنی «ناو بندر مکران» و «ناوشکن جمهوری اسلامی ایران دنا» اقیانوس اطلس و آرام را درنوردیده و توان خود را برای حضور در حیاط خلوت آمریکا نشان داده است.
«ند پرایس» سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده در یک نشست خبری در واکنش به حضور کشتی‌های جنگی ایران در بنادر برزیل، گفت: «ما معتقدیم و گفته‌ایم که این گونه کشتی‌های جنگی جایی در نیمکره غربی ندارند».
وی خاطرنشان کرد: «که ایالات متحده حق تصمیم گیری کشورهای خارجی را به رسمیت می‌شناسد و از برزیل به عنوان شریک نزدیک قدردانی کرده و قصد دارد به همکاری با آن ادامه دهد تا سیگنال صحیح به ایران ارسال شود.
حضور کشتی‌های ایران در برزیل به‌مثابه شکست آمریکا در برابر ایران است که باوجود تلاش‌های گسترده نتوانست مانع پهلوگیری ناوگروه ایران در حیاط‌خلوت خود (بندر ریودوژانیروی برزیل) شوند.
نمایش اقتدار دریایی ایران
می‌توان گفت که مأموریت بزرگ هشتاد و ششم ناوگروه دریایی نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران حاوی این پیام بوده که تحریم‌ها نتوانست صنعت دفاعی ایران را با چالش و مشکل جدی مواجه کند و ایران اسلامی همچنان از قدرت دفاعی و بازدارندگی بالایی برخوردار است و حضور بدون توقف برای سوخت‌گیری ناوگروه هفتاد و هفتم گواه این مدعاست.
درنهایت اینکه آنچه بیش از همه واضح و مبرهن است اینکه قدرت‌های بزرگ با اتحاد و ائتلاف‌سازی، هژمونی ایالات‌متحده را به چالش خواهند کشید و این سفر دریایی علاوه بر ارسال پیام‌های نظامی دارای ابعاد سیاسی نیز هست.
ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش به خوبی توانست به اهدا خود یعنی به اهتزاز درآوردن پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران در آب‌های دوردست، تأمین امنیت تردد کشتی‌های تجاری و نفتکش ایران با هدف برقراری امنیت پایدار دریایی بینالمللی، حفظ و حراست از منافع ایران در آب‌های مورد علاقه و اثبات امکان حضور مقتدرانه نیروی دریایی ارتش در هرجایی که منافع جمهوری اسلامی ایران ایجاب کند، برسد.
انتقال پیام صلح و دوستی به جهانیان مخصوصاً کشورهای مسیر و خنثی کردن پروژه ایران‌هراسی، ارتقای توان رزمی و توسعه شعاع عملیاتی یگان‌های شناور نیروی دریایی ارتش، ارزیابی سامانه آمادگی و خوداتکایی جمهوری اسلامی ایران در علم، فناوری، دریانوردی و قدرت نظامی با حضور مقتدرانه و شجاعانه یگان‌های نیروی دریایی ارتش در آب‌های مورد علاقه علی‌رغم تحریم‌های همه‌جانبه اقتصادی و نظامی، کسب تجربه دریانوردی در ابعاد ناوبری و حقوق بین‌الملل دریایی با عبور از تنگه‌ها و آبراه‌های حساس و پر ترافیک بینالمللی و جمع‌آوری اطلاعات و ارزیابی توان رزمی و وضعیت گسترش استقرار نیروهای فرامنطقه‌ای از دیگر اهداف این پیمایش دریایی بود.
خبرگزاری مهر را در شبکه‌های اجتماعی دنبال کنید