خبرگزاری مهر، گروه بین‌الملل؛ اگر چه در حال حاضر، گفتمان اسلامگرایی و همچنین گفتمان ترکیبی لائیسم – کمالیسم، به عنوان دو جریان سیاسی مهم ترکیه شناخته می‌شوند، اما ملی‌گرایان نیز در ترکیه صاحب ریشه‌های تاریخی و اجتماعی مهمی هستند و در این کشور، بیش از ۵ حزب و جریان ملی‌گرا در حال فعالیت هستند. علاوه بر این، صدها نهاد مدنی و انجمن‌های مردمی شهری و روستایی تحت عنوان «اجاق»، پایبند به باورهای ملی‌گرایانه‌ی ترکی هستند.
دو نامزد شناخته شده‌ی انتخابات ریاست جمهوری یعنی اردوغان و قلیچدار اوغلو، دارای احزاب قدرتمندی هستند که در پارلمان کرسی دارند و بنابراین نامزدشدن این دو سیاستمدار، هیچ قید و شرطی نداشته است. اما بر اساس قوانین انتخاباتی ترکیه، زمانی که نامزدی از یک حزب خارج از پارلمان خواهان حضور در رقابت ریاست جمهوری شود، باید دست کم یکصد هزار نفر از شهروندان ترکیه، با مراجعه به دفاتر ثبت اسناد و دادن امضا، به طور رسمی از او حمایت کنند. «سینان اوغان» نیز از همین مسیر به میدان رقابت آمد و ۱۱۴ هزار و ۵۷۷ نفر از شهروندان ترکیه از او حمایت کردند.
مهمترین ویژگی‌های ملی‌گرایان ترکیه
۱. ملی‌گرایان در ترکیه؛ نه تنها با دین اسلام و زندگی دین‌مدارانه زاویه ندارند، بلکه غالباً اهل مناسک و عبادات کامل هستند و پروایی ندارند که زندگی دین‌دارانه خود را به نمایش بگذارند. اما در عین حال، آشکارا اعلام می‌کنند که اولویت نخست آنان موضوع ملی‌گرایی است و به عنوان مثال، در حوزه‌ی سیاست خارجی، توجه به وضعیت ترک‌ها در قبرس، آسیای میانه، قفقاز و ترکستان شرقی را از موضوع فلسطین مهم‌تر می‌دانند.
۲. معمولاً ملی‌گرایان ترک، ارتباط خوبی با نیروهای نظامی و امنیتی دارند و هر حزب ملی‌گرای ترک، پذیرای حضور خیل کثیری از ژنرال‌های بازنشسته و افسرهای پلیس است.
۳. ملی‌گراها در ترکیه، گهگاه سراغ اقدامات خشن نیز می‌روند و کم نیست شمار برخی از انجمن‌های مخفیانه‌ی جوانان ملی‌گرا که مسلح هستند و در برخی مقاطع سیاسی و تاریخی دست به سلاح می‌برند.
۴. ملی‌گرایان در ترکیه، دارای چند طیف رنگارنگ هستند اما اختلاف نظر جدی ندارند.
شواهد نشان می‌دهد که جریان ملی‌گرا در ترکیه، یک جریان سیاسی – اجتماعی مهم و پویا است. این جریان الزاماً خواهان در اختیار گرفتن پست اجرایی نیست. اما تمایل دارد در پشت پرده، به انحای مختلف، بر تصمیمات دولت و نهادهای دیگر، اثر بگذارد.
سینان اوغان از باکو و مسکو تا آنکارا
سینان اوغان ۵۴ ساله، مانند بسیاری دیگر از اهالی استان اغدیر، اصالتاً اهل جمهوری آذربایجان است و خاندان او از دو نسل قبل به ترکیه آمده‌اند.
اوغان در ترکیه و در رشته مدیریت تحصیل کرده اما بعدها دکترای روابط بین الملل را از دانشگاه مسکو دریافت کرده است. او مدتی هم در دفتر ابوالفضل ائلچی بیگ خدمت کرده و سپس به ترکیه بازگشته است. سینان اوغان به خاطر تفکرات ملی‌گرایانه، از نخستین حامیان استقلال جمهوری آذربایجان بوده و مدت‌ها درباکو اقامت کرده است.
ایده‌های سینان اوغان در مورد ضرورت حمایت ترکیه از ترک‌ها در آسیای میانه و قفقاز، از مهمترین دلایلی بود که توجه دولت باغچلی، رهبر حزب حرکت ملی را به سوی خود جلب کرد و از اوغان خواست در حزب او خدمت کند. اما سینان اوغان بعدها با باغچلی دچار اختلاف نظر شد و در کنار افرادی همچون مرال آکشنر و دیگر چهره‌های برجسته‌ی حزب، خواستار برگزاری کنگره برای برکناری باغچلی شد. ولی باغچلی کنگره را به رسمیت نشناخت و اوغان را از حزب اخراج کرد. او پس از مدتی با حکم دادگاه ه حزب خود بازگشت و باز هم خواستار آن شد که کرسی رهبری حزب را از باغچلی تحویل بگیرد. ولی مجدداً اخراج شد.
اوغان پس از جدایی کامل از حزب حرکت ملی، در آغاز در کنار مرال آکشنر و چهره‌های دیگر بود اما پس از مدتی به این نتیجه رسید که با آکشنر نیز نمی‌تواند کار کند. به همین خاطر به تنهایی یک جریان سیاسی تشکیل داد و در انتخابات فعلی، به عنوان نماینده‌ی «ائتلاف آتا» به میدان رقابت‌ها آمده است.
جمعی از انجمن‌های مردمی و نهادهای کوچک ملی‌گرایان ترک، از اصلی‌ترین حامیان سینان اوغان هستند. با این حال، او برخلاف ملی‌گرایان دیگر، سرمایه و امکانات مالی چندانی برای فعالیت تبلیغاتی و رسانه‌ای در اختیار ندارد و کمپین‌های او تاکنون جلوه‌ی چندانی نداشته است.
اوغان و دوقطبی جنوب – جنوب شرقی
سینتان اوغان در حال حاضر امیدوار است که آرای بخشی از ملی‌گرایان جنوب و جنوب شرقی ترکیه را به دست آورد. او امیدوار است در استان‌های دارای جمعیتی ترکیبی ترک و کُرد، دوقطبی قومیتی را به نفع خود تقویت کند.
سینان اوغان در کنار افرادی همچون پروفسور امید اوزداغ، پروفسور رشاد توزلو و چندین دانشگاهی ملی‌گرای دیگر، از افرادی است که با پشتوانه تفکرات ملی‌گرایانه از بستر دانشگاه به میدان سیاست آمده و معتقد به این است که هر گونه سازش و کوتاه آمدن در قبال ارزش‌های ملی ترکی، به ضرر ترکیه تمام خواهد شد.
موضوعاتی همچون ضرورت بازگرداندن آوارگان سوری به کشورشان ولو با استفاده از قوه قهریه، خودداری از فروش ملک به اتباع خارجی، پرهیز از هر گونه سازش با گروه کارگران کردستان ترکیه، سختگیری در مورد اعطای تابعیت ترکیه به خارجی‌ها، کوتاه نیامدن در مورد استقلال دولتی به نام جمهوری ترک قبرس شمالی، پافشاری بر استقلال ترکیه و کوتاه نیامدن در برابر خواسته‌های آمریکا، از اصلی‌ترین شعارها و محورهای فعالیت سیاسی سینان اوغان و ملی‌گرایان ترک است.
پیش‌بینی می‌شود در استان‌هایی همچون اغدیر و قارص، سینان اوغان آرای قابل توجهی به دست خواهد آورد اما در یک نمای کلی، می‌توان گفت مجموع آرای دریافتی او در انتخابات پیش رو، کمتر از ۲ درصد کل آرای ماخوذه خواهد بود.
سینان اوغان، از نامزدهایی است که هیچ نوع شانسی برای پیروزی ندارد. اما واقعیت این است که خود او نیز از این موضوع اطلاع دارد و خوب می‌داند که بالاترین رای برای او نهایتاً در حد ۲ درصد خواهد بود. ولی او به دنبال تقویت جریان ملی‌گرایی ترکی است و تمایل دارد در آینده بر روی فعالیت حزبی و سازمانی، با توان و تمرکز بیشتری به کار خود ادامه دهد. لذا می‌توان چنین پیش‌بینی کرد که افرادی مانند اوغان، اوزداغ، توزلو و دیگران، ماندن بر روی صحنه و جلب توجه افکار عمومی را به عنوان یک راهبرد سیاسی و اجتماعی در نظر گرفته‌اند و به دنبال این هستند که در آینده، در معادلات سیاسی ترکیه جایگاه مهمتری داشته باشند.