خبرگزاری مهر، گروه استانها: خراسان جنوبی، برخی از گیاهان چه به عنوان گیاهان مرتعی و چه به عنوان گیاهان زارعی خود را با اقلیم خشک خراسان جنوبی تطبیق داده و از نظر دارویی گیاهان باارزشی محسوب می‌شوند.
خراسان جنوبی با بیش از هزار و ۳۰۰ نوع گیاه دارویی شناسایی شده جز پنجمین استان کشور در این حوزه است.
وجود این میزان گیاهان دارویی، مزیت و ظرفیت بزرگی در استان محسوب شده که می‌توان برنامه بلندمدتی برای توسعه این بخش از اقتصاد در استان داشت و با نگاه علمی در بخش فرآوری گیاهان دارویی نه تنها آورده اقتصادی آن را افزایش داد بلکه با معرفی صحیح گام بلندی در صادرات این محصولات باارزش برداشت.
کمک گرفتن از شرکت‌های دانش بنیان برای ارتقا صنایع وابسته به گیاهان دارویی می‌تواند خود چراغ راهی برای توسعه این بخش از اقتصاد و افزایش اشتغال در این حوزه در استان باشد.
فرآوری گیاهان دارویی با کارهای پژوهشی و علمی میسر است
محسن پویان، مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی در این رابطه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: مشکل اساسی که در حوزه گیاهان دارویی در کشور با آن مواجه هستیم تولید نبوده بلکه موضوع فرآوری، بازاریابی، معرفی صحیح و ارزآوری در این بخش می‌باشد که از آن غافل مانده و در این بخش به خوبی عمل نشده است.
وی به اهمیت فرآوری گیاهان دارویی و استخراج اسانس و ارزش افزوده بالایی بخشیدن به گیاهان دارویی اشاره داشت و افزود: فرآوری گیاهان دارویی با انجام کارهای پژوهشی و تحقیقات علمی میسر است.
مدیر مجتمع تحقیقات گیاهان دارویی جهاد دانشگاهی خراسان جنوبی به موقعیت جغرافیایی مناسب استان برای رشد گیاهان دارویی بسیار باارزش در این منطقه تأکید کرد و گفت: بر اساس تحقیقات صورت گرفته در استان هزار و ۳۰۰ نوع گیاه دارویی شناسایی شده که حدود ۷۰ درصد آنها استفاده صنعتی دارد اما متأسفانه با کم توجهی به مسئله فرآوری این گیاهان سهم استان از فرآوری گیاهان دارویی بسیار اندک است.
پویان با بیان اینکه خوشبختانه تا حدودی مردم به خواص درمانی و دارویی گیاهان دارویی آشنایی یافته و نسبت به داروهایی شیمیایی تمایل بیشتری برای مصرف آنها دارند، بیان کرد: بنابراین سرمایه گذاری در این بخش خود می‌تواند نوید بخش رشد اشتغال و توسعه اقتصاد در استان باشد.
صدور ۲۶ مجوز فعالیت برای واحدهای بسته بندی گیاهان دارویی و تولید عرقیات در استان
حسینی، مدیر توسعه بازرگانی و صنایع سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در این رابطه اظهار داشت: فرآوری گیاهان دارویی در استان فقط به صورت بسته‌بندی و تولید عرقیات صورت می‌پذیرد.
وی با اشاره به اینکه تاکنون در استان ۲۶ مجوز فعالیت برای واحدهای بسته‌بندی و تولید عرقیات گیاهان دارویی صادر شده است، تصریح کرد: ظرفیت تولید این واحدها ۹ هزار و ۳۸۲ تن است.
حسینی افزود: میزان اشتغال این واحدها در استان ایجاد ۵۰۹ فرصت شغلی بوده است.
وی مهم‌ترین مشکل سد راه فرآوری گیاهان دارویی در استان را تسهیلات بانکی برای تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش واحدها برشمرد و گفت: برای اینکه واحدهای فرآوری گیاهان دارویی بتوانند مواد اولیه مورد نیاز خود را خریداری کنند بدون شک نیاز به سرمایه دارند که از طریق پرداخت به موقع تسهیلات دولت می‌تواند به این بخش کمک کند.
لزوم گسترش گیاهان دارویی در عرصه‌های زراعی استان
علیرضا نصرآبادی، مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی نیز در ادامه در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: با توجه به شرایط کم آبی و خشکسالی کشت گیاهان دارویی در مراتع ریسک بالایی داشته و عایدی چندان مناسبی را برای مردم محلی نخواهد داشت بنابراین باید کشت گیاهان دارویی در عرصه‌های زراعی گسترش یابد.
وی ادامه داد: کاشت گیاهان دارویی و گسترش این گیاهان با توجه به اقلیم هر منطقه می‌تواند در سودآوری برای بهره برداران مؤثر باشد.
نصرآبادی خاطرنشان کرد: در طرح الگوی کشت، کاشت گیاهان دارویی مانند رویشگاه‌های آنغوزه بر اساس میزان سازگاری تمرکز شده است.
رویش ۴۰ گونه گیاه دارویی در عرصه‌های طبیعی استان
رمضانی، رئیس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی نیز در این رابطه به مهر گفت: حدود ۱۰ درصد مراتع استان رویشگاه گیاهان دارویی بوده و حدود ۴۰ گونه گیاه دارویی در سطح عرصه‌های طبیعی استان رویش دارد.
وی بیان کرد: شاخص ترین گونه‌های گیاهان دارویی که مراتع استان رویشگاه آنها می‌باشد، عبارتند از آنغوزه شیرین، آویشن، کندل که برنامه‌های احیا و توسعه رویشگاه آنها در قالب طرح‌های مدون بهره برداری و مرتعداری به صورت مشارکتی هر ساله انجام می‌شود.
رمضانی افزود: برداشت گیاهان دارویی به روش سنتی محدودیت دارد و پایداری این گونه‌ها را با مشکل مواجه می‌کند.
وی ادامه داد: بهره برداری باید بر اساس قراردادهای منطبق با قوانین و سیاست گزاری ها صورت گیرد.
لزوم برجسته سازی نقش منابع طبیعی در ایجاد بستر مناسب جهت توسعه صادرات
رئیس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه یکی از اهداف کشورهای در حال توسعه دستیابی به رشد اقتصادی پایدار بوده و در این راستا شناخت عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی اهمیت ویژه‌ای دارد، یادآور شد: تجارت خارجی و صادرات در اقتصاد کشورها از اهمیت فزایندهای برخوردار بوده و یکی از اهداف اصلی در برنامه‌های اقتصادی کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شود.
رمضانی افزود: متکی بودن بر درآمدهای نفتی و تأثیرپذیری درآمدها از مسائل سیاسی و اقتصادی جهان، آسیب پذیری اقتصاد کشور را موجب شده و یکی از راه‌های مقابله با این چالش توسعه تولیداتی بوده که ضمن بهبود وضع اقتصادی داخلی سبب افزایش صادرات غیر نفتی شود.
وی ادامه داد: این امر ضرورت توجه به نقش منابع طبیعی در ایجاد بستر مناسب جهت توسعه صادرات را برجسته‌تر می‌سازد.
ظرفیت خراسان جنوبی برای مطرح شدن به عنوان قطب تولید گیاهان دارویی ارگانیک کشور
رئیس اداره بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با بیان اینکه رویکرد جهانی به استفاده از گیاهان دارویی و تأکید سازمان بهداشت جهانی در جایگزینی مواد طبیعی به جای مواد شیمیایی موجب توجه بیشتر، سرمایه گذاری و برنامه‌ریزی جهت کشت و تولید انبوه گیاهان دارویی در سطوح صنعتی و استفاده از آن در صنایع دارویی، بهداشتی و غذایی شده است، اضافه کرد: گیاهان دارویی، منابع طبیعی ارزشمندی هستند که امروزه مورد توجه کشورهای پیشرفته جهان قرار گرفته و به عنوان مواد اولیه جهت تبدیل به داروهای بی‌خطر برای انسان تلقی می‌شوند.
رمضانی گفت: تنوع آب و هوایی زیاد (از مجموع ۱۴ اقلیم موجود در جهان ۱۱ اقلیم آن در ایران وجود دارد) در ایران توان بسیار خوبی را برای وارد شدن به بازار تجارت گیاهان دارویی و داروهای گیاهی به وجود آورده است.
وی متذکر شد: استان خراسان جنوبی با مساحتی بیش از ۱۵ میلیون هکتار و شرایط ویژه اقلیمی می‌تواند به عنوان قطب تولید گیاهان دارویی ارگانیک در کشور مطرح شود و سهم قابل توجهی از صادرات گیاهان دارویی را به خود اختصاص دهد.
وی خاطرنشان کرد: توسعه و بهره برداری اصولی از گیاهان دارویی استان با عنایت به شرایط آب و هوایی تولید گیاهان دارویی با ماده مؤثره زیاد می‌تواند سهم زیادی در تأمین معیشت بهره برداران محلی داشته باشد و در خصوص بهره برداری صحیح از طریق حضور کارشناسان فنی در فصل برداشت گیاهان دارویی در عرصه‌های رویشگاهی آموزش‌های لازم به بهره برداران محلی داده می‌شود.
توجه به کشت نشایی گیاهان دارویی در استان
شایسته، مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی نیز در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار داشت: رویکرد وزارت جهاد کشاورزی توسعه کشت گیاهان کم‌آب‌بر به‌ویژه گیاهان دارویی به عنوان یک طرح ملی است.
وی بیان کرد: با توجه به خشکسالی‌ها و همچنین کمبود آب در استان کشت نشایی گیاهان دارویی در دستور بوده و سالانه ۲.۵ میلیون نشا در استان تولید می‌شود.
مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به اینکه در حال حاضر فرآوری گیاهان دارویی استان تنها در حد عرق‌گیری و بسته‌بندی است، افزود: در حال حاضر سالانه ۲۰ درصد گیاهان دارویی تولید شده در استان به ارزش ۲۹ میلیارد تومان فرآوری و بسته‌بندی می‌شود.