خبرگزاری مهر، گروه استانها- علی قاسمعلی: آمارهای رسمی منتشر شده از سوی نهادهای متولی بیانگر آن است که در سالهای اخیر وقوع برخی بزهها و ناهنجاریهای فرهنگی اجتماعی و حتی اخلاقی سیر با ثباتی نداشته و در برخی مواقع مسیر صعودی داشته است.
هرچند فرآیند افزایشی شدن این نابسامانیها ریشه در مباحث مختلفی مانند شرایط اقتصادی و مدیریتی دارد اما اهالی فن بر این باور هستند که نقش سیستمهای تربیتی به عنوان اصلی ترین پارامتر باید مد نظر مدیران کلان کشور قرار بگیرد.
کارشناسان تعلیم و تربیت معتقد هستند که یکی از دلایل رشد بزه و ناهنجاریها دور شدن از تربیت دینی و رواج تربیت غربی در جامعه است.
کاهش ثمرات ناشی از تعالیم و تربیت دینی در جامعه به ویژه در نسل کودک و نوجوان بدان معنا نیست که در سالهای اخیر تلاش و کوششی برای فراگیری آموزههای مبتنی بر اسلام و شریعت در کشور انجام نشده است بلکه دلیل عمده آن این است که با اتخاذ برخی رویکردهای نادرست و ناکافی سبب شده تا رفتارها و کنشهای ناشی از تعالیم غربی در جامعه مشهودتر شود.
اکتفاء محض به برگزاری مسابقات مذهبی بدون ترسیم راهبرد عملیاتی مشخص، پافشاری در ادبیات تربیتی سنتی و بی اثر، پرهیز از بکارگیری اسلوبهای علمی و تجربی اثربخش و کارا، صرف هزینههای گزاف تبلیغات آموزههای الهی و دینی در نهادهای غیر تخصصی از جمله مصداقهایی است که اثرگذاری فعالیتهای مبتنی بر تربیت دینی را کاهش داده است.
باید بپذیریم که تربیت اسلامی و دینی نباید از روی ترس زور و جبر یا قانون باشد بلکه باید با زبانی نرم و دلچسب مخاطب را جذب کند.
برای داشتن جامعه مبتنی و متأثر از تعالیم دینی باید کانونهای تربیت دینی در جامعه تقویت و ابزارهای مناسب و بروز در اختیار آنها نهاده شود.
خانواده پیش قراول تربیت دینی
خانوادهها، مدارس و مراکز آموزشی و دینی از جمله کانونهای تربیتی هستند که نقش عمده و اصلی را در تربیت دینی و الهی کودکان و نوجوان و جامعه دارند.
جذابیتهای ظاهری تعالیم غربی سبب استقبال کودکان و نوجوانان از ایدئولوژی این فرهنگ میشود بکارگیری اساتید ناآشنا به شیوههای کاربردی تربیت اسلامی و یا حضور روحانیون و یا طلاب بدون آنکه آموزشهای تخصصی و دورههای آموزشی مرتبط با تربیت دینی را گذرانده باشند یکی از چالشهایی است که در سالهای اخیر با آن روبرو بودهایم و اثرگذاری تعالیم و حضور در دورههای آموزشی را کاهش داده است.
فارغ از نقش مربیان و مدرسان حوزههای آموزشی و یا دینی، «خانوادهها» عنوان پیش قراول توسعه تربیت دینی در جامعه شناخته میشوند اما کم اطلاعی و یا عدم تسلط کافی به مباحث در حوزه تربیت دینی سبب شده تا تلاش خانوادهها و والدین برای تسری دادن آموزههای تربیت دینی و اسلامی در بین نسل جدید به ویژه کودکان و خردسالان مشهود نباشد.
اما در مقابل، آموزههای مبتنی بر ایدئولوژیهای مادی و تعالیم غربی به سبب جذابیت ظاهری و همچنین بهره گیری از روشهای آموزشی نرم با استقبال کودکان و آینده سازان همراه بوده است، موضوعی که در صورت استمرار، چالشها و پیامدهای جبران ناپذیری را در حوزه کلان مدیریت کشور بر جای خواهد گذاشت و حوزههای مذهبی، اجتماعی فرهنگی و اقتصادی را تحت الشعاع قرار میدهد.
تربیت دینی فرد را برای ورود به جامعه آماده میکند
معاون پرورشی و فرهنگی آموزش و پرورش گلستان در خصوص تربیت دینی به خبرنگار مهر گفت: تربیت دینی از سنین کودکی بسیار مهم است زیرا در این سنین کودکان به سادگی تأثیرپذیر هستند و این تأثیرات در طول زندگی با آنها خواهد ماند.
موسی کابلی افزود: تربیت دینی شامل آموزش اصول و قواعد دینی، آداب و رسوم، اخلاق و ارزشهای دینی است؛ همچنین، نهادینه کردن فرهنگ دوستی، مهرورزی و خیرخواهی هم از جمله مهمترین اصول تربیت دینی است.
کارشناس ارشد الهیات و اخلاق اسلامی ادامه داد: کودکان با آموزش این ارزشها، به دوستی با همسالان، مهرورزی به خانواده و دوستان و خیرخواهی به نیازمندان و محرومان آشنا میشوند، این ارزشها به آنها کمک میکند که در جامعه به عنوان فردی با ارزش و اثرگذار شناخته شوند.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش گلستان بیان کرد: به طور کلی، تربیت دینی و نهادینه کردن فرهنگ دوستی، مهرورزی و خیرخواهی در کودکان، به تربیت فردی قوی، اخلاقی و دینی کمک میکند و آنها را برای زندگی در جامعه بهتر آماده میکند.
کابلی ادامه داد: کودکان در خردسالی تربیتپذیری بیشتری دارند زیرا در این سن، آنها به راحتی و آسانی فرمان برداری کرده و سریعتر تحت تأثیر قرار میگیرند.
وی گفت: اگر کودکان در این دوره به حال خود رها شوند یا با بیبند و باری مواجه شوند، دچار فرزندسالاری شده و به آن عادت کرده و با شروع نوجوانی و بزرگسالی دچار انحراف میشوند.
کابلی افزود: مسئولیت خانوادهها و مدارس در تربیت دینی کودکان بسیار مهم است، خانوادهها میتوانند با ارائه مثالهای خوب و نهادینه کردن ارزشهای دینی و اخلاقی، به شکل گستردهتری بر روی شخصیت کودکان تأثیر بگذارند، همچنین، مدارس هم با ارائه درسهای دینی و اخلاقی، به کودکان کمک میکنند تا ارزشهای دینی را به طور عمیقتری درک کنند.
نقش رسانهها در تربیت دینی
وی گفت: برای ورود اثرگذار به این موضوعات، میتوان به راهکارهایی مانند برگزاری کلاسهای تربیت دینی و اخلاقی در مدارس، برگزاری جلسات خانواده در مدارس و محلهای دیگر، به منظور بحث و گفتگو درباره ارزشهای دینی و اخلاقی، تشکیل گروههای مذهبی و فرهنگی در محلهای مختلف و برگزاری کارگاههای آموزشی برای والدین، برای آموزش روشهای تربیت دینی کودکان اشاره کرد.
کابلی عنوان کرد: استفاده از رسانههای مختلف، برای ترویج ارزشهای دینی و اخلاقی، تشکیل کمیتههای تربیت دینی و اخلاقی در مدارس و خانوادهها، به منظور پیگیری و اجرای برنامههای تربیت دینی و اخلاقی از مباحثی است که میتواند تأثیرات بسزایی برجا گذارد.
معاون پرورشی و فرهنگی اداره کل آموزش و پرورش گلستان ادامه داد: برای ورود اثرگذار به موضوعات تربیت دینی کودکان، خانوادهها میتوانند با رعایت مواردی مانند نشان دادن مثالهای خوب از رفتارهای دینی و اخلاقی، نهادینه کردن ارزشهای دینی و اخلاقی در خانواده، بحث و گفتگو درباره ارزشهای دینی و اخلاقی با کودکان، مشارکت در فعالیتهای دینی و فرهنگی، اعمال تربیتی مثبت به کودکان و رعایت مسائل دینی و اخلاقی در روزمره به توفیقات بسیاری دست یابند.
فاصله با تعالیم دینی
رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهرستان گرگان هم در این خصوص به خبرنگار مهر گفت: در توسعه تربیت دینی در جامعه به ویژه در بین کودکان و نوجوانان علاوه بر شخصیت ذاتی فرد مباحثی مانند خانواده، مرکز آموزشی و مدرسان مربوط بسیار نقش آفرین هستند.
حجت الاسلام سید جواد محمدزاده افزود: برخی از مباحث و ناهنجاریهای فعلی جامعه ناشی از فاصله گرفتن از تعالیم الهی و دینی نشأت گرفته است.
وی گفت: تکیه به ایدئولوژی اومانیسم انسان را به سوی کسب لذت حداکثری، حرص و آز و شهوات حداکثری هدایت میکند.
محمدزاده ادامه داد: در تربیت دینی آلیاژ گرانقدری مانند محبت به هم نوع و دگرخواهی وجود دارد که سبب میشود برخی رفتارهای اجتماعی مانند ایثار و انفاق و دستگیری از دیگران پررنگ شود.
وی بیان کرد: برای رونق تربیت دینی در بین کودکان و نوجوانان باید از پارامترهای مؤثر و جذاب استفاده کنیم، تألیف و ارائه کتب مبتنی بر آموزههای دینی با تکیه بر روشهای نرم و جذاب از جمله راهکارهایی است که میتوان به طور جدی روی آن برنامه ریزی کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، روشهای تربیتی غربی زمینه ساز بسیاری چالشها و ناهنجاریهای اخلاقی، اجتماعی و فرهنگی فعلی جامعه است و در کنار این موضوع برخی از روشهایی هم که بر مبنای آموزههای دینی در پیش گرفتهایم نه قرآنی و نه علمی است و بازخورد خوبی ندارد لذا برای داشتن جامعه متعالی نیاز به استفاده از روشهای تربیت دینی و علمی بر پایه اصول تدقیق شده، شریعت داریم.