به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی حوزه هنری، فستیوال تئاتر صحرایی تونس اردیبهشت ماه سال جاری در حالی با حضور گروه‌های نمایشی از ۲۲ کشور دنیا که هر کدام دارای مکتب و سبکی شناخته شده در دنیا از جمله ایتالیا، اسپانیا، لبنان، سوئد، سوریه، عراق و … هستند، برگزار شد که یک شرکت کننده ویژه داشت؛ یک گروه تعزیه و شبیه‌خوانی از کشورمان که به عنوان نماینده ایران در این فستیوال شرکت کرده بود و توانست با اجرای تعزیه «شبیه واقعه» رتبه نخست فستیوال را از آن خود کند.
در این نمایش میدانی که بر اساس تعزیه حربن‌یزید ریاحی و سرگذشت ایشان در واقعه کربلا ساخته و اجرا شد، تعدادی از هنرمندان شناخته شده شبیه‌خوان قم و ایران همچون سید محسن‌هاشمی، ابوالفضل صابری، سید محمدرضا امینی، علیرضا سعیدی، محسن آقاحسنی و محمدحسین عرب قمی‌به ایفای نقش پرداختند.
تعزیه یک اپرای مذهبی است
عصر روز گذشته ۷ خرداد ماه طی مراسمی از این گروه برگزیده هنرهای نمایشی کشور با حضور محمد مهدی دادمان رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی، کوروش زارعی مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری، علی فروزانفر معاون هنری حوزه هنری، جواد فلاحتی کارگردان تعزیه «شبیه واقعه» و جمعی دیگر از عوامل این گروه تعزیه در سالن طاهره صفارزاده حوزه هنری تجلیل شد.
کوروش زارعی به عنوان آغازگر این مراسم با بیان اینکه حوزه هنری تعزیه را یکی از مهم‌ترین گونه‌های نمایشی اصیل می‌داند که باید احیا شود، گفت: گروه تعزیه «شبیه واقعه» با کارگردانی و سرپرستی جواد فلاحتی به نمایندگی از هنرهای نمایشی جمهوری اسلامی ایران گروهی است که سال‌ها با حوزه هنری همکاری داشته است و توانست حضوری موفق و درخشان داشته باشد. این مراسم به‌پاس اجرای خوب و موفقیتی که کسب شده است، برگزار می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به اینکه هنر موسیقی در اجرای موفق این گروه تاثیر به‌سزایی داشت، گفت: تعزیه به گونه ای اپرای مذهبی است که می‌تواند مفاهیم و محتوای مذهبی، روایی و معرفتی ما را برای مخاطب خود حتی مخاطب ناآشنا به زبان فارسی بیان کند.
زارعی با اشاره به فیلم‌هایی که از اجرای این گروه تعزیه در ابتدای مراسم تجلیل به نمایش درآمد، افزود: در اجرای این تعزیه ما شاهد اجرای قطعه های موسیقی بی نظیری هستیم که به یاری متن اصلی آمده و به درک بهتر مخاطب از معنا و مفهوم لحظه به لحظه اجرا کمک می‌کند.
دنیا تشنه شنیدن حرف‌های حقیقتا نو است
محمدمهدی دادمان رئیس حوزه هنری انقلاب اسلامی نیز با حضور در مراسم تجلیل از گروه تعزیه «شبیه واقعه» گفت: به عزیزانی که برای هنر ایرانی و هنر دینی این موفقیت را کسب کردند، تبریک می‌گویم. اولین توفیق گروه شما و زحماتی که آقای زارعی و دیگران کشیدند این است که موفق شدید به زبان هنر گوشه ای از زندگی سید و سالار همه عالم و همه شهیدان تاریخ را برای جامعه ای که شاید کمتر این فرصت را پیدا کرده مواجهه مستقیم با این موضوع داشته باشد، بیان کنید.
دادمان با بیان اینکه شاید باید محضر علما و اساتید باشیم تا آنها در منقبت و منزلت این کار بزرگی که بر دوش شما قرار گرفت، سخن بگویند، گفت: به عنوان یک بچه هیاتی و یک امام حسینی از شما تشکر می‌کنم. در روایات اهل بیت ما مکرر آمده است که اگر فضائل ما را بیان کنید فراگیر و همه‌گیر می‌شود.
وی افزود: دنیا واقعا تشنه شنیدن این حرف‌های حقیقتا نو است. آن چیزی که در مجلس حر در تعزیه‌ها می‌بینیم ممکن است برای ما که از سه یا چهار سالگی در جلسات روضه سیدالشهدا (ع) بودیم یک روضه آشنا باشد که با آن مانوسیم و با آن اشک می‌ریزیم و عاشقی می‌کنیم، اما این یک اتفاق بزرگ انسانی است که دنیا ندیده و نشنیده و چه بهتر که از زبان هنر بیان شود. و بهتر از آن از زبان هنری که در ذاتش می‌تواند بیانگر خوب فضائل و قصه‌ها باشد.
دادمان ادامه داد: تعزیه به صورت ذاتی و بدون اینکه بخواهد چیزی به آن عارض شود به مکتب اهل بیت گره خورده است. شاید از روز اولی که در حوزه هنری در خدمت شما بودم آقای زارعی بتوانند شهادت بدهند که همه تلاش ما مثل قبل این بوده که بتوانیم به این عرصه کمک کنیم تا رشد و تعالی پیدا کند. از جهت کمی، کیفی، از جهت ارتباط با مخاطب و از جهت ابعاد تخصصی، محتوایی و مضمونی تا جایی که بتوانیم و از عهده ما بربیاید بر این عهد و وظیفه هستیم.
دادمان در پایان با بیان اینکه گسترش و رشد هنر تعزیه، گسترش رشد هنر آیینی و هنر اهل بیتی ما است، گفت: از شما تشکر می‌کنیم و قدردان این زحمات شما هستیم ان شاءالله باز هم توفیق داشته باشیم گوشه ای از این کار را بر عهده بگیریم و امیدواریم باز هم از این دست اتفاقات خوب بیفتد.
غنای تعزیه یکبار دیگر اثبات شد
علی فروزانفر معاون هنری حوزه هنری نیز در این مراسم تجلیل در سخنانی کوتاه ضمن قدردانی از زحمات این گروه تعزیه گفت: برای جوامع عربی، تئاتر بسیار مهم است و در عین حال صحرا هم برایشان معنا دارد. لذا چنین جشنواره‌ای برای جامعه عرب بسیار مهم است. یک بار دیگر غنای هنری که خودش را با نام اهل بیت متبرک می‌کند، برایمان آشکار شد.
وی در پایان عنوان کرد: همواره به دنبال این هستیم که هنر تعزیه را در حوزه هنری حمایت کنیم و زمینه گسترشِ این هنر متعالی را فراهم کنیم.
مهارت هنرمندان ایرانی شرکت کنندگان فستیوال را متحیر کرد
جواد فلاحتی کارگردان و سرپرست گروه «شبیه واقعه» نیز در این مراسم گفت: فستیوال تئاتر صحرایی تونس با حضور گروه‌های نمایشی از ۲۲ کشور دنیا که هر کدام دارای مکتب و سبکی شناخته شده در دنیا هستند از جمله ایتالیا، اسپانیا، لبنان، سوئد، سوریه، عراق و… برگزار شد. به این ترتیب اهمیت بین‌المللی آن بسیار بالا بود و ما به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در این رویداد حضور یافتیم. گروه ما اولین گروه نمایشی بود که در قالب تعزیه در این فستیوال شرکت می‌کرد و همچنین نخستین گروه تعزیه و شبیه‌خوانی بود که در قاره آفریقا به اجرا و معرفی این هنر می‌پرداخت. خوشبختانه به لطف و عنایت ائمه و معصومین (ع) گروه ما توانست رتبه نخست این فستیوال بین‌المللی را دریافت کند و در میان هنر تعزیه و هنرمندان پرافتخار آن سربلند باشد. این افتخار را تقدیم به همه هنرمندان تعزیه و تعزیه دوستان می‌کنیم.
فلاحتی افزود: تعزیه در طول سال‌های گذشته در محافل بین‌المللی حضور درخشانی داشته است. در سال ۱۳۶۸ تعزیه با حضور استاد هاشم فیاض بین‌المللی شد و این حضور بی‌بدیل تعزیه، موجب درخشش شد.
وی درباره اجرای این گروه در کشور تونس تصریح کرد: جدای از بخشی که در هنر نمایش تعزیه به مسائل اهل بیت علیهم‌السلام می‌پردازد که مربوط به مضمون است؛ از حیث فرم این اجرا برای کل فستیوال جالب و جذاب بود.
فلاحتی به اهمیت و جایگاه تعزیه پرداخت و گفت: در تعزیه شعر، موسیقی، ادبیات، میزانس، رنگ، نور، سوارکاری و هنرهای دیگری وجود دارد که آن را جذاب کرده است.
وی به حمایت حوزه هنری درخصوص تعزیه اشاره کرد و یادآور شد: فکر می‌کنم جای امیدواری دارد تا بتوانیم تعزیه را به حد خودش که یک نمایش تمام‌عیار است، برسانیم. تعزیه برای اولین‌بار بود که در بخش مسابقه بین‌المللی یک جشنواره حضور داشت درحالی که گروه‌های نمایشی از اسپانیا، سوئد، الجزایر، المان، سوریه و دیگر کشورها با بهترین گروه‌ها شرکت کرده بودند و هیات داوران فستیوال اذعان کردند بعد از این اجرا این دغدغه را داشتند که چگونه می‌توانند از این کار تجلیل کنند.
فلاحتی در ادامه افزود: از آنجایی که بخش مهمی از اجرای ما و ایفای نقش شبیه خوانان گروه با اسب بود از این رو از فستیوال تعدادی اسب درخواست کردیم. به هر شکلی این همکاری انجام شد اما نکته کار آنجا بود که مالکین اسب ها بسیار نگران سلامت اسب هایشان بودند و اصرار داشتند که ما با مراقبت از آنها استفاده کنیم. این در حالی بود که وقتی اسب سواری ماهرانه گروه ما را دیدند، متوجه شدند که با یک گروه حرفه ای و همه فن حریف روبرو هستند.
موسیقی زنده برگ برنده ما در تونس بود
محسن هاشمی یکی از اعضای گروه تعزیه «شبیه واقعه» نیز با حضور در این مراسم گفت: اتکا و تکیه همه گروه‌های شرکت کننده در این فستیوال به‌موسیقی بود اما گروه «شبیه واقعه» بیش از دیگران به موسیقی توجه داشت چراکه موسیقی زنده روی صحنه داشتیم. این در حالی بود که دیگر گروه‌های شرکت کننده از اجرای زنده موسیقی بهره نمی‌بردند.
وی از عدم وجود تکیه‌های تخصصی در شهرها و به‌خصوص پایتخت انتقاد کرد و افزود: در پایتخت کشورمان یک تکیه برای تعزیه نیست درحالی که اگر تعزیه برای اروپا بود مثل فوتبال در دنیا فراگیرش می‌کردند.
این تعزیه‌خوان با بیان اینکه اگر از هر بعدی به تعزیه نگاه کنیم، شاخص و برتر است، با طرح این پرسش که فرق هنرمندان تعزیه با سایر هنرمندان چیست، گفت: ما به نقشی که بازی می‌کنیم اعتقاد داریم و با تمام وجود بازی می‌کنیم و عمل می‌کنیم. بیشتر بانی‌های تعزیه کارگران و کشاورزان هستند، این قشر یک سال کارگری و کشاورزی می‌کند تا چراغ آن را روشن کنند.