حمیدرضا محروقی، کارگردان مستند «آستان خورشید» که به سیر توسعه و تکامل حرم رضوی و شهر مشهدالرضا (ع) میپردازد، در آستانه ولادت امام هشتم شیعیان (ع) در گفتگو با خبرنگار مهر درباره لزوم ساخت آثار مستند در خصوص این امام (ع) گفت: ساخت مستند درباره امام رضا (ع) به شناخت بیشتر ما از این حضرت کمک بسیاری میکند. جایگاه حرم، کالبد شهر مشهد و هویت دینی و مذهبی آن یا ابعاد شخصیتی امام هشتم (ع) همه از موضوعاتی هستند که لزوم ساخت مستند و تولید محتوا دربارهشان احساس میشود.
او ادامه داد: درواقع باید نهضت تولید محتوا درباره حضرت رضا (ع) و شهر مشهد شکل بگیرد تا الگوهای درستتری از زندگی شهری در مختصاتی چون مشهد مقدس ارائه شود. مثلاً وجه گفتگوکننده امام رضا (ع) میتواند مورد توجه قرار بگیرد و مشهد را به سمتی هدایت کند که مرکز گفتگو بین ادیان و مذاهب شود.
محروقی گفت: در ساخت آثار مستندی که بحث ایدئولوژیک دارند و با باور و اعتقاد مردم در ارتباط هستند یا درباره مسائل تاریخی که مربوط به دوران گذشته میشود، وجه پژوهش و مطالعه همه جانبه و بدون غرض بسیار مهم میشود. یعنی یک بحث کشف حقیقت است و بعد دیگر بازنمایی هنری آن است که اهمیت مییابد. در چنین آثاری لازم است که یک گروه پژوهشی از ابتدا تا انتهای ساخت همراه باشد.
این کارگردان درباره لزوم ساخت آثار درباره هویت تاریخی شهر مشهد گفت: کشور ایران یک پیکره واحد است که هر کدام از شهرها به تناسب شخصیتی که به آنها اطلاق میشود نقشی را برعهده میگیرد. این نقشها باید با هم همافزایی داشته باشند. برای مثال شخصیت یک شهر صنعتی، فرهنگی، تفریحی یا مذهبی میشود. در هر شهری به تناسب شخصیتی که به آن اطلاق میشود باید فعالیتهایی مطابق با آن هویت اطلاق شده انجام داد و مانع از انجام فعالیتهایی خلاف هویت شهر شد.
او ادامه داد: برای مثال اساس تولد شهر مشهد و منشا پیدایش آن حول جهان تشیع و حضرت رضا (ع) است. قرار بر این است که هرکس احساس ناراحتی کرد با سفر به مشهد از حال خوب برخوردار شود. درواقع این شهر مرکز انتشار معنویت است و باید مانع از انجام فعالیتهایی شد که با الگوبرداری از شهرسازی مدرن که در دیگر شهرها با هویتهای متفاوت انجام شده، هویت این شهر مقدس را زیر سوال میبرد. درواقع باید درباره این موضوع نیز کار تحلیلی و شناختی مفصل انجام شود. باید سیر تولد و توسعه شهر را ترسیم کرد تا مانع از این شد که با جهالت یا کسب منفعت بافت اصلی شهر مشهد را دچار تغییر کرد.
محروقی گفت: «پژوهشکده نوین شهر معنوی ثامن»، از سال ۹۳ راهاندازی شده و هدف آن آسیبشناسی اتفاقاتی است که در بافت تاریخی شهر مشهد و بهخصوص اطراف حرم رخ داده و همینطور تبیین و تصویب طرحهایی در راستای ماموریتی که شهر مشهد دارد. در این راستا این پژوهشکده مستندهایی هم ساخته که مستند «آستان قدس» یکی از همین آثار است.