خبرگزاری مهر - گروه استانها- خبات ساعدی - ارتباط مواد معدنی با رفاه و آسایش بشر آن چنان قدمتی دارد که محققان اعصار فرهنگی بشر را بر اساس مواد معدنی تقسیم‌بندی کرده‌اند. «عصر حجر، عصر برنز، عصر آهن، عصر فولاد و عصر اتم» مبین این واقعیت است که در بسیاری از مراحل بارز در تاریخ بشری دست‌یابی به مواد معدنی به عنوان هدف و مشوق اولیه مطرح بوده است.
اگرچه کردستان استانی است که بیشتر به عنوان منطقه کشاورزی و تجاری و تا حدی گردشگری شناخته شده است، اما در بخش‌های دیگری مانند صنعت و معدن دارای ظرفیت‌های فراوانی است که البته آنگونه که باید تاکنون معرفی نشده است.
کردستان به لحاظ تولید طلا رتبه اول کشور و از نظر ذخایر معدنی دومین استان در ایران است و از نظر ذخیره سنگ آهن هم رتبه پنجم کشوری را دارد.
کردستان دارای ذخایر غنی و متنوع معدنی اعم از فلزی و غیرفلزی به ویژه طلا، سنگ آهن، سنگ‌های تزئینی و سلیس است و با ایجاد واحدهای فرآوری در آن امروزه به عنوان یکی از استان‌های معدنی کشور شناخته شده است.
وجود ۳۵۴ پروانه بهره برداری معدن در کردستان
مدیر کل صنعت، معدن و تجارت کردستان در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: در حال حاضر ۳۵۴ پروانه بهره‌برداری از معادن و ۱۴۹ مورد پروانه اکتشاف در استان وجود دارد که به منزله اجازه عملیات اکتشافی در محدوده‌هایی است که متقاضیان اکتشافی درخواست داده‌اند.
بختیار خلیقی افزود: ۲۱۷ معدن معادل ۶۱ درصد از مجموع معادن استان فعال و ۱۳۲ معدن به عبارتی ۳۷ درصد غیرفعال بوده و پنج واحد هم در حال تجهیز است.
وی اعلام کرد: ذخیره قطعی معادن استان ۵۷۰ میلیون تن است و استخراج اسمی سالیانه آن‌ها بیش از ۲۰ میلیون تن ماده معدنی است.
خلیقی اظهار داشت: بیشترین معادن استان در شهرستان‌های سنندج با ۵۹ معدن، قروه ۵۸، سقز ۵۷ و بیجار ۴۲ معدن است.
وی افزود: اشتغال اسمی مجموع معادن استان ۴ هزار و ۹۱۹ و اشتغال واقعی آن‌ها هم سه هزار و ۶۵۵ نفر است.
عدم واریز حقوق دولتی معادن مانعی مهم در برابر توسعه کردستان
ارسلان ازهاری رئیس سازمان برنامه و بودجه استان کردستان در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: از سال ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۰ در حدود یک‌هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان حقوق دولتی توسط معادن استان به حساب خزانه واریز شده که باید ۱۵ درصد از آن به استان مسترد شود تا در توسعه زیرساخت‌ها هزینه شود.
وی افزود: در این مدت باید ۲۴۰ میلیارد تومان برگشت داده می‌شد اما تنها ۲۳ میلیارد تومان آن تحقق یافته که در سفر رئیس جمهوری به استان این موضوع مطرح شد و جناب رئیس جمهور دستور دادند تا این مورد سریعاً پیگیری و به نتیجه رسانده شود.
ازهاری اذعان داشت: علاوه بر این مهم، معادن موظفند یک درصد از درآمد خود را برای جبران زیان‌های وارده به محیط زیست و زیرساخت‌هایی مانند راه‌ها و پل‌ها اختصاص دهند که این مورد هم تاکنون عملی نشده است.
وی افزود: یکی دیگر از ایرادات وارد بر مدیریت معادن استان، تمرکز حساب‌های اصلی معادن در تهران است که این امر سبب شده تا حجم عظیمی از منابع پولی در حدود ۱۰ هزار میلیارد تومان از استان خارج شده و در خدمت توسعه سایر استانها قرار گیرد.
ازهاری خاطرنشان کرد: این در حالی است که بانک‌های استان با داشتن ۶ دهم درصد از منابع پولی کشور جزو ضعیف‌ترین استانها بوده و امکان پرداخت سریع تسهیلات را ندارند.
وی تأکید کرد: مدیریت استان پیگیری این موضوع را در دست اقدام قرار داده است.
راه توسعه کردستان از توجه به معادن می‌گذرد
عبدالله کاردانی رئیس خانه صنعت و معدن استان کردستان نیز درباره توانمندی‌های معدنی این استان در گفت و گو با خبرنگار مهر اظهار کرد: کردستان با داشتن معادن غنی و متنوع از قبیل آهن، سیلیس، طلا، انواع سنگ تزئینی و مرمر از نظر ذخایر معدنی رتبه ششم کشور را دارد.
وی افزود: اگر مواد معدنی این منطقه به درستی استخراج‌شده و شرایط برای فرآوری آن‌ها فراهم باشد، به‌طور قطع می‌توان گفت که معدن به توسعه اقتصادی این استان کمک می‌کند.
کردستان جزو بیکارترین استان‌های کشور
بررسی استانی نرخ بیکاری در سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد، طی سال گذشته نرخ بیکاری در ۲۳ استان تک رقمی شده و پایین‌ترین نرخ بیکاری در استان سمنان با نرخ ۶.۴ درصد ثبت شده است. اما نرخ بیکاری در استان‌هایی همچون سیستان و بلوچستان، کردستان، کرمانشاه، لرستان و هرمزگان بالای ۱۰ درصد گزارش شده و استان کردستان از این حیث جزو استان‌های پایین جدول است.
این حقیقت بر کسی پوشیده نیست که کردستان یکی از استان‌های با معادن و منابع غنی است اما جزو فقیرترین و محروم‌ترین استان‌های کشور به حساب می‌آید که لازم است مسئولان امر در رویکرد مدیریتی خود نسبت به این استان تجدید نظر کنند تا با تکیه بر منابع خدادادی استان بخش قابل توجهی از مطالبات مردمی همچون رفع بیکاری و ایجاد اشتغال را عملیاتی کنند.