خبرگزاری مهر، گروه استانها_ حمیده تابش نژاد: روزگاری زاگرس با توپوگرافی شگفت انگیزش تلفیقی از موسیقی عشایر، نغمهها، نی لبک های ایل و دارهای رنگارنگ قالی بود. در این دیار دار قالی روایتگر زندگی محسوب میشد و هر نقشش یک زندگی را در خود به تصور میکشید.
در سالهایی نه چندان دور، اقلیمی شگفت انگیز بود با مردمانی خونگرم که بر خاکی پر رونق قدم میگذاشتند و موسیقی ناب هی هی چوپانان در منطقه طنین انداز بود.
در قلب زاگرس، استان کهگیلویه و بویراحمد با عشایر همیشه استوارش روایتگر قصههایی است که در سایه مشکلات قد علم کردهاند و آیینهایی که روزی پیوندی محکم با مردمان این دیار داشتند، کم کم رو به غروب فراموشی می نهند.
با این حال همچنان عشایر کهگیلویه و بویر احمد با تلاش زیاد با مشکلات روبرو میشوند و سعی دارند آداب و رسوم خود را زنده نگه دارند در حوالی منطقه کوچ، صدای نی که از فراز دشتها به گوش میرسد، هی هی چوپانها و خورشید که از کمرکش کوه سر بر میآورد، تابلویی بی نظیر بر دشتهای کهگیلویه و بویراحمد ترسیم میکند.
عشایر به دور از هیاهو، با طبیعت پیوند خورده و دست بر زانوان خود نهاده و برخاستهاند که نه تنها باری نباشند، بلکه یاری باشند و جامعهای مولد داشته باشند.
آمارهای جمعیتی عشایر کهگیلویه و بویراحمد
۱۲ هزار خانوار عشایر در استان کهگیلویه و بویراحمد زندگی میکنند که شامل ۷۲ هزار نفر میشوند و طبق آمار ۱۰ درصد جمعیت استان را عشایر تشکیل میدهند.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد شامل ۶ ایل بومی، ۲ طایفه قشقایی، ۱۶ تیره، ۱۸۱ طایفه است.
حمایت دولت سیزدهم از عشایر
۵۵ درصد دام، ۲۷ درصد عرصههای زراعی، ۱۷ درصد باغها و تولید ۵۴ درصد گوشت قرمز استان کهگیلویه و بویراحمد متعلق به جامعه عشایری است.
همچنین عشایر کهگیلویه و بویراحمد بیش از یک میلیون رأس دام سبک و سنگین نیز دارند.
در میان این همه ظرفیت، زندگی عشایری با چالشهای متعددی مواجه شده و گرایش به شهرنشینی بیش از هر زمانی با چاشنی محرومیتها این قشر را تهدید میکند.
مدیرکل امور عشایر کهگیلویه و بویراحمد در گفتگو با خبرنگار مهر بیان کرد: علیرغم تمام حمایتها، عشایر استان نیاز به حمایت همه جانبه دارند.
فضل الله آذر فر افزود: ضعف و تخریب راههای عشایری، مشکلات تأمین آب، خشکی چشمهها و هزینه علوفه از جمله مشکلات جامعه عشایری است.
آذر فر با بیان اینکه یکی از موارد مورد توجه برای سهولت فعالیت عشایر، احداث و تقویت راههای عشایری است، خاطرنشان کرد: سالانه بازگشایی بیش از ۱۵٠٠ کیلومتر راه عشایری در استان انجام میشود.
وی با بیان اینکه در دولت سیزدهم تلاش بر محرومیت زدایی و حفظ ظرفیتهای عشایری در دستور کار قرار گرفت، عنوان داشت: پرداخت تسهیلات خرید علوفه، پروار بندی، حمایت اعتباری از طریق صندوق توسعه ملی از دیگر هدف گذاریهای انجام شده است.
آذر فر افزود: توسعه حمایت از عشایر در برنامههای دولت سیزدهم دیده شده است.
آذر فر تأمین آب آشامیدنی عشایر در همه فصول را یکی از دغدغههای اصلی این نهاد دانست و گفت: طی سال گذشته نیز با برنامههای حمایتی دولت طرح تأمین آب پایدار ۳۰۰ خانوار عشایری در چهار منطقه شرق گچساران، دلی بک و آبریز کهگیلویه، کیمه و دواخور زیلایی و ملأ طهماسب بهمئی اجرا شد.
وی افزود: در مناطق مختلف عشایری استان آبرسانی از طریق تانکرها انجام میشود.
حرکت جمعیت عشایری به سمت پیری
همچنین رئیس امور عشایر شهرستان کهگیلویه گفت: جمعیت عشایری کهگیلویه به سمت پیری حرکت میکند.
فریدون پاکباز در گفتگو با خبرنگار مهر افزود: شهرستان کهگیلویه دارای ۴ هزار و ۵٠٠ خانوار عشایری است که ۴۰ درصد جمعیت عشایری استان را تشکیل داده است.
وی تصریح کرد: قریب به ۲۱ هزار نفر جمعیت انسانی عشایر کهگیلویه بوده و ۳۵۰ الی ۴۰۰ هزار رأس دام نیز توسط عشایر نگهداری میشود.
شهرستان کهگیلویه دارای ۴ هزار و ۵٠٠ خانوار عشایری است که ۴۰ درصد جمعیت عشایری استان را تشکیل داده است
پاکباز تولیدات جمعیت عشایری را شامل مواد پروتئینی، لبنی، محصولات کشاورزی و باغی، صنایع دستی و گیاهان دارویی خواند که نتیجه فعالیتهای سالیانه عشایر است.
وی حمایتهای امور عشایر را شامل پرداخت تسهیلات بانکی، تأمین آرد مصرفی، تأمین سوختهای فصلی، تهیه نهادهای دامی «جو کنسانتره» تأمین آب شرب بوسیله ناوگان آبرسانی و یا از طریق شبکههای آبرسانی، واگذاری پنلهای خورشیدی، احداث سرویس بهداشتی، اجرای پروژههای عمرانی شامل منابع ذخیره آب، پلهای بین جادهای، تأمین آب از طریق شبکههای آبرسانی، واگذاری لولههای انتقال آب، احداث و بازگشایی جادههای دسترسی برشمرد.
پاکباز یکی از مشکلات و مصائب امور عشایر را عدم اعتبار کافی جهت اجرای پروژههای عمرانی نسبت به تورم موجود دانست و افزود: سایر زیر ساختهای لازم، پیری جمعیت عشایری، عدم تمایل نسل جوان به زندگی عشایری با توجه به مشکلات حاکم بر زندگی آنها، کمبود سرانه آرد مصرفی، پراکندگی جمعیت عشایری، ضعف آموزش و بهداشت سلامت، نبود میدان عرضه دام و کمبود بازار مناسب جهت فروش محصولات عشایری از مشکلات قابل توجه است.
کمبود پنلهای خورشیدی
رئیس امور عشایر کهگیلویه با بیان اینکه کمبود سهمیه پنلهای خورشیدی را شاهد هستیم، اظهار کرد: قدرت پنلها در حد لامپ و گوشی تلفن بوده و جوابگوی روشنایی مناسب و استفاده برای سایر لوازم برقی نیست.
عدم تمایل نسل جوان به زندگی عشایری با توجه به مشکلات حاکم بر زندگی آنها، کمبود سرانه آرد مصرفی، پراکندگی جمعیت عشایری، ضعف آموزش و بهداشت سلامت، نبود میدان عرضه دام و کمبود بازار مناسب جهت فروش محصولات عشایری از مشکلات قابل توجه است
وی ادامه داد: عدم ارتباط مناسب در مناطق عشایری با دکلهای تلفن و اینترنت معضلی دیگر برای عشایر شهرستان است.
رئیس امور عشایر کهگیلویه گفت: بازگشایی ۵۰۰ کیلومتر از راههای عشایری مناطق ییلاقی این شهرستان عملیاتی شد.
پاکباز افزود: با توجه به کوچ عشایر، کار بازگشایی جادههای عشایری مناطق درغک به کوه سیاه، دلی کما، بنار، سبزمیر، سرتلپ، مهمک، لرزو، برد کر، دلی مهتاب، برفکون و سایر جادههای فرعی عشایری انجام میشود.
وی تصریح کرد: علاوه بر بازگشایی جادههای عشایری، راههای کشاورزی که در اثر بارندگیهای اخیر تخریب شده بودند نیز بهسازی خواهد شد.
وجود ۱۲۰۰ کیلومتر راه عشایری
پاکباز با اشاره به وجود هزار و ۲۰۰ کیلومتر راه عشایری در این شهرستان گفت: به طور میانگین سالانه ۵۰۰ کیلومتر از راههای ارتباطی عشایر حوزه بخش مرکزی، بخشهای دیشموک و قلعه رئیسی شهرستان بازگشایی، ترمیم و یا احداث میشود.
مدیر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر کهگیلویه و بویراحمد نیز گفت: صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر استان ۱۳ هزار و ۸۳٠ بیمه شده فعال دارد.
سعید کرمی در گفتگو با خبرنگار مهر، افزود: بهره مندی از مستمریهای بازنشستگی، از کار افتادگی، بازماندگان «فوت» و امکان نقل و انتقال سوابق بیمهای به تأمین اجتماعی و بالعکس در صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر استان دیده شده است.
وی ابراز داشت: صندوق ما مولود انقلاب اسلامی است و توفیق خدمت به مردم را داریم.
کرمی با بیان اینکه صندوق ظرفیت بالایی با محوریت عدالت اجتماعی، بهبود وضعیت معیشتی و رفاه دارد، ابراز داشت: در استان ۳٠ هزار و ۹۱۹ نفر در استان عضو صندوق هستند.
کرمی به وجود یک هزار و ۱۵۷ مستمری بگیر صندوق در استان گفت: ۲۵ کارگزاری در استان فعال شده است.
مدیر صندوق بیمه اجتماعی کشاورزان، روستاییان و عشایر استان با اشاره به حمایتهای پوشش مستمری عنوان کرد: ۱۹۳ مستمری بگیر از کار افتاده و ۹۷ مستمری بگیر پیش از موعد از حمایتهای صندوق بهره مند شدهاند.
وی افزود: قریب به ۶٠ درصد پرداختیهای بیمه شدگان توسط دولت انجام میشود.
کرمی هدف گذاری صندوق را جامعه کشاورزی، عشایری، روستاهای زیر ۲٠ هزار نفر خواند و گفت: خدمات متنوعی در قالب صندوق دیده شده است.
عشایر کهگیلویه و بویراحمد که این روزها مشکلات مختلفی را برای ادامه زندگی عشایری پیش رو دارند، نیازمند توجه بیشتر هستند تا صدای ایل این بار رسا تر از قبل بر قلب طبیعت جاری شود.