خبرگزاری مهر، گروه استانها: استان بوشهر دارای محیط زیست متنوعی است که دریا بخش مهمی از این اکوسیستم را تشکیل می‌دهد؛ دریایی که موجودات متعدد و متنوعی را در خود جای داده است.
خلیج فارس قرن‌ها میزبان گونه‌های مختلف جانوری بوده و مرجان‌های دریایی، ۲۷ گونه پستاندار دریایی، پنج نوع لاک‌پشت دریایی، ۹۰ گونه ماهی و… از جمله موجوداتی هستند که در این دریا زندگی می‌کنند.
پنج نوع لاک‌پشت دریایی از گونه‌های شاخص خلیج فارس هستند که ۲ گونه «لاک‌پشت سبز دریایی» و «لاک‌پشت دریایی منقار عقابی» در سواحل ایران تخم‌گذاری می‌کنند که لاک پشت‌های منقار عقابی در ایران پراکنش بیشتری دارند و آنها جزء گونه‌های بومی به شمار می‌روند.
لاک‌پشت پوزه‌عقابی (Eretmochelys imbricata) یا منقار عقابی گونه‌ای لاک‌پشت دریایی از تیره باخه‌ایان است که به‌شدت در معرض خطر انقراض قرار دارد.
پوزهٔ این لاک‌پشت برای بیرون کشیدن غذای اصلی خود یعنی اسفنج دریایی از لابه‌لای مرجان‌ها به شکل منقار عقاب درآمده و از این رو لاک‌پشت پوزه‌عقابی یا منقار کوتاه نامیده شده‌است.
لاک‌پشت‌های پوزه‌عقابی دارای ظاهری کاملاً متفاوت و زیبا است، طوری که تمایز دادن آن با سایر هم‌نوعانش در کسری از ثانیه انجام می‌شود.
نه در ایران و نه در هیچ جای دیگر، لاک‌پشت‌های پوزه عقابی شرایط بقای مطلوبی ندارند و تحت فهرست سازمان IUCN (اتحادیه بین‌المللی حفاظت از محیط زیست) در شدیدترین معرض انقراض گونه‌ای قرار دارند.
استان بوشهر یکی از نقاط تخم‌گذاری این گونه لاک‌پشت است که در همین راستا طرح حفاظت و حمایت از این گونه در معرض انقراض در چند نقطه استان در دست اجرا است.
حفاظ از منقارعقابی‌ها
رئیس اداره محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با اشاره به حفاظت از لاک‌پشت‌ها در استان اظهار داشت: حفاظ از لاک‌پشت‌های منقار عقابی در استان بوشهر با جدیت انجام می‌شود و طرح مهمی در این زمینه داریم.
محمد امین طلاب زمان تخم‌ریزی لاک‌پشت‌ها را از اسفندماه تا اواخر خردادماه عنوان کرد و ادامه داد: طرح حمایت و حفاظت از گونه در معرض انقراض لاک‌پشت دریایی منقار عقابی طی ۱۲ سال گذشته به صورت مستمر اجرا شده است.
وی با اشاره به مشارکت و همراهی دانشگاه شهید باهنر کرمان و یک شرکت در این طرح خاطرنشان کرد: این طرح نتایج خوبی را در پی داشته است و همچنان با جدیت دنبال می‌شود.
رئیس اداره محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر از محل‌های اجرای این طرح حفاظتی به پارک ملی دریایی نخیلو و سواحل پارک ملی دریایی نایبند اشاره کرد.
شناسنامه‌دار شدن لاک‌پشت‌ها
وی از علامت‌گذاری لاک‌پشت‌ها اشاره کرد و ادامه داد: نیمی از لاک‌پشت‌هایی که برای تخم‌گذاری به سواحل استان بوشهر مهاجرت می‌کنند، قبل از این علامت‌گذاری شده‌اند و دارای شناسنامه هستند.
لاک‌پشت‌های دریایی منقار عقابی پس از بلوغ حدود ۳۰ سال بعد، مجدداً به همین سواحل که خود در آن سر از تخم آورده‌اند برمی‌گردند و تخم‌گذاری می‌کنند طلاب از برنامه‌ریزی برای افزایش پوشش لاک‌پشت‌های علامت‌گذاری شده خبر داد و تصریح کرد: حفاظت از لاک‌پشت منقار عقابی در استان بوشهر به صورت جدی ادامه دارد.
وی گفت: گروه ناظر و پژوهشگر در این طرح پس از حضور در محل، اقدام به جست‌وجو لاک‌پشت کرده و پس از یافتن، اقدام به بیومتریک و علامت‌گذاری و همچنین به بررسی و ثبت سایز و وزن تخم‌ها و تعداد آنها می‌کنند.
رئیس اداره محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر تاکید کرد: خرداد ماه، بچه لاک‌پشت‌ها سر از تخم بیرون می‌آورند و به سمت دریا می‌روند.
وی از بازگشت لاک‌پشت‌ها پس از سال‌ها خبر داد و خاطر نشان کرد: همه این لاک‌پشت‌های دریایی منقار عقابی پس از بلوغ حدود ۳۰ سال بعد، مجدداً به همین سواحل که خود در آن سر از تخم آورده‌اند برمی‌گردند و تخم‌گذاری می‌کنند.
تهدیدهایی برای منقارعقابی‌ها
رئیس اداره محیط زیست دریایی اداره کل حفاظت محیط زیست استان بوشهر از صنایع به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده لاک‌پشت دریایی منقار عقابی نام برد و بیان کرد: آلودگی نوری و رفت و آمد زیاد از دیگر عوامل تهدید است.
طلاب افزود: صید و صیادی در حوالی محل تخم‌گذاری، تلف شدن و صید بچه لاک‌پشت، تخریب زیستگاه‌ها، تردد انسان در سواحل و دریا، آلودگی‌های شیمیایی و نفتی نیز تهدید محسوب می‌شود.
شرایط خوب ساحل نایبند برای تخم‌گذاری لاک‌پشت‌ها
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر نیز اظهار داشت: پارک ملی دریایی نایبند یکی از مهم‌ترین زیستگاه لاک‌پشت منقار عقابی هستند که این گونه هر ساله برای تخم‌گذاری به ساحل این پارک می‌آیند.
عبدالرحمن مرادزاده با اشاره به اینکه اولین گروه از بچه لاک‌پشت منقار عقابی در سواحل نایبند استان راهی دریا شدند افزود: این گونه لاک‌پشت هر ساله در اسفند ماه برای تخم‌گذاری و زادوولد به پارک ملی دریایی نایبند مهاجرت می‌کند.
وی با اشاره به ساخت ۳۱ لانه برای تخم‌گذاری و انتقال تخم لاک‌پشت خاطرنشان کرد: هر لاک‌پشت تا ۱۲۰ عدد تخم می‌گذارد که این تخم‌ها در عمق ۵۰ تا ۷۰ سانتیمتر ساحل قرار دارد و بعد از گذشت بیش از ۵۰ روز نوزاد لاک‌پشت، از تخم خارج و راهی دریا می‌شود.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان بوشهر با بیان اینکه بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ بچه لاک‌پشت راهی دریا می‌شود تصریح کرد: لاک‌پشت دریایی عقابی در معرض انقراض قرار دارد از این نظر مورد حفاظت ویژه قرار گرفته است.