خبرگزاری مهر - گروه استانها: یکی از مشوق‌های دولت در حوزه فرزندآوری و ازدواج بحث ارائه تسهیلات می‌باشد. در راستای پرداخت این تسهیلات بانک‌ها مکلف به ارائه آن شده اما خیل عظیم متقاضیان آن سبب شده است تا روند پرداختی به کندی انجام گیرد.
خراسان جنوبی به عنوان سومین استان پهناور کشور در حال حاضر متقاضیان زیادی را برای دریافت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری داشته ولی متأسفانه منابع بانکی کفاف ارائه این تسهیلات به متقاضیان را ندارد و این امر موجب نارضایتی و ایجاد صف‌های طولانی شده است.
خبرنگار خبرگزاری مهر در این راستا با زرنگ، دبیر کمیسیون هماهنگی بانک‌های خراسان جنوبی به گفت‌وگو نشست.
* به عنوان اولین سوال لطفاً در مورد تسهیلات فرزند آوری و ارائه آن در استان توضیح دهید؟
زرنگ: بر اساس سیاست‌های ابلاغی از سوی وزارت اقتصاد و دارایی و شورای پول و اعتبار بانک‌ها مکلف هستند بعد از کسر هزینه‌های قانونی خود منابع جذب شده تولیدی مشتریان بعد از سپرده نسبت به ارائه تسهیلات اقدام کنند.
متأسفانه علی رغم پیگیری‌های انجام شده از بخشی از منابع استان هیچ‌گونه اطلاعاتی وجود ندارد که این موارد مربوط به منابع بانک‌های خصوصی و بخشی مربوط به صندوق‌های قرض‌الحسنه بوده که در استان فعال هستند و این امر خود موجب شده تا برنامه‌ریزی صحیح برای توسعه استان و اقدامات حمایتی صورت نگیرد.
بر اساس اطلاعاتی که از اعضای کمیسیون دریافت شده در مجموع در سطح استان ۳۲ همت کل منابع اعضای شبکه کمیسیون هماهنگی بانک‌های استان می‌باشد که از این میزان ۲۷.۲ همت قابل تخصیص است.
در طرف مقابل تسهیلات منابع جذب شده بانک‌ها، تسهیلات پرداختی در بخش‌های مختلف اقتصادی وجود دارد رقم پرداختی تا مورخ ۳۱ شهریور ماه سال گذشته معادل ۳۱.۸ همت بوده یعنی بالغ بر ۱۱۷ درصد منابع قابل تخصیص استان تسهیلات پرداخت شده است.
این آمار نشان دهنده عملکرد بالایی شبکه بانکی با نرم و استاندارد اعلام شده از سوی بانک مرکزی بوده که این امر منجر به اضافه برداشت و ناترازی شبکه بانکی خواهد شد که بخشی ۹ از این عملکرد ناشی از پرداخت تسهیلات تکلیفی است که در قانون بودجه در ذیل تبصره ۱۶ قانون برنامه و بودجه در سنوات اخیر به شبکه بانکی محول و تکلیف شده که از آن جمله تسهیلات فرزندآوری و ازدواج می‌باشد.
* با توجه به تأکیدات استاندار مبنی بر اینکه مسئولان بانکی پیگیری لازم را برای افزایش منابع در راستای کاهش صف انتظار برای متقاضیان را داشته باشند تاکنون چه اقداماتی در این راستا صورت گرفته است؟
زرنگ: بانک مرکزی در هر استان بر اساس پتانسیل‌های آن سهمیه‌ای را در خصوص تسهیلات تکلیفی به ویژه تسهیلات فرزندآوری و ازدواج مشخص کرده است.
تا پایان اسفندماه ۱۴۰۱ سهمیه تخصیصی به استان برای پرداخت تسهیلات ازدواج و فرزندآوری به طور میانگین ۱۵ تا ۱۸ میلیارد تومان بوده که اکنون این رقم نزدیک به ۴۰ میلیارد تومان رسیده و در هر ماه ۴۰ میلیارد تومان تسهیلات فرزندآوری و ازدواج در استان پرداخت می‌شود.
عملاً تسهیلاتی که بانک‌ها پرداخت می‌کنند از طریق منابع ای بوده که مردم در اختیار آنها قرار می‌دهند و اگر مردم اقبال به شبکه بانکی و اعتماد به یک شبکه بانکی نداشته باشند و منابع خود را از استان خارج کرده به طور قطع تأثیر مستقیمی و منفی در عملکرد شبکه بانکی استان خواهد داشت.
همیشه یکی از دغدغه‌های مسئولین استان این بوده سپرده گذاران و سرمایه گذاران که از زیرساخت‌های استان استفاده می‌کنند منابع خودشان را در استان متمرکز کنند که متأسفانه تاکنون به این مسئله توجه نشده است
شبکه‌های بانکی نمی‌توانند افراد و یا شرکت‌های سرمایه گذاری را برای سپرده گذاری در یک بانک خاص اجبار کنند ولی پیگیری‌های خوبی در استان برای افزایش سهمیه پرداختی صورت گرفته است.
* متقاضیان دریافت تسهیلات این گلایه را داشتند که برای ارائه این تسهیلات بانک‌ها آنها را مستلزم به ارائه کارت پایان خدمت و یا کارت معافیت از انجام وظیفه می‌کنند در این زمینه توضیح دهید؟
زرنگ: قانون نظام وظیفه که مصوب مجلس بوده تاکید کرده هر کسی بخواهد تسهیلاتی را از شبکه بانکی دریافت کند موظف است مدارک دال بر انجام خدمت وظیفه عمومی و یا معافیت از خدمت را به شبکه بانکی ارائه دهد در این خصوص قانون در مورد تسهیلات ازدواج استثنا قائل شده است و افرادی که ازدواج می‌کنند در خصوص حمایت از جوانی جمعیت می‌توانند بدون ارائه کارت پایان خدمت و یا مدارک دال بر معافیت از خدمت نسبت به دریافت تسهیلات اقدام کنند.
موضوع عدم ارائه این مدارک به بانک‌ها برای دریافت تسهیلات فرزندآوری از سویی نمایندگان مجلس در حال پیگیری است.
* مردم برای اینکه شکایتی از بانک‌های متخلف داشته باشند باید به کجا مراجعه کنند و چگونه این موضوع را پیگیری نمایند؟
زرنگ: در شبکه بانکی لایه‌های نظارتی متعددی وجود دارد که بر عملکرد شبکه‌های بانکی نظارت مستقیم و مستمری اعمال می‌کنند اولین واحدی که این عمل را بر عهده دارد در مدیریت شعب بانک‌های استان واحد بازرسی و حراست بانک‌ها می‌باشد که به این اقدام می‌پردازند.
سایت اطلاع رسانی هر بانکی قسمتی را برای شکایت مشتریان در نظر گرفته است و در سامانه بانک مرکزی به نشانی cbi.ir قسمتی برای شکایت مشتریان مشخص شده و افراد می‌توانند با ورود به این سامانه شکایت خود را ثبت کرده تا مورد پیگیری قرار گیرد همچنین شماره تلفن‌هایی در نظر گرفته شده که از آن جمله سامانه سامد با سر شماره ۱۱۱ در اختیار مردم قرار دارد تا بتوانند شکایات خود را مطرح کنند
* از مهمترین دلایل صف‌های طولانی متقاضیان برای دریافت تسهیلات فرزندآوری در استان چیست؟
زرنگ: با توجه به اصلاح قانون در خصوص پرداخت تسهیلات به تمام متقاضیان در سطح استان حجم زیادی از متقاضیان به شبکه بانکی گسیل شدند و این امر موجب شد تا صف انتظار تسهیلات فرزندآوری در استان طولانی شود، زمانی که افراد برای استفاده از تسهیلات فرزندآوری در سامانه بانک مرکزی که در این زمینه ایجاد شده ثبت نام می‌کنند تمام مراحل نوبت دهی و انتخاب بانک از طریق سامانه صورت گرفته و بنابراین هیچ دخل و تصرف شخصی وجود ندارد و تعیین شعبه و زمان پرداخت پس از تکمیل پرونده و ابلاغ سهمیه در بانک مربوطه انجام می‌گیرد.
* در حال حاضر وضعیت پرداخت تسهیلات فرزندآوری در استان چگونه است و تاکنون به چه تعداد از متقاضیان این تسهیلات پرداخت شده است؟
زرنگ: در حال حاضر در استان از مجموعه ۲۹ بانک و مؤسسه مالی و اعتباری دارای مجوز که مشغول فعالیت هستند آمار عملکرد ۲۰ بانک به کمیسیون بانک‌ها استان ارائه می‌شود و هیچ گونه اطلاعاتی از ۹ بانک دیگر وجود ندارد.
از مجموعه بانک‌هایی که آمار آنها در اختیار کمیسیون هماهنگی بانک‌های استان قرار دارد از ابتدای اجرای این طرح تا ۳۱ شهریور ماه ۱۲ هزار و ۸۶۵ فقره تسهیلات به متقاضیان از مجموعه ۶.۲ همت تسهیلات پرداخت شده است.
صف انتظار بعد از اصلاح قانون در پرداخت تسهیلات به تمام متقاضیان در استان جهش قابل توجهی داشت و در حال حاضر ۹ هزار نفر در سطح استان در صف انتظار برای دریافت تسهیلات فرزندآوری هستند.
کمبود نیروی انسانی و کمبود منابع از جمله مشکلاتی بوده که سد راه پرداخت قرار دارند.
همچنین افراد وقتی برای ثبت نام به سایت مربوطه مراجعه می‌کنند معمولاً اولین بانکی که از طریق سایت با آنها پیشنهاد می‌شود و یا در آن بانک حساب داشته و یا به محل سکونت آنها نزدیک تر است را انتخاب می‌کنند این در حالی بوده که تعداد صف انتظار در برخی از بانک‌ها بسیار زیاد و این امر موجب می‌شود که پرداختی‌ها تحت شعاع قرار گیرد.
بانک‌ها در تبصره ۱۶ قانون بودجه صرفاً مکلف به پرداخت تسهیلات فرزندآوری و ازدواج نیستند بلکه تکالیف متعددی به آنها محول شده در مجموع ۲۰۰ همت شبکه بانکی مکلف به پرداخت تسهیلات در سرفصل‌های متعدد است از جمله این سرفصل‌ها ازدواج، مشاغل خانگی، خود اشتغالی، بنیاد برکت، بنیاد علوی و غیره می‌باشد.
در قانون بودجه امسال سهمیه هر بخش مشخص شده که عملکرد استان از تعداد تسهیلات پرداختی ۳۶.۲ درصد برای بخش ازدواج، ۲.۶ درصد برای بخش مشاغل خانگی، ۱۶.۳ درصد خود اشتغالی و ۴۵ درصد تسهیلات قرض‌الحسنه که تسهیلات ازدواج و فرزندآوری در ذیل آن قرار داشته اختصاص داده شده است.
* رتبه استان در حوزه پرداختی‌ها در کشور چگونه است؟
زرنگ: بر اساس آماری که از سوی کمیسیون هماهنگی بانک‌ها ارائه شده و با توجه به جمعیت استان بانک‌های استان در حوزه پرداختی‌ها رتبه پنجم کشور را دارند که رتبه قابل توجهی می‌باشد.
* در بخش پرداخت تسهیلات ازدواج در استان توضیح دهید؟
زرنگ: در بحث تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج تا کنون در استان ۱۲ هزار و ۹۴۵ فقره تسهیلات به رقم ۱۶.۵ همت پرداخت شده است.