دکتر غلامرضا حسن زاده دبیر شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی در گفتگو با خبرنگار مهر، در پاسخ به انتقاد محمدامین غفارزاده معاون امور دانشجویان و مدارس ایرانی خارج از کشور وزارت امور خارجه از سختگیری وزارت بهداشت در انتقال دانشجویان گروه پزشکی به دانشگاه‌های داخل گفت: در پاسخ به این موضوع چند نکته لازم است گفته شود.
وی افزود: کسانی که برای تحصیل در رشته های علوم پزشکی به دانشگاه‌های خارج از کشور می‌روند عمدتاً به رشته دندانپزشکی و پس از آن پزشکی و تعداد کمتری داروسازی و تعداد خیلی کمتری فیزیوتراپی می‌روند، عمده این افراد کسانی هستند که در کنکور سراسری نتوانستند نمره کافی را برای ورود به این رشته‌ها در داخل کشور کسب کنند. در واقع این افراد به نوعی کنکور را دور زده اند.
حسن زاده اظهار داشت: دلیل اینکه دوستان وزارت امور خارجه به شرایط انتقال انتقاد می‌کنند این است که برخی از این افراد هم درگیر و دخیل در فرآیند این نقل و انتقال دانشجویان هستند. برخی از آنها در محل مأموریت شأن با این موضوع بسیار مواجه می‌شوند و برخی از آنها ممکن است به دلیل مأموریت‌های کاری شأن فرزندان شأن با این مسئله مواجه شده باشند.
وی یکی از مهمترین دلایل سختگیری وزارت بهداشت برای عدم انتقال همه دانشجویان متقاضی انتقال را دور زدن کنکور برشمرد و گفت: افرادی که در کنکور نمره نمی‌آورند به خارج از کشور می‌روند. عمدتاً این افراد به رشته‌های پرمتقاضی و پرطرفداری می‌روند که قبول شدن اش در ایران بسیار سخت است. در کنکور سراسری داخل کشور افرادی در رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی قبول می‌شوند که نمره‌های بالا و رتبه‌های خیلی خوب دارند و به خاطر این نمره و رتبه زحمت می کشند و تلاش می‌کنند و در دانشگاه‌ها قبول می‌شوند.
این مقام مسئول وزارت بهداشت گفت: اما در مقابل عده‌ای هستند که بعد از اینکه هیچ جا قبول نشدند می‌روند به خارج و پس از اینکه در رشته‌ها و دانشگاه‌های بی کیفیت می‌روند می‌خواهند برگردند و در دانشگاه‌های داخلی درس بخوانند.
وی اظهار داشت: نکته بعدی موضوع خروج ارز از کشور است. به نظر می‌رسد که همکاران وزارت امور خارجه باید توجه داشته باشند که وقتی به این موضوع می‌پردازند و این روند را ترغیب می‌کنند و اینگونه سیاه نمایی می‌کنند، برای وزارت بهداشت مشکل ایجاد می‌کنند. با انتقال فرزند و اقوام یک موجی را به وزارت بهداشت تحمیل می‌کنند که افرادی که کنکور را دور زده اند می‌خواهند به ایران برگردند در حالی که دانشگاه‌های ما ظرفیت و فضای کافی برای پذیرش این افراد را ندارد.
دبیر شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی گفت: بیانات مقام معظم رهبری در ۲۹ فروردین ۱۴۰۲ در نشست رمضانی با دانشجویان بیانات راهگشایی است. ایشان فرمودند «رشته هایی که واقعاً مورد نیاز کشور نیست و آدم‌ها بیکار می‌مانند نباید گسترش پیدا کند».
وی افزود: در مقابل مدیران با صحبت‌هایی که درباره گسترش بی رویه رشته‌های گروه پزشکی دارند، موضوع را به سمتی می برند که آدم‌های بیکار و بدون شغل از این رشته‌ها فارغ التحصیل شوند که این نگرش بسیار خطرناکی است. در حالی که ما در کشور باید مدافع این باشیم که ارز از کشور خارج نشود، معاون وزارت امور خارجه بگوید که با وجود اینکه این افراد ارز از کشور خارج کرده اند حالا این افراد را بیاوریم به داخل کشور! به نظر می‌رسد این موضوع با وظیفه وزارت امور خارجه منافات دارد.
حسن زاده خاطرنشان کرد: نکته بعدی کیفیت پایین دانشگاه‌ها است. افرادی که به قصد دور زدن کنکور به خارج از کشور می‌روند معمولاً به دانشگاه‌های تراز اول نمی‌روند بلکه به کشورهایی می‌روند که دانشگاه‌های با کیفیت پایینی دارند تا هزینه کمتری کنند. ضمن اینکه آموزش این دانشگاه‌ها آموزش مناسبی نیست برای کسانی که می‌خواهند در آینده با جان مردم سروکار داشته باشد.
این مقام مسئول وزارت بهداشت یادآور شد: از همه این موارد مهم‌تر مسئله فرهنگ است. بسیاری از این افرادی که برای تحصیل به خارج از کشور می‌روند در سنی هستند که ممکن است مشکلات فرهنگی برای آنها ایجاد شود، ما باید خانواده‌ها را حتماً با مشکلاتی که فرزندان شأن ممکن است با آن در این کشورها مواجه شوند، آشنا کنیم. اتفاقاً وزارت خارجه به این مشکلات فرهنگی باید توجه ویژه ای داشته باشند.
وی درباره دلیل انتخاب ۲ درصد ظرفیت انتقال دانشجویان ایرانی به داخل کشور گفت: ما باید در این زمینه از شورای عالی انقلاب فرهنگی تشکر کنیم. شورای عالی انقلاب فرهنگی با درک موضوع و تشخیص دقیق اعلام کرد که دانشجویان انتقالی باید امتحان دهند. در جلسات و کمیسیون‌های مختلف شورای عالی انقلاب فرهنگی بحث شد که از میان کسانی که در کنکور شرکت می‌کنند چند درصد وارد رشته‌های پزشکی، دندانپزشکی و داروسازی می‌شوند. در عمل ۲ درصد افراد در این رشته‌ها پذیرفته می‌شوند و دلیل انتخاب ۲ درصد هم این است.
دبیر شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی افزود: حال ما انتظار داریم که فردی با معدل دیپلم ۱۰ و ۱۲ و رشته غیر مرتبط رفته در یک دانشگاه بدون تأیید خارجی تحصیل می‌کند را انتقال دهیم به داخل کشور و او را در کنار کسی که ۱۲ سال زحمت کشیده و رشته پزشکی در یک دانشگاه علوم پزشکی قبول شده، بنشانیم! این نگرش بسیار خطرناکی است.
وی گفت: ما باید به دانشجویان ایرانی در خارج از کشور کمک کنیم اما باید در حدود و اختیاراتی که داریم به این دانشجویان کمک کنیم. باید برنامه ریزی کنیم تا آدم‌هایی که با جان مردم سروکار دارند بتوانند توانمندی لازم و شایستگی حرفه‌ای لازم را داشته باشند.
حسن زاده اظهار داشت: آیا دوستان مسئول در وزارت امور خارجه حاضرند که درمان فرزند و خانواده خود را به یک پزشک و دندانپزشک بیسواد که هیچگونه تعهدی ندارد، بسپارند؟ آیا حاضر هستند پیش جراحی بروند که هیچ گونه مهارتی ندارد؟ فردی از ایران می‌رود در یکی از کشورهایی که نام آن را نمی برم و دوره سه ساله تخصص را که در ایران چهار ساله است، را در مدت سه ماه و دو روز به صورت ترددی گذرانده، آیا می‌توانیم به او مدرک بدهیم؟ آیا مسئولان به این گونه متخصصان اعتماد می‌کنند؟ خیر آنها هم به دنبال بهترین پزشکان و متخصصان هستند.
وی گفت: چگونه است که کیفیت آموزش را فدای این موضوع کنیم که بگوییم وزارت امور خارجه به دنبال کار مردم است و وزارت بهداشت سختگیری می‌کند. این سختگیری نیست این حمایت از حقوق شهروندان ایرانی است. ما در وزارت بهداشت نمی‌توانیم جان مردم را بسپاریم به آدم‌هایی که توان عملی مناسب ندارند و مهارت لازم را کسب نکرده اند.
دبیر شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی درخواست کرد مدیر مربوطه در وزارت امور خارجه در این باره توضیح دهد که مفهوم این نوع سختگیری که وزارت امور خارجه پیگیر آن هستند چیست؟ مسئولان نباید کاری کنند که در جامعه یک سیاه نمایی اتفاق بیافتد که وزارت بهداشت نمی‌خواهد تعداد پزشکان زیاد شود!
وی یادآور شد: ما بارها گفته ایم که در رشته پرستاری به نیروی انسانی نیاز داریم. اگر واقعاً افرادی که برای تحصیل به خارج می‌روند قصدشان رفع نیاز کشور و خدمت به کشور است می‌توانند در رشته پرستاری ادامه تحصیل دهند. وزارت بهداشت با دانشگاه آزاد اسلامی و دانشگاه‌های علوم پزشکی داخل کشور هماهنگ کرده است که این افراد می‌توانند از سال اول به عنوان دانشجوی پرستاری وارد شوند و چهار سال پرستاری بخوانند.
این مقام مسئول وزارت بهداشت گفت: تربیت دانشجو در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی بالاترین میزان هزینه را برای کشور دارد و ما نمی‌توانیم هزینه بالا را صرف افرادی کنیم که به قصد دور زدن کنکور با پایین‌ترین نمره‌ها قصد دارند بازگردند.