خبرگزاری مهر – گروه استانها - سمیه گلابگیریان: به طور قطع مثل معروف «آفتابه لگن هفت دست، شام و ناهار هیجی» را شنیده‌اید مقصود از آفتابه و لگن در این مثل، ظروف مسی گران قیمت معروف در جهیزیه دختران یزدی در گذشته بوده است.
این مثال معرف ارزش ظروف مسی است. ظروفی که این روزها معدود خانواده‌هایی به صورت کاربردی از آن استفاده می‌کنند زیرا عقیده دارند، کیفیت غذا را افزایش می‌دهد وگرنه بیشتر جنبه تزئینی دارد.
بازار مسگرها یکی از بازارهای قدیمی استان یزد است که نشان می‌دهد این هنر صنعت از گذشته‌های دور در استان رواج داشته و امروزه نیز جانی دوباره یافته است.
در گذشته برای تهیه جهیزیه نوعروس‌ها، انواع ظروف مسی از قبیل دیگ، سینی، آبکش، اسباب حمام، آفتابه و لگن یکی از مهمترین اجزا بود که حتی به دلیل ارزش مس، نوعی سرمایه زندگی نیز محسوب می‌شد.
خانواده‌های یزدی به ظروف مسی به عنوان یک سرمایه نگاه می‌کنند
چه بسیار خانواده‌های یزدی هستند که با فروش همین ظروف مسی، صاحب دارایی‌های سرمایه‌ای از جمله خانه شدند به همین دلیل این فرهنگ در بین خانواده‌های یزدی از گذشته مرسوم بوده و به ظروف مسی به عنوان یک سرمایه نگاه می‌کنند.
از این‌رو رفته رفته ظروف مسی کاربرد خود را از دست دادند و به کالایی تزئینی تبدیل شدند. فاصله گرفتن مردم از ظروف مسی به دلیل گرانی آنها و تغییر سبک زندگی و استفاده از ظروف جدید باعث شد که این هنرصنعت با رکود مواجه شود.
اما این روند تداوم نیافت و امروز طنین صدای چکش بر بدنه ظروف مسی در بازار مسگری به گوش می‌رسد که البته شکل و شمایل ظروف آن تغییر کرده و حتی بعضاً شاهد ترکیب ظروف مسی با کریستال هم هستیم یعنی می‌توان گفت هنرمندان این هنر صنعت برای نجات یافتن از فراموشی، به تغییر کاربری‌ها و به روز رسانی روی آورده‌اند.
ظروف مسی در حال بازگشت به زندگی شهروندان یزدی است، اما این بار دیگر از دیگ‌ها و آبکش‌های بزرگ و سینی‌های کنگره‌ای در اندازه‌های مختلف خبری نیست. ظروف مسی بیشتر در ابعاد کوچک و کاربردی تر در بازار عرضه می‌شود و برخی از آنها هم تزئینی هستند.
بازار مسگرهای یزد بازمانده‌ای از دوره تیموری
بازار مسگرهای یزدی بازمانده‌ای از دوره تیموری با ۶۰۰ سال قدمت است. بیشتر مغازه‌های ورودی بازار به کار مسگری مشغول هستند اما برخی دکان‌ها هم با از دنیا رفتن استادکاران یا تغییر حرفه به فروش کالاهای دیگر از جمله پوشاک روی آورده‌اند.
صدور ۴۵ کارت صنایع دستی برای مسگران
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد درباره این هنر صنعت در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به اقدامات صورت گرفته برای احیای هنرصنعت مس گفت: تاکنون ۴۵ کارت صنایع دستی برای هنرمندان رشته مسگری سنتی، قبم زنی و حکاکی روی مس صادر شده است.
عبدالمجید عربی با بیان اینکه هنر مسگری در همه شهرستان‌های استان یزد وجود دارد، عمده محل فعالیت مسگران را شهرستان یزد عنوان کرد.
وی درباره حمایت‌های صورت گرفته از این رشته بیان کرد: برگزاری دوره‌های خلاقیت و نوآوری و نگاه ویژه به مسگری با توجه به بومی بودن رشته، در نمایشگاه‌ها از جمله اقدامات برای حمایت از صنعتگران رشته مسگری است.
آموزش در تمامی رشته‌های صنایع دستی
عربی افزود: آموزش در همه رشته‌های صنایع دستی از جمله مسگری هر ساله انجام می‌شود اما کار ویژه در این رشته آموزش برای ایجاد خلاقیت و نوآوری برای ایجاد محصولات جدید بر اساس نیاز بازار و تغییر کاربری است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد اعلام کرد: این آموزش‌ها با توجه به اینکه خلاقیت در صنایع دستی کمتر شده و باعث شده بازار گذشته خود را از دست دهند، در دستور کار قرار گرفت.
تلفیق مس با سنگ و شیشه و خلق آثار جدید تزئینی
وی ادامه داد: قبلاً ظروف مصرفی و وسایل کاربردی بود و اکنون از مس برای تولیدات وسایل تزئینی یا تلفیق با سایر مواد اولیه از جمله سنگ و شیشه تولید شده و در بازار مورد استقبال قرار گرفته است.
عربی با تاکید بر اینکه صنایع‌دستی را می‌توان با برنامه ریزی به عنوان رویداد و محور توسعه گردشگری تبدیل کرد، افزود: رونق صنایع‌دستی می‌تواند به توسعه اشتغال و اقتصاد جامعه محلی و سپس اقتصاد کلان کشور منجر شود، از این‌رو برای آن در حال برنامه‌ریزی هستیم و امیدواریم بتوانیم شاهد توسعه صنایع‌دستی رویداد محور در یزد باشیم.
امید که حمایت از هنرمندان صنعت مس استان فرصت را برای روشن نگه داشتن چراغ بازار مسگری فراهم کند و هنرمندان جدیدی را به این رشته سوق دهد.