به گزارش خبرگزاری مهر، الجزیره در گزارشی، اعتراضات جاری فرانسه در رابطه با کشته‌شدن نائل مرزوق، نوجوان ۱۷ ساله الجزایری-فرانسوی به دست پلیس فرانسه و تأثیر حاشیه‌نشینان و شرایط دشوار زندگی آنان به ویژه جوانان حاشیه‌نشین، در شدت این اعتراضات را مورد بحث و بررسی قرار داد.
پیشینه اسکان بدون برنامه‌ریزی مهاجران
فرانسه از سال ۱۹۴۵ تاکنون، شاهد دو دوره مهاجرت گروهی بوده که با آن‌چه سال‌های شکوفایی خوانده می‌شود، آغاز شده است. طی این سال‌ها، کارگران خارجی برای مهاجرت به فرانسه تشویق می‌شدند؛ حال آن‌که پس از این دو دوره، نوبت به سال‌های بحران و بستن مرزهای فرانسه به روی مهاجران رسید.
می‌توان گفت که ۳ برهه زمانی، نقشی به سزا در شکل‌گیری حاشیه‌نشینی طبقه کارگر فرانسه داشته‌اند: عصر صنعتی و کاهش تولیدات صنعتی با آغاز دهه ۵۰ میلادی، ساخت مجتمع‌های مسکونی بزرگ و بحران طراحی الگوها در سال ۱۹۷۰.
بر اساس آمار ارائه شده از سوی سازمان آمار و پژوهش‌های اقتصادی فرانسه، تعداد مهاجران در سال ۱۹۴۶ به بیش از ۱.۷ میلیون تن رسید و در اوایل دهه ۹۰ میلادی، از مرز ۳.۵ میلیون نفر گذشت.
ویرجینی مارتین، استاد علوم سیاسی و جامعه‌شناسی دانشکده بازرگانی کیدج، اشاره کرد که افزایش ساکنان فرانسه، با پایان جنگ الجزایر با سرعت بسیاری به وقوع پیوست و این امر به ساخت بدون برنامه‌ریزی شهرک‌های مسکونی انجامید.
به گفته مارتین، این شهرک‌های وسیع، به محله‌هایی منزوی مبدل گشتند که ساکنان آن با فقر اقتصادی و اندیشگانی دست و پنجه نرم می‌کردند.
الجزیره در ادامه گزارش خود به سخنان کمیل ساری، تحلیلگر سیاسی، اشاره کرد که طی آن، بخشی از سخنرانی فرانسوا میتران، از رؤسای جمهور پیشین فرانسه در خصوص موضوع مهاجرت را یادآور می‌شود: مهاجران به تنهایی به فرانسه نیامدند، بلکه با کشتی‌های باری و قایق به فرانسه آورده شدند. زیرا فرانسه در معادن، صنایع خودروسازی، کارهای عمومی و تمامی شغل‌های رده‌پایین که فرانسوی‌ها حاضر به انجام آن‌ها نبودند، به نیروی کار نیاز داشت.
ساری افزود: این مهاجران، فرانسه را ساختند و حضور آنان در فرانسه تحولات بسیاری را به خود دیده است، از جمله این تحولات، صدور مجوز حضور خانواده‌های مهاجران در فرانسه در سال ۱۹۷۴، و در نتیجه افزایش تعداد آنان و شتاب‌گرفتن بحران مجتمع‌های مسکونی بزرگ بود. همچنین به کارگیری ماشین‌آلات هوشمند در صنایع خودروسازی باعث بیکاری کارگران شد؛ چراکه این ماشین‌آلات توسط تکنسین‌های ماهر که غالباً فرانسوی بودند، راه‌اندازی می‌شد. علاوه بر این، بسیاری از معادن نیز بسته شدند.
تداوم سیاست قدیمی منزوی‌سازی مناطق حاشیه‌نشین
الجزیره در ادامه گزارش خود با اشاره به سخنان ویرجینی مارتین، استاد علوم سیاسی و جامعه‌شناسی، نوشت: شهرداری‌هایی که توسط چپ‌گراها اداره می‌شدند، تلاش کردند که با اتخاذ سیاست یکپارچه‌سازی و انتخاب افسران از میان افراد محلی، اوضاع موجود را اصلاح کنند.
به زعم مارتین، در این دوره، افسران پلیس با حاشیه‌نشینان در آمیخته بودند و به عنوان مثال با کودکان فوتبال بازی می‌کردند؛ اما با روی کارآمدن راست‌گرایان به ویژه در دوره ریاست جمهوری نیکولا سارکوزی، رئیس جمهور پیشین فرانسه بین سال‌های ۲۰۰۵ و ۲۰۱۰، همه این تلاش‌ها نقش بر آب شد و بدین ترتیب مناطق حاشیه‌نشین از نظر جغرافیایی، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به حاشیه رانده شدند.
برآورد جمعیت حاشیه‌نشین فرانسه که در حومه بیش از ۳۳۰۰ شهر این کشور زندگی می‌کنند، هم‌اکنون نیز دشوار است؛ اما برآوردهای تقریبی حاکی از آن است که نزدیک به ۲۰ میلیون حاشیه‌نشین در فرانسه زندگی می‌کنند.
کمیل ساری، تحلیلگر سیاسی نیز اعلام کرد که اتخاذ سیاست تحمیل مالیات سنگین به افراد پردرآمد باعث شد که فرانسوی‌ها به سوی خرید خانه و نقل مکان به محل‌های دیگر روی بیاورند؛ در نتیجه این سیاست‌ها، مهاجران که در سال ۱۹۷۷، تنها ۳۰ درصد جمعیت حاشیه‌نشین را تشکیل می‌دادند، اکنون، ۹۰ درصد جمعیت حاشیه‌نشین را در بر می‌گیرند.
به حاشیه‌راندن برنامه‌ریزی‌شده مهاجران
ساری، عامل وضع موجود حاشیه‌نشینان در فرانسه را فقدان رویکرد انسانی از سوی دولت‌های فرانسه در تعامل با این افراد، عدم درآمیختن جوانان حاشیه‌نشین در فضای کاری و آموزشی فرانسه و عدم وجود رویکرد دیگرپذیری در این کشور دانست.
این تحلیلگر سیاسی معتقد است که دولت فرانسه، عامدانه، افراد کوهستان‌نشین و دور از آموزش شهری را جهت مهاجرت به فرانسه جذب کرده است؛ چراکه از فعالیت این افراد در قالب اتحادیه‌ها یا احزاب سیاسی هراس داشته است.
مارتین نیز بر این باور است که مناطق مسکونی حاشیه شهرها که گروه‌های گوناگونی در آن می‌زیسته‌اند، با نتیجه‌گیری دولت‌های مختلف فرانسه مبنی بر این‌که هزینه در این نقاط بی‌فایده است، به حاشیه رانده شده‌اند. وی این نتیجه گیری را تشخیص اجتماعی نادرست خواند.
این استاد علوم سیاسی افزود: برخی از مردم فرانسه، حاشیه‌نشینان را افرادی می‌شمارند که هیچ تغییر و تحولی در آنان رخ نداده، با لحن کوچه بازاری سخن می‌گویند و مواد مخدر مصرف می‌کنند.
مناطق مسکونی حومه شهرها به منزله بمب ساعتی
با قتل نائل مرزوق، نوجوان ۱۷ ساله الجزایری-فرانسوی، بحث‌ها پیرامون اوضاع مناطق مسکونی حاشیه شهرها، از سر گرفته شد و درگیری‌های خشونت‌آمیزی میان نیروهای امنیتی و معترضان در پاریس و دیگر شهرهای فرانسه از جمله مارسی که بیشترین تعداد مهاجران الجزایری در آن زندگی می‌کنند، به وقوع پیوست.
در همین رابطه، ویریجینی مارتین، با انتقاد از دولت کنونی فرانسه گفت: از زمانی که امانوئل ماکرون، رئیس جمهور کنونی فرانسه، قدرت را در دست گرفت، فضای زندگی در فرانسه آکنده از خشونت شده است. این خشونت‌ها به روشنی در جریان تظاهرات «جلیقه زردها»، بحران کرونا و قانون اصلاح بازنشستگی، دیده می‌شود.
وی افزود: با وجود این‌که اوضاع فرانسه در آینده می‌تواند وخیم‌تر شود، دولت در قبال خشونت‌های جاری، بی‌تفاوت است. با توجه به سابقه دولت فرانسه در بی‌توجهی به اعتراضاتی همچون اعتراض دوساله جلیقه زردها که کاهش مالیات و افزایش دستمزد را مطالبه می‌کردند، این اعتراضات نیز از سوی دولت فرانسه با بی‌توجهی روبرو خواهد شد.
مارتین ادامه داد: دولت با رخدادهای جاری، برخوردی سهل‌انگارانه دارد و آن را به سیاست بی ارتباط می‌داند؛ حال آن‌که این رخ‌دادها، مهم هستند و عملاً، حیات سیاسی فرانسه را دست‌خوش تغییرات می‌کنند.