خبرگزاری مهر؛ گروه استانها- مهدی تمیزی *: چهاردهم تیر، روز قلم و قابل احترام برای اهالی فرهنگ و هنر است. از این رو، شایسته است تا زندگانی یکی از خوشنویسان نامدار ایران را بخوانیم و آگاه شویم.
میرزا محمدعلی اصفهانی، مُلَقَب به: «سلطان‌الکُتّاب»، فرزند محمد و از خوشنویسان نامدار خط نسخ و ثُلث و رُقاع است. از سال زاده شدنش و از تحصیل و استادانش اطلاعی در دست نیست؛ اما گویا خوشنویسی را نزد آقا زین‌العابدین «اشرف‌الکُتّاب» آموخته است.
«سلطان‌الکُتّاب» خط نسخ را بسیار خوش می‌نوشته و در شبیه‌نویسی چیره‌دست بوده؛ به گونه‌ای که روایت کنند روزی شخصی، یک جلد کتاب قرآن داشته با خط بسیار اعلای قدیم، اما بخش‌هایی از آن موجود نبوده؛ او برای کامل کردن کتاب، به هر خوشنویسی مراجعه کرده، ناامید شده تا به «سلطان‌الکُتّاب» می‌رسد. «سلطان‌الکُتّاب» بخش‌های ناموجود کتاب را مانند اصل موجود آن می‌نویسد و تمام می‌کند. اما اندازه صفحه کاغذهایی که به کتاب اضافه می‌کند را کمی بزرگ‌تر انتخاب می‌کند و به صاحب کتاب می‌گوید: اگر این تغییر را نمی‌دادم، ممکن نبود کسی صفحه‌ها و خطی که نوشته‌ام را از صفحه‌ها و خط اصلی کتاب تشخیص دهد.
آثار بسیار زیادی در نسخه‌های خطی و کتیبه‌های بناها و روی سنگ آرامگاه‌ها از «سلطان‌الکُتّاب» به یادگار مانده است. او در کهن سالی، دستش لرزش پیدا می‌کند، اما هنگام خط نوشتن، همچون فولاد، محکم و دقیق بوده است.
«سلطان‌الکُتّاب» از خاندانی هنرمند در اصفهان بود و شاگردان و فرزندان هنرمندی را نیز پرورش داد. از فرزندان نامدار او، هادی تجویدی است که هنرمندی چیره دست در نقاشی ایرانی و نوازندگی است. هادی تجویدی مکتبی نوین در مینیاتور معاصر با عنوان مکتب مینیاتور تهران را پایه‌گذاری کرد.
از سال درگذشت «سلطان‌الکُتّاب» نیز اطلاعی در دست نیست؛ اما آخرین دستخطی که از او دیده شده، به تاریخ ۱۳۲۹ ق. (سال‌های ابتدای پادشاهی احمدشاه قاجار) است. سنگ آرامگاه او نیز چنان دچار فرسایش شده که سال درگذشتش خوانا نیست. از این رو، گمان می‌رود که حدود سال ۱۳۳۱ ق. درگذشته و در تکیه جهانگیرخان قشقایی در گورستان تخت فولاد اصفهان به خاک سپرده شده است.
*هنرمند و پژوهشگر تاریخ