خبرگزاری مهر، گروه استانها- مهین نورافروز: افزایش ضریب امنیت اجتماعی جامعه و کاهش جرم و بزهکاری از مهم‌ترین دغدغه‌های مسئولان است؛ زیرا فقدان هر یک از امور چون هویت پذیری و یا افزایش هرگونه بزهکاری مانند، اعتیاد و شرارت می‌تواند نتایجی چون کاهش همبستگی و همگرایی، بحران اجتماعی- فرهنگی و فقدان امنیت اجتماعی یک جامعه را در پی داشته باشد.
یکی از کارکردهایی که می‌توان برای محرم و فرهنگ عاشورایی بر شمرد، هویت بخشی به افراد جامعه است.
بر اساس تحقیقات، فضای معنوی و باورهای مذهبی حاکم در این ماه، مانع از آن می‌شود که برخی افراد و حتی مجرمان مرتکب جرم شوند.
به اعتقاد صاحبنظران عوامل مختلفی در پایین بودن آستانه تحمل جامعه و افزایش خشونت‌های اجتماعی در دهه‌های اخیر نقش دارد که در این میان کاهش اعتقادات دینی در برخی افراد و خانواده‌ها، نقش بسزایی در بروز این مسائل داشته است.
عده‌ای از کارشناسان در تأثیر اعتقادات مذهبی بر کاهش جرایم معتقدند که، اعتقادات دینی سبب ایجاد امنیت اخلاقی شده و این امنیت موجب کنترل درونی و بروز رفتارهای ارزشی می‌شود.
امروزه یکی از شیوه‌هایی که در اکثر کشورهای جهان برای جلوگیری از جرم و تخلفات انجام می‌شود، که اثر مهمی هم از خود نشان داده، شیوه مذهب درمانی است.
فرهنگ حسینی جامعه را از کجروی نگه می‌دارد
یک کارشناس امور اجتماعی به خبرنگار مهر، گفت: زمانی که در جامعه‌ای، عوامل معنوی و دینی پررنگ‌تر می‌شود، بی شک میزان جرم و جنایت کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا می‌کند.
آزاده اسماعیل زاده افزود: در بررسی‌ها و تحقیقات صورت گرفته، مشخص شد که غالب بزهکاران افرادی هستند که از دین دور شده اند و در خانواده‌هایی پرورش یافته‌اند که ارزشهای معنوی و وحیانی کمرنگ شده و ارزشهای مادی جای آن را گرفته است.
وی ادامه داد: هر انسانی به هنگام انجام هر عملی، در صورتی که بیننده‌ای ناظر بر اعمالش باشد، مواظب است تا رفتار صحیح و شایسته انجام دهد و از امور ناپسند بپرهیزد.
اسماعیل زاده بیان کرد: هر اندازه این ناظر، بزرگ و با عظمت باشد، بیشتر از رفتار خویش مراقبت می‌کند.
وی گفت: ارادت مردم به حضرت اباعبدالله، واقعه عاشورا و محرم به اندازه‌ای است که با شروع محرم حتی افرادی که به نوعی خشونت را سرلوحه رفتارشان دارند، دست از این رفتار کشیده و بیشتر به مراسم روضه خوانی، تکایا، سینه زنی و حتی علم گردانی می‌پردازند.
این کارشناس ادامه داد: برای خیلی از کارشناسان و پژوهشگران حوزه اجتماعی در بسیاری موارد سوال برانگیز است که در ماه محرم و صفر چه نیرویی نهفته است که مردم رفتاری متفاوت‌تر از قبل پیدا می‌کنند و چرا در این سال‌ها از این نیرو برای کاهش جرایم و آسیب‌های اجتماعی در جامعه استفاده نشده است.
وی افزود: فرهنگ حسینی نه تنها جامعه را از هرگونه کجروی و جرم خیزی مصون نگه می‌دارد بلکه روش و الگوی صحیح زندگی را به مردم می‌آموزد.
اسماعیل زاده گفت: در حال‌حاضر بزرگترین حرکت اعتقادی مردم برپایی دهه اول محرم است که با پوشیدن لباس سیاه در محرم، از کوچک و بزرگ، ایمان و اعتقاد خود را نسبت به آزادگی، آزادیخواهی، شهامت، شجاعت، اصلاح‌طلبی، حقیقت‌خواهی، خدا گرایی، پاکی، اخلاص، ایثار، فداکاری اعلام می‌کنند.
فضای محرم روح جمعی ایجاد می‌کند
یک کارشناس امور دینی نیز معتقد است: از نظر روانشناسی وجود این فضای معنوی در بین مردم جو اجتماعی یا فضای اجتماعی است که روح جمعی نامیده می‌شود چرا که بیشتر کارهایی که مردم در این ماه انجام می‌دهند با جمع و جماعت معنا پیدا می‌کند و مردم هوای اجتماعی و معنوی در این ایام را استشمام می‌کنند.
احمد سعادتی زاده فرد به خبرنگار مهر گفت: قرار گرفتن انسان در زمانی معنوی همچون محرم باعث می‌شود تا از پدیده‌هایی که مغایر باارزش‌های والای امام حسین (ع) است دوری کند و این نوع رفتار ناشی از سرشت درونی و همچنین اعتقادات دینی و مذهبی است که در این ایام تقویت می‌شود.
وی بیان کرد: به یقین نقش اعتقادات مذهبی و باورهای دینی در کاهش تخلف و جرم بر کسی پوشیده نیست بنابراین بر مسئولان است تا با کارهای فرهنگی در جامعه موجب تقویت باورهای دینی و اعتقادات مذهبی افراد شده و در راستای پیشگیری از جرم و جنایت از آن بهره گیرند.
سعادتی زاده فرد گفت: با توجه به اینکه امروز هدف دشمنان از اشاعه برخی آسیب‌های اجتماعی در جامعه نوجوانان هستند، تحقیقات نشان می‌دهد نوجوانانی که والدین آنان از اعتقادات مذهبی محکم‌تری برخوردار هستند، کمتر مرتکب اعمال خلاف می‌شوند بنابراین والدین باید به این امر توجه ویژه‌ای داشته باشند.
وی افزود: فضای سالمی که در ماه محرم و صفر فراهم است به یقین دور از گناه است که نقش ارزنده‌ای در کاهش تمایل انسان‌های حتی غیرمذهبی به جرم دارد، چرا که انسان‌ها با فطرت الهی متولد می‌شوند اما فضا، جو، زمان و مکان ممکن است مسیر آن‌ها را منحرف کند.
این کارشناس امور دینی گفت: بهترین اهرم و وسیله پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی در جامعه، آشنایی صحیح با مبانی دینی است.
وی اظهار کرد: با یک نگاه اجمالی در می‌یابیم که مهم‌ترین عامل مشکلات و آسیب‌ها، در فقر اخلاقیات و معنویات و ارزشهای دینی خلاصه می‌شود.
وی افزود: تقویت دین و معنویت در کانون خانواده و قداست بخشی به این کانون و توجه بیشتر به تربیت مذهبی کودکان و نوجوانان با جذاب کردن مسائل دینی از جمله فلسفه عاشورا کارکردی به مراتب قوی‌تر از دیگر برنامه‌های فرهنگی دارد.
سعادتی زاده بیان کرد: امروزه با قرار گرفتن در عرصه جهانی و ورود عناصر مدرنیته در جامعه، شاهد کم رنگ شدن باورهای دینی و بروز رفتارهای انحرافی در میان جوانان هستیم و هرساله با شروع محرم متوجه حضور بی شمار جوانان در مراسم‌ها هستیم که این خود نشان دهنده علاقمندی آنان به موضوع امام حسین (ع) و کربلا است.
«به عشق حسین (ع) می‌بخشم»
از سوی دیگر توسعه ایجاد سازش و گذشت در پرونده‌های حقوقی و قضائی در دستگاه قضا مورد توجه ویژه‌ای قرارگرفته است و بر همین اساس اجرای طرح پویش مردمی «به عشق امام حسین (ع) می‌بخشم» یکی از اقداماتی است که در راستای ایجاد صلح و سازش بین طرفین پرونده با کمک دستگاه قضا در حال اجرا است.
آغاز به کار پویش سراسری «به عشق حسین می‌بخشم» توسط ستاد ملی صبر به مناسبت ماه محرم و ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام، صلح یاران هسته‌های جهادی بخشایش، شوراهای حل اختلاف ویژه زندان، خیرین، معتمدان محلی و صلح یاران مستقر در مددکاری‌های زندان‌های در سراسر کشور و از جمله استان گلستان موفق به فراهم کردن زمینه بخشش از سوی اولیای دم و رهایی محکومان به قصاص نفس و یا ایجاد صلح و سازش در پرونده‌های اختلافی و آزادی زندانیان به حرمت ماه محرم شده است.
بر اساس آمارهای منتشر شده در خبرها سال گذشته همزمان با اجرای این پویش در استان گلستان که از تاریخ هشتم مردادماه تا پنجم شهریورماه آغاز و ادامه داشت، در بررسی ۷ هزار و ۱۷ پرونده، ۷۹ زندانی آزاد و ۳ محکوم به قصاص بخشیده شدند.
در همین راستا نیز امسال با گذشت اولیای دم به حرمت ماه محرم و امام حسین (ع) نیز تعداد ۲ زندانی محکوم به قصاص در این پویش از قصاص رهایی پیدا کرده‌اند که این خود نشان دهنده اعتقادات عمیق مردم به مباحث دین اسلام و خاندان حضرت رسول (ص) است.
تقویت باورهای مذهبی و بهره گیری از ماه‌های محرم و صفر، به این عنوان که در این زمان محیط اجتماعی سالم‌تر و رفتارهای مردم بر پایه فطرت سالم و اسلامی شکل می‌گیرد می‌تواند در تعمیم و گسترش فضایی سالم در دیگر ماه‌های سال مفید باشد.
به یقین نقش اعتقادات مذهبی و باورهای دینی در کاهش تخلف و جرم بر کسی پوشیده نیست، بنابراین بر مسئولان است تا با کارهای فرهنگی در جامعه، باورهای دینی و اعتقادات مذهبی مردم را تقویت کرده و در برای پیشگیری از جرم و جنایت از آن بهره گیرند.