به گزارش خبرنگار مهر، هاشم داداش پور صبح امروز در نشست خبری «تصویب سبد جامع بورس‌های دانشجویی» که در محل این سازمان برگزار شد با اشاره به جزئیات سبد جامع بورس‌های دانشجویی گفت: در دنیا بورس‌ها هم متنوع هستند هم متعدد که از بورس‌های تحقیقاتی تا انواع دیگر براساس ظرفیت‌ها اعطا می‌شود.
وی ادامه داد: این بورس‌ها یا به دانشجویان خود کشورها برای تحصیل بهتر در داخل یا خارج کشور و یا برای ورود دانشجوی خارجی ارائه می‌شود و کشورها از این سرمایه گذاری به خوبی استفاده می‌کنند.
رئیس سازمان امور دانشجویان افزود: از گذشته دو نوع بورس وجود داشت. یکی با قصد تأمین هیأت علمی بوده و براساس آن افرادی تحت عنوان مربی به استادیار تبدیل می‌شدند و از فوق لیسانس به دکتری ارتقا می‌یافتند. دیگر آنکه سازمان امور دانشجویان به افرادی مشخص در دانشگاه‌ها بورس اعطا می‌کرد. فرصت‌های تحقیقاتی نیز از دیگر انواع بورس‌ها هستند.
وی با بیان اینکه فرصت تحقیقاتی داخلی یا خارجی در بازه زمانی شش ماهه به عنوان فرصتی برای مطالعه و تحقیق در خارج و داخل به دانشجویان دکتری اعطا می‌شود، افزود: سازمان امور دانشجویان متولی تمام بورس‌های کشور است.
داداش پور در ادامه با اشاره به کنکور یادآور شد: تب کنکور در کل کشور به مرور زمان خوابیده اما برای همه رشته‌ها و مقاطع به این صورت نیست، کل ظرفیت رشته پزشکی در دانشگاه‌های سراسری ۳۷ هزار نفر است.
وی تصریح کرد: در سال ۹۰ تقریباً ۵۵ هزار نفر متقاضی ورود به رشته هنر بودند و سال ۱۴۰۱ حدود ۱۶۱ هزار نفر متقاضی این رشته‌ها شدند. این عدد نشان می‌دهد ما با دگرگونی تقاضاها مواجه هستیم که پاسخی در دانشگاه‌های کشور برای آن وجود ندارد. این موضوع در حوزه علوم انسانی تغییراتی را ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: در حوزه علوم انسانی که ۵۰ درصد ظرفیت کل دانشگاه‌های کشور را تشکیل می‌دهد، روند در سالهای اخیر افزایشی بوده است. این اعداد نشان می‌دهد که دو تحول درعرصه کلان و در عرصه جامعه به معنای توده‌های اجتماعی شکل گرفته است که ما یا برای آن پاسخی نداریم و یا به آن بی توجه بوده ایم.
رئیس سازمان امور دانشجویان افزود: نکته اول این است که سیاست‌های کلان کشور به صورت تئوری حرکت به سمت علم و فناوری است اما اتفاقی که در جامعه رخ داده، توجه به کارهای کلینیکی و خدماتی است.
وی ادامه داد: ۵۸۰ هزار نفر متقاضی ورود به حوزه علوم پزشکی هستند، تقریباً معنایی جز این نمی‌توان از آن برداشت کرد که در این میان تقاضای علوم ریاضی کاهشی و هنر افزایشی بوده است. دلیل آن این است که در سطح کلان و جامعه اتفاق‌هایی در حال رخ دادن است که اگر به آن توجه‌ای نکنیم، بخش مهمی از جمعیت در سیستم اداری بی جواب می‌مانند. دانشجویان علاقه مند به تحصیل در رشته پزشکی در این شرایط به خارج مهاجرت می‌کنند و ممکن است دانشگاهی که انتخاب می‌کنند معتبر و مورد تأیید هم نباشد.
عمده دانشجویانی که به قصد تحصیل به خارج می‌روند در رشته پزشکی هستند
رئیس سازمان امور دانشجویان اظهار کرد: عمده دانشجویانی که به قصد تحصیل به خارج می‌روند عموماً دانشجویان رشته پزشکی هستند. این نقص بزرگی است که بخش عمده دانشجویان نخبه از کشور خارج می‌شوند و ما نتوانستیم پاسخ روشنی به آنها بدهیم.
وی افزود: از ۵۸۰ هزار نفر دانش آموز متقاضی ورود به حوزه علوم پزشکی، بیش از ۵۰ هزار نفر از آنها معدل بالای ۱۹.۷۵ دارند. یعنی ۸ درصد از جمعیت ۵۸۰ هزار نفری. ما با انباشت بخش بزرگی از نخبگانی که برای مطالبه خود پاسخی ندارند مواجه هستیم.
وی ادامه داد: یکی از دلایلی که ما نتوانستیم بخش بزرگی ازنیروها را در حوزه غیرپزشکی پاسخگو باشیم نبود شغل کافی و آینده شغلی است.
بخش مهمی از دانش آموختگان ما به کشورهای اروپایی و آمریکایی می‌روند
رئیس سازمان امور دانشجویان یادآورشد: بخش مهمی از دانش آموختگان ما خود به خود به کشورهای اروپایی و آمریکایی حرکت می‌کنند، این درحالی است که ما باید مناسبات خود را با کشورهایی که زیاد برای آن تقاضایی وجود ندارد هم برقرار کنیم چون دانشجوی زیادی به آنجا نمی‌روند شناخت خوبی از آنها به دست نمی‌آوریم در واقع بخشی از جامعه جهانی برای ما ناشناخته باقی مانده؛ کشورهای آفریقایی و آمریکای لاتین جزو این کشورها هستند.
داداش‌پور گفت: برای کار علمی با کشورهای آفریقا و آمریکای لاتین و بخشی از اروپا دولت باید بتواند ارتباطات متوازن با کشورهای مختلف برقرار کند.
معاون وزیر علوم با بیان اینکه مجموعه‌ای از بورس‌ها تحت عنوان سبد بورس ۱۴ گانه طراحی شده است، گفت: این بورس‌ها بخشی از نیاز هیأت علمی را پوشش می‌دهد یعنی رشته‌هایی که در حال حاضر در کشور نیاز داریم، رشته‌های نو پدید و رشته‌های استراتژیک که بنیادین هستند و ما برای این رشته‌ها مانند رشته علوم دریایی کار زیادی نکرده ایم. این بورس‌ها رشته‌های فنی مهندسی تا علوم انسانی و بین رشته‌ای را در بر می‌گیرد.
ایجاد بورس هنر برای تأمین عضو هیأت علمی
وی ادامه داد: بورسی تحت عنوان بورس هنر داریم. کل اعضای هیأت علمی در دانشگاه‌های زیر مجموعه وزارت علوم ۹۰۴ نفر است. اگر معماری شهرسازی که از سایر رشته‌های هنر فراگیرتر هستند را حذف کنیم، مجموعاً ۳۵۳ نفر هیأت علمی هنر باقی می‌ماند.
داداش پور افزود: تقاضا برای رشته‌های هنر در کنکور ۱۶۱ هزار نفر است و از تعداد حدوداً ۱۰ هزار نفر می‌توانند به دانشگاه هنر بروند یعنی ۱۵۱ هزار نفر نمی‌توانند در رشته هنر تحصیل کنند. چرا اینطور می‌شود؟ چون هیأت علمی هنر کم داریم. متقاضی تحصیل در رشته هنر بالاست، رشته‌های هنر جدید نداریم و تحصیلات تکمیلی و دکتری رشته‌های هنر محدود است. بورس هنر برای این است که از کارشناسی ارشد به دکتری بخشی از تأمین هیأت علمی هنر را در کل کشور برطرف کنیم و کمبودها و تقاضاها را پاسخ بدهیم.
بورس دانش از امسال فعال می‌شود
داداش‌پور افزود: برای خلأهایی که وجود دارد چند بورس طراحی کرده ایم که شامل بورس دانش، بنگاه‌های اقتصادی و بورس مشاغل می‌شود. در حوزه بورس دانش، در رشته‌های مختلف که جزو علوم بنیادین و پایه هستند و حاکمیت به آن رشته‌ها نیاز دارد از طریق بورس دانش می‌خواهیم بخشی از نیروهای نخبه و افراد رتبه بالای کنکور را به سمت علوم بنیادین و پایه سوق دهیم. امسال بورس دانش برای یک هزار نفر از دانش آموزان فعال می‌شود.
اعطای بورس مشاغل
داداش پور با بیان اینکه دانش آموزان و دانشجویان در علوم پایه به مرور زمان تخلیه شده اند افزود: بورس مشاغل دیگر بورس دیگری است که تعهدآور است. یک طرف ما و طرف دیگر دستگاه‌هایی هستند که دانشجویان رتبه بالا را بورس کنند تا از ظرفیت نخبگان در دستگاه یا شرکت خود بهره ببرند.
وی ادامه داد: اگر این اتفاق بیفتد نیروی نخبه در سبد شغلی صنعت یا سازمان و دستگاه بورس دهنده قرار می‌گیرد. برای همین سامانه سیب را طراحی کرده ایم و قرار است دانشجویان یا دانش آموزان متقاضی یک طرف و دستگاه‌های نیازمند طرف دیگر سامانه قرار بگیرند و آنها را با هم ارتباط دهیم.
حل مشکل سربازی دانشجویان با طرح سرباز صنعت
وی تاکید کرد: برای حل مشکل سربازی این دانشجویان نیز ایده «سرباز صنعت» را مطرح کرده ایم که رایزنی با نیروهای مسلح داشته ایم تا نخبگان ما با سرعت بیشتری جذب شوند.
اعطای بورس بنگاه‌های اقتصادی
داداش‌پور بیان کرد: در بورس بنگاه‌ها در واقع حل مسائل صنعت را دانشجو برعهده می‌گیرد و نیاز سازمان یا بنگاهی دولتی و غیردولتی را حل می‌کند.
اعطای بورس وطن
معاون وزیر علوم ادامه داد: بورس وطن دیگر بورسی است که اعطا می‌شود. ما عمدتاً دانشجوی دکتری را به اروپا و آمریکا نمی‌فرستیم. از طریق بورس وطن می‌خواهیم دانشجویان را به نقاطی بفرستیم که شناخت کافی از آنجا وجود ندارد. مثلاً دستگاهی به شناخت آفریقا نیاز دارد و ما می‌توانیم دانشجویی را برای کسب اطلاع و تحصیل و تحقیق در آن موضوع خاص به کشورهایی که چندان شناخت نداریم بورس کنیم. بورس ابرار یا خیرین نیز دیگر بورس ماست.
اعطای بورس به دانشجویان سرآمد
داداش پور افزود: آئین نامه‌ای تحت عنوان دانشجویان سرآمد را هم طراحی کرده ایم که ظرف روزهای آینده توسط وزیر علوم ابلاغ می‌شود، «دانشجویان سرآمد» دنبال دانشجویان خوب به صورت گسترده است. این دانشجویان قرار است ۲ تا ۵ درصد از کل دانشجویان کشور را پوشش دهد. بخشی از بورس‌های ما به این دانشجویان اعطا می‌شود.
اعطای بورس سال آخر
وی ادامه داد: بورس سال آخر یا بورس تأمین هیات علمی، بورسی است که به وسیله آن نیاز دانشگاه‌ها به عضو هیأت علمی در رشته‌های هنر، علوم دریایی، رشته‌های نو پدید و بین رشته‌ای تأمین می‌شود.
بورس ابرار
وی ادامه داد: بورس ابرار نیز فعال شده تا براساس این بورس دانشجویان مستعد بی بضاعت به افراد خیر معرفی می‌شوند و از کمک و ظرفیت آنها استفاده کنند.
داداش پور افزود: هدف ما این است که با استفاده از ظرفیت‌هایی که ایجاد می‌کنیم تلاش کنیم نخبگان ما در کشور باقی بمانند و مهاجرت معکوس شود.
وی خاطرنشان کرد: سامانه یکپارچه بورس‌های دانشجویی که تصویب شده است شامل بورس‌های دانش، بنگاه‌های اقتصادی، مشاغل، وطن، کوتاه مدت خارج و داخل کشور، سرآمدان، ابرار، سال آخر، هنر، علوم پایه، سلامت، علوم انسانی، فنی مهندسی و سایر دستگاه‌ها است.