به گزارش خبرنگار مهر، پژمان بختیارینیا عصر امروز یکشنبه در گفتوگویی رسانهای به هفته ملی حذف مالاریا اشاره کرد و افزود: بیماری مالاریا یکی از قدیمیترین بیماریهای عفونی شناخته شده در دنیا است که هنوز یکی از شایعترین عفونتهای انسانی تلقی میشود.
وی با بیان اینکه این بیماری عمدتاً در مناطق گرمسیری به ویژه در قاره آفریقا شایع است، عنوان کرد: سالانه موارد بیشماری از این بیماری در دنیا تشخیص داده و درمان میشوند.
بختیاری نیا با اشاره به اینکه در سالهای اخیر تلاشهای همه جانبهای از سوی کشورهای دنیا برای حذف این بیماری انجام شده است، ادامه داد: این بیماری توسط تک یاختهای از جنس پلاسمودیوم در انسان ایجاد میشود که شامل چهارگونه پلاسمودیوم ویواکس، فالسیپاروم، مالاریه و اووال است.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان با اشاره گزارش مالاریای نولوزی به شکل محدود در جنوب شرقی آسیا، اضافه کرد: هر یک از این انگلها میتوانند اشکالی از بیماری را در انسان ایجاد کنند؛ همچنین به علت بروز علائمی مانند لرز، تب و تعریق که بیشتر در دوره زمانی مشخص اتفاق میافتد، به این بیماری تب نوبه هم گفته میشود.
وی گفت: سایر علائم بیماری شامل ضعف و خستگی، سر درد، درد بدن، تهوع و استفراغ است. مالاریای ویواکس شایعترین نوع بیماری در کشور ما است که حدود ۹۰ درصد موارد مالاریای کشور ویواکس و ۱۰ درصدفالسیپاروم یا عفونت توأم (ویواکس و فالسیپاروم) است. مالاریای فالسیپاروم خطرناکترین نوع این بیماری است و میتواند موجب بروز عوارض شدید، مالاریای مغزی و در نهایت مرگ شود.
بختیارینیا توضیح داد: انگلهای مالاریا توسط انواعی از پشهای به نام پشه انوفل (پشه مالاریا) از فرد بیمار به فرد سالم منتقل میشود و از این طریق موجب انتشار بیماری میشود، هرچند راه انتقال بیماری مالاریا از نیش پشههای انوفل است اما انتقال توسط استفاده از سرنگ آلوده مشترک، از مادر به جنین و همچنین در موارد نادر احتمال انتقال از راه دریافت خون نیز وجود دارد.
معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی اهواز اضافه کرد: پشه انوفل معمولاً از غروب آفتاب تا نزدیکی صبح خونخواری میکند. این پشه میتواند در ماندآبها، آبهای راکد، کنارههای رودخانه و چشمهها که آب جریان کندی دارد، آب پای نخیلات، آب اطراف برنجکاریها و نیزارها و حتی در آب اندکی که در ظروف یک بار مصرف یا جای پای حیوانات و زیر گلدانیها میماند و آب جمع شده زیر کولرها تخمگذاری کند و پس از گذراندن مراحل زندگی درون آب، پشه بالغ خارج میشود و برای ادامه حیات و تخمگذاری، از افراد مختلف و بعضی حیوانات خونخواری میکند.
وی ادامه داد: پشه انوفل حین خونخواری، چنانچه فرد مبتلا به مالاریا را نیش بزند به انگل مالاریا آلوده میشود میتواند در خونخواری بعدی این انگل را به فرد سالم منتقل کند.
بختیاری نیا گفت: مهمترین اقدام برای از بین بردن محیطهای زیست پشه انوفل و جلوگیری از تخمگذاری پشه در این مکانها، بهسازی محیط است. از بین بردن و خشکاندن ماندآبها، از بین بردن نیزارها در محیطهای شهری و روستایی، جاری کردن آبهای با جریان کند اطراف رودخانهها، لایروبی کانالهای آب و جویها، بهسازی چشمههای آب، پوشاندن درب مخازن نگهداری آب، بستن در بشکهها و ظروف نگهداری آب و جمعآوری ظروف رها شده در اطراف شهرها و روستاها از راههای پیشگیری از ابتلاء به مالاریا هستند.
وی عنوان کرد: استفاده از پشهبند که بهتر است آغشته به حشرهکش باشد و باید به هنگام خواب، استفاده از دورکننده حشرات، نصب توری روی در و پنجرهها و استفاده از لباسهای آستین بلند میتوان از تماس پشه انوفل با انسان پیشگیری کرد.
بختیاری نیا ادامه داد: توصیه میشود پزشکان در صورت مراجعه افراد با علائم تب و لرز، خستگی و رنگپریدگی و سایر علائم مالاریا، ضمن بررسی سابقه مسافرت این افراد، آنها را به مراکز جامع سلامت و مرکز بهداشت ارجاع دهند تا با تهیه لام مالاریا بیماری آنها بررسی شود.
وی گفت: با توجه به اینکه نشانههای اولیه مالاریا غیر اختصاصی است و به بسیاری از بیماریهای عفونی و تبدار ویروسی و باکتریایی شباهت دارد، برای تشخیص بیماری باید احتمال ابتلاء به مالاریا را همواره مد نظر داشت.
بختیاری نیا افزود: تشخیص مالاریا توسط بررسی لام خون محیطی یا با استفاده از کیت تشخیص سریع مالاریا و درمان مالاریا به شکل رایگان انجام میشود.
رئیس مرکز بهداشت خوزستان تاکید کرد: در سالهای قبل ایران جزو مناطق اندمیک (بومی) بیماری بوده و سالانه موارد متعددی از مالاریا شناسایی و درمان میشدند.
بختیاری نیا گفت: با برنامهریزی برای حذف مالاریا در کشور و انجام کارهای همه جانبه و گسترده، تعداد موارد بومی بیماری در کشور بسیار کاهش یافته و در چند سال متوالی مورد بومی کشور صفر بوده، این در حالی است که تردد جمعیتهای غیر ایرانی از کشورهای مختلف، مسافرت به کشورهای آلوده دنیا و موارد دیگر همواره موجب شده است که موارد غیر بومی بیماری در کشور شناسایی شوند و تحت درمان قرار بگیرند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر استانهای سیستان و بلوچستان، هرمزگان و جنوب کرمان از مناطق مالاریاخیز کشور هستند، افزود: بیش از ۱۰ سال است که در خوزستان هیچ مورد انتقال محلی بیماری مشاهده نشده و موارد بیماری شناسایی شده در سالهای اخیر نیز افراد غیر ایرانی وارد شده به استان بودهاند.
بختیاری نیا با بیان اینکه بیماریابی به صورت دقیق در حال انجام است، گفت: پارسال و امسال مواردی از ابتلاء به مالاریا در خوزستان شناسایی شدهاند، اما همه این بیماران در خارج از استان به بیماری مبتلا و سپس وارد خوزستان شده بودند.