خبرگزاری مهر - گروه استانها - سمیه گلابگیریان: عرصه‌های طبیعی استان یزد با ٧ میلیون و ٤٠٠ هزار هکتار وسعت به دلیل افزایش پوشش گیاهی ناشی از بارش‌های سال گذشته و خشک شدن علف‌ها در معرض آتش سوزی قرار دارند و بسیج همگانی برای حفاظت از آنها امری ضروری است.
گرما در حال حاضر اصلی‌ترین تهدید برای این عرصه‌ها محسوب می‌شود هر چند بخش قابل توجهی از آتش سوزی مراتع استان یزد ناشی از سهل انگاری انسانی است به نحوی که امسال یک مورد آتش سوزی در شهرستان تفت استان یزد اتفاق افتاد که عامل آن نیروی انسانی بود اما این احتمال می‌رود که آتش سوزی‌های امسال بیشتر از گرمای هوا به وجود آید.
تأمین نیرو و تجهیزات یکی از ملزومات اطفای هر حادثه برای حفاظت از عرصه‌های طبیعی است چرا که اندک پوشش گیاهی موجود در طبیعت استان کویری یزد در مقابل تابش سوزان خورشید، شکننده و در معرض آتش سوزی است.
حضور راهگشای جوامع محلی برای مدیریت بحران‌های احتمالی در مراتع
از سوی دیگر استفاده از ظرفیت دوستداران منابع طبیعی و جوامع محلی نیز در مدیریت بحران‌های احتمالی بسیار کارگشا است چرا که اولین افرادی که در محل حادثه حضور می‌یابند، کسانی هستند که در آن نقطه زندگی می‌کنند یا به دلیل توانمندی‌ها مثلاً کوهنورد بودن، توانایی بیشتری برای رسیدن به محل حادثه دارند.
مدیرکل منابع طبیعی استان یزد با بیان اینکه یک چهارم عرصه‌های ۷.۴ میلیون هکتاری منابع طبیعی استان یزد یعنی عرصه‌های دارای پوشش گیاهی و مرتع‌ها در معرض خطر آتش سوزی در اثر گرمای بیش از حد هوا قرار دارند، افزود: سال گذشته هیچ مورد آتش سوزی در عرصه‌های طبیعی استان اتفاق نیفتاد و امسال نیز یک مورد آتش سوزی ناشی از سهل انگاری عامل انسانی به صورت بسیار محدود در شهرستان تفت اتفاق افتاد.
بیشترین خطر آتش‌سوزی ناشی از گرما باغ شادی، تفت و مهریز را تهدید می‌کند
کریمی در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: جنگل‌های باغ شادی شهرستان خاتم به عنوان غنی‌ترین عرصه طبیعی استان در معرض بیشترین احتمال آتش سوزی قرار دارد و شهرستان‌های تفت و مهریز در ردیف‌های بعدی قرار دارند.
وی با تائید کمبود نیرو و تجهیزات برای اطفای حریق در عرصه‌های طبیعی به ویژه در ارتفاعات گفت: با توجه به اهمیت حفاظت از پوشش گیاهی محدود است و ارزشمند بودن گونه‌های موجود و کاهش خطرات احتمالی، هماهنگی لازم برای تأمین نیرو وامکانات با همکاری آتش نشانی، اورژانس، هلال احمر، سپاه، بسیج و سایر دستگاه‌ها انجام شده است که در صورت بروز حادثه، به بهترین شکل مدیریت شود.
علف‌های موجود در منابع طبیعی باید به سرعت کم شود
مدیرکل منابع طبیعی استان یزد اظهار کرد: استان یزد پوشش گیاهی فقیری دارد اما در اثر بارندگی‌های سال گذشته علف‌هایی در بیابان‌های یزد سبز شده که در حال حاضر خشک هستند و احتمال آتش سوزی آنها بسیار است از این رو یکی از راهکارها برای جلوگیری از بروز حادثه، چرای دام البته به صورت محدود است که علف‌های خشک موجود در منابع کم شود و احتمال آتش سوزی کمتر شود.
وی افزود: تاکنون بیشترین علت بروز حادثه آتش سوزی در عرصه‌های طبیعی استان یزد، عامل انسانی و سهل انگاری ناشی از روشن کردن آتش در طبیعت است. اما گرمای امسال بسیار شدید است و احتمال دارد که آتش سوزی در اثر شدت گرما افزایش یابد از این رو انجام اقدامات ترویجی در بین جوامع محلی و اجرای مانورها برای ایجاد هماهنگی بیشتر در کاهش میزان خسارت بسیار مؤثر است.
فعالیت ۶۵۰۰ همیار طبیعت در شهرستان‌های استان یزد
رئیس اداره آموزش و ترویج اداره کل منابع طبیعی استان یزد نیز در این باره در گفتگو با خبرنگار مهر از شناسایی ۶۵۰۰ همیار طبیعت در تمام شهرستان‌های استان خبر داد که بیشترین تعداد آنها در شهرستان خاتم فعالیت می‌کنند.
سیدحسین موسوی از شناسایی و ساماندهی ظرفیت‌های همیاران منابع طبیعی در کنار بسیج نیروها و امکانات دولتی و دستگاه‌های استان خبر داد و افزود: با توجه به خشکسالی‌ها و شرایط جوی، شیوه نامه استفاده از ظرفیت همیاران طبیعت نزدیک به هفت ماه است که به استان ابلاغ شده و چهار کارگروه تخصصی در این رابطه تعریف شده و در حال شکل گیری است.
وی این کارگروه‌ها را کارگروه اطلاع رسانی، کارگروه اطفای حریق، کارگروه پس از اطفای حریق و کارگروه پشتیبانی اعلام کرد و افزود: بر اساس این شیوه نامه، هر شهرستان به چند منطقه تقسیم شده و به عنوان کانون با عضویت ۱۰ تا ۱۵ نفر از جمله معتمدین روستاها، ریش سفیدان، اعضای شورا، دهیار و جوامع محلی فعال در حفاظت از عرصه‌های طبیعی در مواقع بحرانی به کار گرفته می‌شوند.
فراهم شدن فرصت حمایت قانونی از همیاران منابع طبیعی
رئیس اداره آموزش و ترویج اداره کل منابع طبیعی استان یزد گفت: کارگروه اطلاع رسانی با عضویت جوامع محلی به عنوان هسته اولیه کانون‌ها وارد عمل شده و اطلاع رسانی لازم انجام می‌شود، در مرحله بعد کارگروه اطفای حریق وارد عمل می‌شود و در ادامه کارگروه پس از اطفای حریق با اعمال محدودیت در محل حادثه و جلوگیری از ورود افراد متفرقه به محل حادثه جلوگیری می‌کند و کارگروه پشتیبانی نیز به عنوان تیم تدارات تأمین تجهیزات را به عهده دارد.
وی با اشاره به جدید بودن ابلاغیه برای ساماندهی همیاران منابع طبیعی، از شکل گیری آن در چهار شهرستان خبر داد و افزود: یکی از محاسن این طرح، ساماندهی و شناسایی حامیان منابع طبیعی و انجام حمایت‌های قانونی از آنها در صورت بروز خسارت‌های جانی و مالی در عملیات است، این افراد کارت حامیان منابع طبیعی دریافت کرده و آموزش‌های لازم را در هر کارگروه فرا می‌گیرند تا کارایی به حداکثر برسد.
آتش‌سوزی اندک دلخوشی طبیعت یزد را به یغما می‌برد
با این شرایط به نظر می‌رسد که حفاظت از عرصه‌های طبیعی نسبت به گذشته افزایش خواهد یافت و همیاران و حافظان منابع طبیعی با رسمیت یافتن، انگیزه و امنیت بیشتری برای همراهی پیدا می‌کنند تا کمترین آسیب در صورت بروز حوادث طبیعی و سهوی به استان وارد شود.
بیابان‌های کم پوشش استان یزد به اندک بارندگی و سبز شدن محدود دل خوش کرده‌اند و آتش سوزی این دلخوشی را به یغما می‌برد از این رو تلاش برای حفاظت از آنها با اجرای طرح‌های پیشگیرانه باید در اولویت قرار گیرد اما اقداماتی که برای مدیریت بحران‌های احتمالی نیز انجام می‌شود، بسیار مؤثر خواهد بود.