به گزارش خبرنگار مهر، کتاب «تاریخ شفاهی حوزه علمیه نجف (اندیشه‌ها، جریان‌ها و رخدادها)» مصاحبه محمدجواد صاحبی با آیت الله محمد مهدی آصفی» به کوشش سعید روستاآزاد در معاونت فرهنگی و تبلیغی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تهیه و تدوین و در ۴۸۴ صفحه به همت مؤسسه بوستان کتاب به چاپ رسید.
کتاب حاضر حاوی نکات جالب و نشنیده‌ای از وضعیت حوزه علمیه نجف، جریان‌های سیاسی و فعالیت‌های علمی است. این کتاب، حاصل مصاحبه‌های محمدجواد صاحبی با آیت الله آصفی است. تصویری که ایشان از حوزه نجف و تکاپوهای علمی آن در اختیار خواننده قرار می‌دهد، با نگاهی که پیشتر از حوزه نجف ارائه می‌شد، متفاوت است.
این کتاب بر اساس روش «دریافت داده‌های تاریخی از دیدگاه چند مصاحبه‌گر» به تاریخ شفاهی حوزه علمیه نجف در دوره معاصر می‌پردازد و نگاه جامعی را به مخاطب می‌بخشد. برخلاف تصوری که از حوزه نجف به عنوان حوزه‌ای سنتی، غیر مرتبط با اجتماع و گریزان از تحول ارائه می‌شد، این کتاب نشان می‌دهد این حوزه بسیار بالنده، به روز، مرتبط با جامعه و پویا بوده است.
ساختار اثر
این کتاب در ۹ فصل تألیف شده است؛ فصل اول با عنوان «زندگینامه، تحصیلات و استادان» به بررسی خاندان و اساتید والد و تأثیرپذیری والد از عرفان فقهی قاضی طباطبایی پرداخته و گذران سخت زندگی و تحصیلات و استادان را مورد تأکید قرار داده است.
نویسنده در فصل دوم با عنوان «حوزه نجف اشرف درخشش و بالندگی» به بیان ویژگی‌های حوزه علمیه نجف و مکتب اصولی میرزای نائینی و آقا ضیا عراقی پرداخته، مکتب فقهی و اصولی امام خمینی و آیت الله خویی، مشروطه و مشروعه خواهی و ورود مارکسیست‌ها (حزب شیوعی) به عراق را شرح داده و حزب بعث عراق، مبارزات سه گانه حوزه نجف علیه انگلیسی‌ها و مواجهه آیت الله حکیم با دو چالش مهم را بررسی کرده است.
سومین فصل از این کتاب با عنوان «ویژگی‌های بایسته طلاب» اهمیت توجه به تجربیات نسل پیشین، اهتمام به سبک‌ها با بهره‌گیری از تنوع استادان و بهره‌مندی از ذهن نقاد را تبیین کرده و تمرکز بر دروس کاربردی، بهره‌گیری از علوم روز و زهد ورزی را به رشته تحریر درآورده است.
«اندیشه‌های مطرح در میان طلاب نجف» عنوان چهارمین فصل از کتاب مذکور است که در آن نویسنده به بررسی غرب زدگی طه حسین، افکار مالک بن نبی و ضرورت آشنایی طلاب و مبلغان با زبان و دانش روز می‌پردازد.
فصل پنجم با عنوان «رویکردهای علمی - سیاسی آیت الله خویی» به نگارش درآمده و در آن شیوه تدریس، شهرت فتوایی و مبانی علمی مورد تأکید قرار گرفته و فقه، رجال و اصول و ماجرای دیدار با فرح تشریح شده است.
نویسنده در ششمین فصل از کتاب حاضر با عنوان «اندیشه‌های فلسفی در حوزه علمیه نجف» به تبیین جایگاه فلسفه در نجف اشرف، سلوک عملی شیخ محمدرضا مظفر و امام خمینی و حوزه نجف پرداخته و جایگاه امام در حوزه نجف، تأثیر گذاری امام بر حوزه نجف و ویژگی‌های امام خمینی را مورد تأکید قرار داده است.
«نظریه ولایت فقیه در حوزه نجف» عنوان هفتمین فصل از این کتاب است که در آن معناشناسی ولایت فقیه، روش امام در اثبات ولایت فقیه و صورت و شکل حکومت اسلامی تشریح شده و وجوب اطاعت از ولی فقیه و بازتاب‌های انقلاب اسلامی در کشورهای عربی مورد بررسی قرار گرفته است.
فصل هشتم با عنوان «فعالیت‌های حزب الدعوه در عراق» به بیان زمینه‌های پیدایش و شکل‌گیری حزب الدعوه، درگیری مستقیم حزب مارکسیست شیوعی با اسلام و روند تشکیل حزب الدعوه و فعالیت‌های آن پرداخته، و نحوه ارتباط حزب الدعوه با حزب التحریر و کارنامه حزب الدعوه را شرح داده و سازماندهی مجدد حزب الدعوه در ایران اسلامی و نکاتی درباره اعضای حزب الدعوه و اختلاف دیدگاهشان را به رشته تحریر درآورده است.
نویسنده در نهمین و آخرین فصل از کتاب مذکور با عنوان «اندیشه‌های سیاسی - اجتماعی اندیشوران نجف» به بررسی اندیشه‌های علامه شمس الدین، اندیشه‌های امام سید موسی صدر و ویژگی‌های شهید محمدباقر صدر پرداخته و کتاب النظام المالی و اقتصادنا و اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی شهید صدر را مورد تأکید قرار داده است.