به گزارش خبرگزاری مهر، حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران عصر امروز (سه‌شنبه) ۱۷ مرداد ماه در مراسم اختتامیه کنفرانس «ایران و بریکس: چشم‌اندازهایی برای شراکت و همکاری» در محل دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی وزارت امور خارجه حضور یافت و به ایراد سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدا روز خبرنگار را تبریک گفت و افزود: در چنین روزی طالبان شهر مزارشریف را به تصرف درآورد و گروهی به نام طالبان به سرکنسولگری ایران در مزارشریف حمله و هشت دیپلمات و یک خبرنگار ایرانی را به شهادت رساندند. یاد و خاطره این عزیزان را گرامی می‌داریم و به روح بلند این دیپلمات‌ها و خبرنگار شهید ایرانی درود می‌فرستیم.
وزیر خارجه بیان کرد: امروز در ایران به روز خبرنگار اختصاص یافته است و مایلم به جامعه خبری و اصحاب فعال و بانشاط رسانه‌ای در ایران روز خبرنگار را صمیمانه تبریک بگویم. هفته آینده برنامه ویژه‌ای را برای قدردانی از خبرنگاران و اصحاب رسانه خواهیم داشت. این روز را به یکایک خانم‌ها و آقایان خبرنگار در ایران تبریک بگویم.
* ایجاد بریکس گام به جلو در بین اقتصادهای نوظهور و جهان جنوب
رئیس دستگاه دیپلماسی عنوان کرد: بسیار خرسندم که در نشست پایانی کنفرانس ایران و بریکس حضور دارم. در ماه ژوئن امسال در نشست وزرای دوستان بریکس در کیپ تاون که به میزبانی و ریاست سرکار خانم دکتر پاندور وزیر خارجه آفریقای جنوبی برگزار شد، اعلام کردم بزودی کنفرانسی را به کمک همکارانم در ایران برگزار خواهیم کرد و هدف از آن این خواهد بود که پتانسیل‌های همکاری بین ایران و بریکس را در یک مشورت و رایزنی جمعی و متقابل مورد بررسی و شناسایی قرار دهیم.
وی گفت: همانطور که در گزارش ارائه شده از پنل‌های ارائه شده بیان شد به نظر می‌رسد گام اول برای شناسایی متقابل به خوبی برداشته شده است. از همه شرکت کنندگان و سفرا و دیپلمات‌های مقیم تهران و همکاران و مقامات وزارتخانه‌ها و سازمان‌های دولتی و خصوصی و دانشگاهیان صمیمانه تشکر می‌کنم.
وزیر خارجه به موضوع بریکس و همکاری‌های جمعی در چارچوب بریکس اشاره کرد و افزود: ایجاد بریکس گام به جلو در بین اقتصادهای نوظهور و جهان جنوب است. ائتلاف‌های سیاسی و اقتصادی جهان در حال توسعه غالباً ائتلاف‌های دیپلماتیک و هدف از آن ایجاد قدرت چانه زنی در مذاکرات بین‌المللی در صحن سازمان ملل بوده است و برای مثال می‌توان از گروه ۷۷ و جنبش عدم تعهد نام برد. این گروه‌ها توانستند گروهای مذاکراتی قدرتمندی را در عرصه‌های بین‌المللی ایجاد کنند. بریکس یکی از موارد معدودی است که بیانگر هم افزایی واقعی اقتصادی و سیاسی بوده و دارای ظرفیت ایجاد قدرت اثرگذاری در مقیاس‌های منطقه‌ای و جهانی است.
وی گفت: برای اولین بار است که یک هویت سیاسی و اقتصادی قوی و اثرگذار در جهان در حال توسعه ایجاد شده است. معتقدیم چنانچه ایده گسترش بریکس به واقعیت بپیوندد این هویت منسجم‌تر و جهانی‌تر خواهد شد.
امیرعبداللهیان ادامه داد: امروز شاهدیم رشد اقتصادی بریکس اعتماد به نفس در بین اعضا را تقویت کرده و اعتماد جهانی به اثرگذاری آن را افزایش داده است. اقبال فراوان به عضویت در این گروه از سوی کشورهای مهم جهان جنوب موید این موضوع است. شاهدیم سهم بریکس از تولید ناخالص جهانی و تجارت بین آنها رو به افزایش بوده است و تلاش‌ها برای کاهش هزینه تجارت فیمابین از جمله تمایل به استفاده از ارزهای ملی گامی مهم در این راستا ارزیابی می‌شود. نهادسازی‌های بریکس تاکنون به شکل هوشمندانه‌ای انجام شده است.
وزیر خارجه بیان کرد: ایجاد بانک توسعه نوین بریکس بدون اینکه در نظامات کنونی اخلالی ایجاد کند می‌تواند نقش مهمی در تصحیح و تکمیل نظامات مالی، بانکی و پولی جهانی داشته باشد. پتانسیل وسیع بریکس می‌توان در دو جهت متمرکز شود. اول الگوسازی برای همکاری‌های نوین جنوب - جنوب و دوم حرکت به سمت اصلاح کاستی‌ها در نظامات جهانی از طریق ایجاد ساختارهایی فراتر از پنج کشور بنیانگذار بریکس.
* بریکس ائتلاف فراقاره‌ای است ولی هنوز ائتلاف جهانی نیست
به گفته رئیس دستگاه دیپلماسی، درست است که بریکس یک ائتلاف فراقاره‌ای است، ولی هنوز ائتلاف جهانی نیست و هر دو این فرآیندها برای تحقق اهداف بریکس یک ضرورت به شمار می‌رود.
وی به موضوع چندجانبه گرایی اشاره کرد و گفت: تعامل با نهادهای چندجانبه در دستورکار دولت ایران بوده است. آقای رئیسی در دولت خود وزن بیشتری به این پارادایم داده است. سرعت بخشیدن به فرآیند عضویت در شانگهای با نقش آفرینی محوری شخص رئیس جمهور کشورم و تحقق آن در کوتاه‌ترین زمان ممکن، تعمیق روابط با اتحادیه اقتصادی اوراسیا با هدف ایجاد منطقه آزاد تجاری و حضور فعال‌تر در چارچوب‌های همکاری چندجانبه نظیر سازمان اکو، سازمان دی هشت، اتحادیه کشورهای حاشیه اقیانوس هند (آیورا)، سازمان همکاری اقتصادی دریای سیاه، سازمان همکاری اسلامی، جنبش عدم تعهد، گروه ۷۷ و نهادهایی از این دست، بیانگر تقویت سیاست چندجانبه گرایی جمهوری اسلامی ایران است.
امیرعبداللهیان اضافه کرد: درخواست عضویت جمهوری اسلامی ایران در بریکس نیز از همین پارادایم نشأت گرفته است.
* چندجانبه گرایی یک انتخاب استراتژیک
وزیر خارجه بیان کرد: رویکرد چندجانبه گرایی ایران نه صرفاً واکنش به یکجانبه گرایی افسارگسیخته، بلکه یک انتخاب استراتژیک است.
وی گفت: ایران با برخورداری از موقعیت استراتژیک و کم نظیر جغرافیایی، برخورداری از ذخایر عظیم انرژی به ویژه نفت و گاز، شبکه حمل و نقل و ترانزیت ارزان و کوتاه، برخورداری از نیروی انسانی جوان متخصص و ماهر و داشتن دستاوردهای علمی و فناورانه نوین، شریکی مطمئن و مؤثر در همکاری‌های دو و چندجانبه است. خرسندیم روابط اقتصادی دوجانبه با کشورهای بریکس در وضعیتی درست و مطلوب است و اراده لازم در طرفین برای افزایش مراودات اقتصادی و تجاری وجود دارد. در راستای پیگیری سیاست چندجانبه گرایی، در ماه ژوئن ۲۰۲۲ نامه‌ای را برای همتایان خود در پنج کشور عضو بریکس ارسال کردم و ضمن اشاره به مزایای متقابل، آمادگی و علاقه جمهوری اسلامی ایران برای عضویت در بریکس را اعلام کردم.
وزیر خارجه خاطرنشان کرد: شراکت بین ایران و بریکس، در برخی حوزه‌ها عملاً آغاز شده است. در حوزه حمل و نقل، کریدور شمال جنوب که هند را از طریق ایران به روسیه متصل می‌کند، عملاً بخشی از یک پروژه حمل و نقل در قالب بریکس است.
امیرعبداللهیان ادامه داد: همکاری‌های ایران و چین برای اتصال چین به خلیج فارس و دریای عمان و اقیانوس هند نیز عملاً چین و هند را به عنوان دو بنیانگذار بریکس به هم متصل می‌کند و از طریق حمل و نقل ترکیبی می‌تواند چین را به آفریقای جنوبی و حتی برزیل متصل کند.
وی گفت: در حوزه انرژی و تأمین امنیت پایدار آن ایران ارزش افزوده مطلق برای اعضای بریکس و اعضای آتی آن است. حضور ایران و کشورهای دارای منابع انرژی مثل عربستان، عراق و امارات در کنار بریکس و مشارکت در حوزه انرژی موقعیت این بلوک اقتصادی را بیش از پیش تقویت می‌کند.
وزیر خارجه بیان کرد: نشست سران بریکس پلاس در ۲۴ آگوست در ژوهانسبورگ، فرصت مغتنمی است که سران بریکس و دوستان بریکس درخصوص آینده‌ای بهتر برای بریکس و جهان جنوب، به تبادل نظر بپردازند.
وی از رئیس جمهور آفریقای جنوبی به واسطه دعوت از رئیسی برای شرکت در این نشست تشکر کرد.