خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: محمد جواد گودینی نویسنده، مترجم و تاریخ‌پژوه به‌تازگی یادداشتی را نوشته که برای انتشار در اختیار خبرگزاری مهر قرار گرفته است. موضوع و عنوان این‌نوشته «تأملی بر برکات مادی و معنوی زیارت امام حسین (ع) / زیارت همراه با معرفت سالار شهیدان (ع)، چه فوائدی برای زائران به همراه خواهد داشت؟» است.
مشروح این یادداشت را در ادامه می‌خوانید:
زیارت پیشوایان دین (به ویژه پیامبران «ع» و جانشینان ایشان «ع»، صالحان و نیکان) اقدامی ارزنده در راستای زنده نگاه داشتن یاد و نام آنان و یادآوری فداکاری است که در راه گسترش یگانه پرستی و مبارزه با پلشتی‌ها و انحراف‌های دینی، فکری و اخلاقی و بسط فضیلت و نیک سرشتی در جوامع بشری از خویش نشان داده و شاخصی برای انسان به شمار می‌رود تا در زندگی خویش، مسیرِ بندگی پروردگار جهانیان و راه نیکانی را که مورد عنایت خداوند بوده‌اند، پیموده و از این مسیر و گفتمان منحرف نگردد؛ به دیگر سخن زیارت همراه با شناخت، معرفت و دانشِ بزرگان دین، قطب نمایی است که راه را به او نشان داده و اراده فرد زائر را برای ایستادگی در برابر وسوسه‌های شیطان تقویت کرده و زمینه و فرصتی مهم محسوب می‌گردد تا انسان از گناه و آلودگی دست کشیده و حرکتِ مؤمنان را در مسیر بندگی خدا همواره و آسان می‌نماید.
زیارت قبور اهل بیت رسالت (ع) نوعی قدردانی از تلاش‌های بی وقفه و خستگی ناپذیری است که رسول خدا (ص) و اهل بیت پاکیزه خوی ایشان (ع) در راه هدایت مردم از تاریکی‌ها و زشتی‌های فکری، عقیدتی، اخلاقی و … به روشنایی و مسیر بندگی خدا که همان راه صحیح و صواب است، به انجام رسانده‌اند و زائر می کوشد با احترام به مزار پیشوایان دین، جایگاه معنوی آنان را ارج نهاده و دِین خود را به ایشان ادا نموده و نسبت به زحمات و مجاهدت‌هایشان در راه اعتلای دین الهی قدردان و سپاس گزار باشد.
در این میان، زیارتِ همراه با معرفت امامِ آزادگان حضرت حسین بن علی (ع) از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و در روایات نیز بسیار به این مهم سفارش شده و از برکات مادی و معنوی فراوانی برخوردار است و در ادامه این نوشتار به گزینش برخی از روایات در این خصوص پرداخته می‌گردد. علاقمندان می‌توانند برای مطالعه بیشتر، به کتب روایی همچون المَزار شیخ مفید، مَن لایَحضُره الفَقیه شیخ صدوق، کامل الزِّیارات شیخ ابن قُولَویه قُمی و … مراجعه نمایند. (تأملی بر سیره عملی امام حسین بن علی «ع»، ص ۶۴- ۶۱).
نقل گردیده یک بار امام حسین (ع) به جدش پیامبر اکرم (ص) چنین فرمود: ای پدر، پاداش کسی که به زیارت شما رود، چه خواهد بود؟
رسول خدا (ص) فرمود: «ای فرزندم، هر کس مرا چه زنده و چه پس از وفات زیارت نماید [در زمان حضورم، به ملاقاتم آید یا پس از وفاتم، به زیارت مزارم مشرف گردد]، یا آنکه پدرت «ع» را زیارت نماید، یا آنکه به زیارت برادرت «ع» بشتابد، یا آنکه خودت را زیارت کند، حقی است بر عهده‌ی من که روز رستاخیز با او دیدار کرده و از گناهانش رهایی بخشم [و شفیع او نزد خدا شوم؛ البته زیارت شرایطی دارد و مهمترین آن، معرفت به امام «ع» است که این شناخت، راه را برای اطاعت و فرمانبرداری از امام که همان پذیرش احکام دین خداست، هموار می‌نماید]». (من لایحضره الفقیه، ج ۲ ص ۳۴۵).
ابن قولویه قمی در کتاب «کامل الزیارات» از امام ششم حضرت جعفر بن محمد صادق (ع) چنین روایت نموده است:
«حقی است بر تهیدست که در سال یک مرتبه به زیارت قبر امام حسین «ع» رود و توانگر نیز سالی دو مرتبه به زیارت رود». (کامل الزیارات، ص ۵۳۶).
همچنین از امام جعفر صادق درباره اهمیت زیارت مضجع سالار شهیدان (ع) چنین نقل گردیده است:
«زیارت حسین بن علی «ع» بر همه کسانی که به امامت حسین «ع» از سوی خداوند متعال باور داشته و بدان اقرار می‌نمایند، لازم و ضروری است». (کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج ۲ ص ۴۹۷).
از پیامبر اسلام (ص) نیز چنین روایت شده است:
«هر کس حسین «ع» را پس از مرگش زیارت نماید، برای او بهشت خواهد بود». (همان، ص ۴۹۸).
از امام جعفر بن محمد (ع) نیز روایت قابل تأملی نقل گردیده که گواهی است بر اهمیت بالای زیارت بارگاه ملکوتی امام حسین (ع):
«اگر یکی از شما همه ی روزگار را مشغول به جای آوردن حج گردد [و هر ساله حج به جای آورد] و حسین «ع» را زیارت نکند، یکی از حقوق رسول خدا «ص» را ترک گفته و ادا نکرده است؛ چرا که حق حسین «ع» از جانب خدا واجب بوده و بر هر مسلمانی لازم است». (واجب به معنای اهمیت بسیار بالایی است که زیارت بارگاه نورانی امام سبط شهید «ع» از آن برخوردار است). (نفس المهموم، ص ۵۴۸).
از هفتمین پیشوای دین حضرت موسی بن جعفر (ع) نیز روایت است که چنین فرمود:
«هر کس در سال سه مرتبه به زیارت حسین «ع» رود، از فقر و تنگدستی ایمن می‌گردد». (همان، ص ۵۴۹).
شیخ مفید (از بزرگان جهان تشیع در سده چهارم هجری) در کتاب المزار، این روایت را از امام باقر العلوم (ع) نقل کرده است:
«شیعیان ما را به زیارت قبر حسین بن علی «ع» فرمان دهید؛ چرا که رفتن به قبر او «ع» از جانب خداوند عزوجل بر هر مؤمنی که به امامت حسین «ع» اقرار و اعتراف دارد، واجب گردیده است. [و بسیار لازم و ضروری است]». (المزار، ص ۲۶).
اسحاق بن عمار، این روایت را از حضرت جعفر بن محمد الصادق (ع) روایت کرده است:
«میان قبر [مطهر] امام حسین «ع» تا آسمان هفتم، محل رفت و آمد فرشتگان است». (من لایحضره الفقیه، ج ۲ ص ۳۴۶).
طبق روایت، زیارت همراه با شناخت و معرفتِ سالار شهیدان امام حسین (ع) باعث آمرزش گناهان، ورود به بهشت، آزادی و رهایی از عذاب الهی، بالا رفتن درجات و اجابت دعاها می‌گردد. همین طور روایت است زائران امام حسین بن علی (ع)، زودتر از دیگر مردم به بهشت رفته و دیگران، مشغول حسابرسی بوده و در موقف قیامت حضور دارند.
می‌توان گفت زیارت بارگاه نورانی امام سبط شهید (ع) از برکات بسیاری برخوردار بوده و این کردار نیک و خدا پسندانه، زمینه آمرزش گناهان و دست شستن از آلودگی را در انسان فراهم کرده و بستری مناسب را جهت سلوک الی الله در زائر فراهم می‌نماید. از این رو از برترین کارها نزد خداوند به شمار رفته و مورد توجه ویژه ائمه طاهرین (ع) بوده و در تاریخ تشیع نیز مورد عنایت بزرگان و دانشمندان بوده و چه بسیار بودند بزرگانی که برای آنکه به برکات معنوی این زیارت سترگ دست یایند، درس و فعالیت‌های خویش را تعطیل کرده و رهسپار کربلا می‌شدند تا از فیوضات الهی که شامل زائران امام حسین (ع) می‌گردد، بهرمند شوند.
فهرست منابع:
۱- ابن قولویه، جعفر بن محمد بن جعفر بن موسی بن قولویه، کامل الزیارات، قم، دار الحجة ۱۴۳۴ ق
۲- اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، المجمع العالمی لأهل البیت (ع) ۱۴۲۶ ق
۳- صدوق، محمد بن علی، من لایحضره الفقیه، نجف، دار الکتب الاسلامیة
۴- قمی، شیخ عباس، نفس المهموم فی مصیبة سیدنا الحسین المظلوم (ع)، قم، انتشارات دلیل ما ۱۳۸۹
۵- گودینی، محمد جواد، تأملی بر سیره عملی امام حسین بن علی (ع)، انتشارات نظری ۱۳۹۹
۶- مفید، محمد بن محمد بن نعمان، المزار، المؤتمر العالمی لألفیة الشیخ المفید ۱۴۱۳ ق