خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: در سال‌های گذشته مسیر نزدیکی و عادی سازی روابط برخی کشورهای عربی با تل‌آویو با سرعت بیشتر و به صورت علنی طی شده است. نقطه عطف این مسیر به رسمیت شناختن اسرائیل از سوی امارات، بحرین و مراکش بود.
حتی بسیاری از کشورهای منطقه‌ای که در مسئله انتقال سفارت آمریکا به قدس شریف، مواضع ضد صهیونیستی شدیدی هم داشتند، وجود اسرائیل را به رسمیت شناخته‌اند و تنها مشکل آنان با بخش مرزهای ۱۹۶۷ و تشکیل نشدن دولت فلسطینی است.
حال در روزی که سران کشورهای عربی در حال به رسمیت شناختن اسرائیل و عادی سازی روابطشان با این غده سرطانی هستند، لازم است فلسطین با پر رنگ‌تر شدن ماهیت مردمی‌اش ثابت نماید که مسیر برخی کشورهای عربی در قبال رژیم صهیونیستی و به رسمیت شناختن بخشی از خاک فلسطین به عنوان کشور جعلی اسرائیل، موضع و خواست ملت اسلامی و مردم منطقه غرب آسیا نیست. اتفاقات گوناگون از برخورد جامعه عربی اسلامی با گردشگران صهیونیستی در جام جهانی قطر تا بازتاب‌ها و تظاهرات‌ها پس از افشا شدن دیدار وزیر خارجه لیبی با همتای اسرائیلی اش، همگی نشان از این واقعیت دارد که جامعه منطقه اسلامی عربی مسیری متفاوت از برخی سازشگران را طی می‌کند.
اربعین؛ بستری برای «فلسطین»
راهپیمایی بزرگ اربعین طی سال‌های گذشته با شور و هیجان خاصی دنبال می‌شود و گستردگی آن، این فرصت را ایجاد نموده است که در بسترهای اجتماعی و فرهنگی به آن پرداخته شود.
یکی از مسئله‌هایی که باید به آن توجه شود، «فلسطین» است. ماهیت دینی، انسانی و حقوق بشری مسئله فلسطین این فرصت را ایجاد می‌نماید که این مسئله ظرفیت ارائه، پذیرش و جهت دهی در راهپیمایی اربعین داشته باشد. وحدت جهان اسلام، اصلاح برخی نگرش‌ها نسبت به فلسطینی‌ها و سنی‌ها، جلب نگاه اهل سنت به راهپیمایی اربعین و عظمت آن و … از حداقل فواید پرداختن به مسئله فلسطین در ایام اربعین است.
دومین اقدام و فرصت در پیاده روی اربعین، بازگرداندن نگاه‌ها به فلسطین با تبیین اهمیت آن است. «هرکسی مسئله‌ی فلسطین را درست بفهمد و تصوّر بکند، اذعان می‌کند به اینکه مسئله‌ی فلسطین، مسئله اوّل دنیای اسلام است. کلید غلبه‌ی بر دشمنان اسلام مسئله فلسطین است؛ و مهم‌ترین مسئله دنیای اسلام، امروز مسئله فلسطین است؛ چرا؟ چون فلسطین یک کشوری است اسلامی، این [کشور] را آمده‌اند غصب کرده‌اند، از مردمش گرفته‌اند. بحث غصب یک روستا و یک شهر نیست؛ دشمن، یک کشور را غصب کرده است و آن را پایگاهی قرار داده است برای اخلال کردن در امنیّت کشورهای این منطقه؛ با غدّه سرطانی باید مبارزه کرد…» سخنان بالا بخشی از سخنان رهبر معظم انقلاب در اجلاس محبان اهل بیت و مسئله تکفیری‌ها در سال ۹۶ است.
ایجاد این فهم و درک در میان جوامع شیعی می‌تواند بسیاری از چالش‌ها و هدف گیری های اشتباه در تشخیص دشمن اصلی و نهایی را برطرف نماید. اجتماع پرشور اربعین می‌تواند این خواسته و هدف را به دور از سیاست زدگی و با استفاده از دیپلماسی عمومی و دل‌های میان ملت‌ها محقق سازد.
ضمن آنکه توجه به فلسطین در میان زائرین اربعین می‌تواند تا حد زیادی برخی شبهات و دیدگاه‌های ناصواب در خصوص ایرانیان و اهدافشان در منطقه را ترمیم و برطرف سازد. این مسئله باید با ظرافت‌هایی به منظور همراه نمودن شیعیان و غیر مسلمانان همراه باشد تا به هدف اصلی خود برسد.
«نداء الاقصی»، اجرایی شدن بایدها
احتمالاً همه یک بار اسم موکب نداء الاقصی را شنیده اید، یا اگر در مشایه قدم زده اید از دیدن گنبد طلایی بزرگ مسجدالاقصی در عمود ۸۳۳ تعجب کرده اید و غافل گیر شده اید.
موکب نداء الاقصی در ۸۳۳ کیلومتری بیت المقدس با همکاری جمعی از علما و فعالان فلسطینی با همراهی فعالان بین الملل ایرانی و عراقی به خوبی توانسته اربعین را به فلسطین گره بزند.
افتتاحیه این موکب ۱۲ صفر (۷ شهریور) با برپایی همایشی تحت عنوان «نداء الاقصی» در کربلا با حضور ده‌ها تن از علمای فلسطینی، عراقی، ایرانی و ۶۱ کشور دیگر اعم از شیعه و سنی برگزار شد. در این همایش ضمن تاکید بر وحدت و مخالفت با عادی سازی با رژیم صهیونیستی در پایان با حضور علمای اهل سنت فلسطینی در حرم حضرت اباعبدالله (علیه السلام) و اقامه نماز جماعت پایان یافت.
نداء الاقصی، موکبی است که در آن رنگ و بوی وحدت اسلامی و امید به پیروزی بر دشمن به مشام می‌رسد. خدمت علمای مشهور فلسطینی به زائرین حسینی، معرفی شهدای فلسطینی که الگوی مبارزاتی‌شان حضرت سید الشهدا (ع) بوده است، اجرای زنده سرودهای فلسطینی به زبان‌های مختلف، روایت اشغال سرزمین فلسطین توسط صهیونیست‌ها با ماکتی سه‌بعدی، از همه مهمتر گپ و گفت از نزدیک با فلسطینی‌ها، فرصتی طلایی است تا جوان عراقی و ایرانی از نزدیک فلسطین را لمس کند.
طراحی دلنواز موکب نداء الاقصی هر زائری را هوایی دیدار و نماز در مسجدالاقصی می‌کند. یکی از اقدامات جالب توجه این موکب در دومین سال حضورش در پیاده روی اربعین، شبیه سازی بازگشت به فلسطین در روز یکشنبه با پیاده روی از موکب ۸۱۵ تا عمود ۸۳۳ محل موکب است. پیاده روی ای که با شعار " وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ" برگزار شد. این شعار برگرفته از سخنان رهبر معظم انقلاب در خصوص جایگاه اربعین در وحدت جهان اسلام است که می‌فرمایند:
«یکی از مصادیق قوّت را امروز دنیای اسلام دارد مشاهده می‌کند و آن، راهپیمایی اربعین است؛ وَ اَعِدّوا لَهُم مَا استَطَعتُم مِن قُوَّة. راهپیمایی اربعین قوّت اسلام است، قوّت حقیقت است، قوّت جبهه مقاومت اسلامی است که این جور اجتماع عظیم میلیونی راه می‌افتند به سمت کربلا، به سمت حسین، به سمت قلّه و اوج افتخار فداکاری و شهادت که همه آزادگان عالم باید از او درس بگیرند».
اقدامات موکب نداء الاقصی در رسانه‌های عربی و ایرانی هم بازتاب‌های فراوانی داشت. به طور مثال می‌توان به بازتاب نصب تصویر شهدای مشهور فلسطین مانند باسل الاعرج و ابراهیم نابلسی بر روی عمودهای مشایه اشاره کرد. اقدام خوبی که حتی منجر به ارسال کلیپی از سوی مادر شهید ابراهیم نابلسی از دل کرانه باختری به موکب نداء الاقصی و تشکر ویژه از عراقیون و دیگر مسلمانان حامی فلسطین در پیاده روی اربعین شد.
جمع بندی
اربعین یک فرصت بی نظیر برای وحدت و آماده سازی ذهن‌ها به سوی ماهیت اسلام سیاسی است؛ کاری که در اربعین امسال از سوی موکب نداء الاقصی به خوبی اجرا شده و باید از همه برگزار کنندگان و همراهان آن بالاخص علما و شخصیت‌های فلسطینی حاضر در این موکب تشکر ویژه کرد.
ضمن آنکه نباید فراموش کرد ماهیت مردمی بودن پیاده روی اربعین موجب می‌شود مسئله فلسطین از حالت شعاری و روزمرگی خارج شده و به سمت اجتماعی شدن و هم ذات پنداری میان مسلمانان حرکت کند. تحقق این اهداف باید با هوشمندی، حوصله و ظرافت‌های فراوانی تحقق یابد. وحدت جهان اسلام، جلب نگاه اهل سنت به راهپیمایی و … از حداقل فواید پرداختن به مسئله فلسطین در راهپیمایی اربعین است و باید بیش از پیش نگاهی کلان‌تر به ظرفیت اربعین داشت.
*محسن فائضی؛ کارشناس مسائل فلسطین