تشریح مصوبات دانشگاهی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه

به گزارش خبرنگار مهر، کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در مجلس مصوبات این کمیسیون را در فصول مختلف لایحه برنامه هفتم توسعه اعلام کرده است.

در حال حاضر بررسی بندهای مختلف لایحه برنامه هفتم توسعه کشور و مصوبات کمیسیون تلفیق در مجلس شورای اسلامی در جریان است.

بندهای الحاقی در حوزه آموزش، پژوهش و تحقیقات و فناوری و تکالیف جدید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و دانشگاه‌ها و معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری مشخص شده است.

هزینه قابل قبول مالیاتی برای کار خیر در حوزه آموزش

در بند الحاقی ۹ ماده ۷۰ آمده است: هزینه‌های اشخاص حقیقی و حقوقی غیردولتی خیر برای احداث، توسعه، تکمیل و تجهیز فضاهای بهداشتی درمانی آموزشی و کمک آموزشی، پژوهشی، شهرک‌های دانش سلامت، خوابگاه‌های دانشجویی، پارک‌های علم و فناوری و مراکز رشد، مراکز نوآوری، پردیس‌های سلامت مصوب وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و خدمات رفاهی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی به عنوان هزینه قابل قبول مالیاتی محسوب می‌شود.

دو برابر شدن اردوهای راهیان نور در سال پایان برنامه

در فصل «ارتقای فرهنگ عمومی و رسانه» ماده ۷۵ به اعتلای فرهنگ عمومی در جهت تحکیم سبک زندگی اسلامی ایرانی، ترویج فرهنگ ایثار و شهادت، تقویت همبستگی و اعتماد به نفس ملی، ارتقای هویت ملی و روحیه مقاومت، کار و تلاش در جامعه می‌پردازد. اقدامات زیر انجام می‌شود:

بند الحاقی ۱ وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، آموزش و پرورش و دانشگاه آزاد اسلامی مکلفند به منظور ترویج فرهنگ ایثار و شهادت نسبت به معرفی الگوها و قهرمانان ملی ایثار و شهادت با همکاری بنیاد حفظ آثار و نشر ارزشهای دفاع مقدس در متون درسی کلیه پایه‌های تحصیلی اقدام کرده و در جهت تعمیق ایمان و ترویج باورها در صیانت از فرهنگ دینی و انقلابی و ایثار و مقاومت نسبت به اجرای یادواره‌های شهدای دانش آموز، دانشجو و فرهنگی و برگزاری اردوهای راهیان نور ویژه دانش آموزان، دانشجویان، فرهنگیان و اساتید برابر سند ملی راهیان نور با ستاد مرکزی راهیان نور کشور و سازمان بسیج مستضعفین همکاری لازم را به گونه‌ای به عمل آورد که میزان حضور دانش آموزان و دانشجویان در اردوهای راهیان نور در سال پایان برنامه به دوبرابر سال شروع برسد.

فصل ۲۰ ارتقای نظام علمی، فناوری و پژوهشی نیز در کمیسیون تلفیق با تغییراتی همراه بوده است.

در ماده ۹۳ در اجرای بند ۲۰ سیاست‌های کلی برنامه هفتم و به منظور تحقق اهداف کمی زیر مطابق با احکام این فصل، اقدام می‌شود:

جدول شماره ۲۱ اهداف کمی سنجه های عملکردی ارتقای نظام علمی، فناوری و پژوهشی

سنجه عملکردی	واحد متعارف	هدف کمی در پایان برنامه
رتبه جهانی ایران از نظر کمیت تولید علم به استناد پایگاه‌های معتبر بین المللی	رتبه	۱۴
رتبه کشور در جهان از لحاظ تعداد اختراعات ثبت شده خارجی	رتبه	۵۰
سهم محصولات با فناوری متوسط به بالا از تولید ناخالص داخلی	درصد	۷
رتبه شاخص نوآوری	رتبه	۴۲
استقرار نظام آموزشی برنامه محوری در سطح دانشگاه‌های معین و تخصصی	تعداد	۳۰
سهم آموزش‌های مهارتی و حرفه‌ای در کلیه زیر نظام‌های آموزش عالی و کلیه مقاطع براساس نیازهای جامعه و اصلاح برنامه‌های درسی با رویکرد افزایش مهارت‌های حرفه‌ای	درصد	۴۰
شمار دانشجویان خارجی (حضوری و الکترونیکی)	نفر	۳۲۰ هزار
سرانه سالانه مقالات نمایه شده در پایگاه‌های استنادی بین المللی به هیأت علمی دولتی	مقاله به نفر	۱.۵
تعداد نشریات ایرانی نمایه شده دارای چارک (کیو)	تعداد	۱۷۵
نسبت تعداد مقالات مشترک با محققان خارجی از کل مقالات ایرانی نمایه شده در یکی از پایگاه‌های علمی	درصد	۳۹
تعداد دانشگاهای ایرانی قرار گرفته در یکی از نظام‌های رتبه بندی معتبر بین المللی با رتبه زیر ۵۰۰	تعداد	۲۰
تعداد مقالات خارجی نمایش داده شده در مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام	تعداد	۵۵ هزار
سهم پایان نامه‌ها و رساله‌های تقاضامحور و نیازمحور از کل پایان‌ها و رساله‌های انجام شده در گروه علوم انسانی بر اساس سامانه نان	درصد	۱۰
سهم پایان نامه‌ها و رساله‌های تقاضا محور و نیاز محور از کل پایان‌ها و رساله‌های انجام شده در گروه‌های علمی غیر علوم انسانی بر اساس سامانه نان	درصد	۲۰
سهم اختراعات تجاری سازی شده از کل اختراعات ثبت شده	درصد	۵
افزایش سالانه درآمد قراردادهای پژوهشی دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها نسبت به قیمت پایه (۱۴۰۲)	درصد	۲۰
نسبت اعتبارات پژوهش و فناوری بخش دولتی به تولید ناخالص داخلی	درصد	۲
نسبت شرکتهای و مؤسسات دانشبنیان حوزه صنایع فرهنگی، صنایع خلاق، علوم انسانی و اجتماعی به کل شرکت‌های دانش بنیان	درصد	۱۰
افزایش سرمایه صندوق نوآوری و شکوفایی نسبت به سال پایه (۱۴۰۲)	برابر	۱۵
شرکت‌های دانش بنیان	تعداد	۳۰ هزار
رتبه صادرات محصولات با فناوری متوسط به بالا (HiTech) در منطقه	رتبه	۲
رشد فروش کالاها و خدمات دانش بنیان از تولید ناخالص داخلی نسبت به سال تصویب برنامه	درصد	۲۰۰

در بخش تحقیقات و پژوهش نیز تبصره‌های جدید به موادی از این فصل در کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه اضافه شده است.

تدوین آئین نامه نحوه تعیین اعتبارات دانشگاه‌ها / ایجاد دانشگاه جامع اسلامی در کلیه رشته‌ها

ماده ۹۶ به منظور تحقق اهداف آمایش آموزش عالی، تنظیم ارتباط تحصیل و اشتغال، ارتقای پاسخگویی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهش و فناوری به نیازهای بازار کار و تقاضای اجتماعی، افزایش جذابیت تحصیل در رشته‌های دارای اولویت کشور، حذف رشته‌های غیرضرور و تأمین مالی تحصیلات عالی با رعایت اصل سی ام قانون اساسی جمهوری اسلامی منوط به پایش (کنترل) کیفی و کمی خدمات آموزشی، توسط وزارتخانه‌های علوم و بهداشت و سازمان از محل منابع عمومی انجام می‌گیرد.

الف- سازمان (سازمان برنامه و بودجه) با همکاری وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلف است آئین نامه نحوه تعیین اعتبارات دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی را بر اساس عواملی از قبیل سرانه دانشجو، عضو هیأت علمی، نرخ خدمات محلی، سرانه برون دادهای علمی، میزان ارائه خدمات به دانشجویان، نوع رشته‌ها اعم از نظری، کاربردی و عملی و مقاطع تحصیلی ظرف شش ماه پس از ابلاغ این قانون تهیه و به تصویب هیأت وزیران برساند.

تبصره ۱: سازمان تأمین اجتماعی مکلف است مفاصاحساب قراردادهای پژوهشی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی و غیر دولتی مورد تأیید وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و قراردادهای مرتبط با تولید محصولات دانش بنیان مورد تأیید معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری را بدون اعمال ضرایب حق بیمه و مستقل از سایر قراردادهای مؤسسه بدون هر گونه قید و شرط بررسی و صادر کند.

تبصره ۲: سازمان مکلف است در طول سالهای اجرای برنامه، سرانه دانشجویی دانشگاه فنی و حرفه‌ای را با افزایش پلکانی به میانگین سرانه دانشجویی فنی کشور برساند.

تبصره ۳: دانشگاه جامع اسلامی در کلیه رشته‌ها با استفاده از فناوری نوین و هوشمند و با بهره گیری از ظرفیت حوزوی دانشگاهی بر اساس اساسنامه مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی ایجاد می‌شود تا نسبت به پذیرش دانشجو با اولویت دانشجویان خارج از کشور اقدام کند.

تبصره ۴: دانشگاه‌هایی که بیش از ۵۰ درصد اعتبار آنها در بودجه‌های سنواتی توسط دولت تأمین می‌شود، اعم از اینکه وابسته به دستگاه‌ها و نهادها باشند؛ حسب مورد با پیشنهاد هیأت امنای آنها به عنوان دانشگاه دولتی تعیین و اساسنامه آنها توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب می‌شود.

اعطای هزینه کمک تحصیلی به دانشجویان مستعد و ممتاز دانشگاه‌ها در رشته‌های مورد نیاز کشور

ب - به دانشجویان مستعد و ممتاز دانشگاه‌ها که در رشته‌های مورد نیاز کشور در سقف ۲۰ درصد ظرفیت رشته محل‌های روزانه و بر مبنای ظرفیت سال اول برنامه پذیرش می‌شوند با شرط حفظ کیفیت آموزشی، هزینه کمک تحصیلی از طریق صندوق رفاه دانشجویان پرداخت می‌شود. آئین نامه اجرایی این بند ظرف شش ماه پس از ابلاغ این قانون، با پیشنهاد وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

پ - بانک مرکزی مکلف است از طریق بانک‌های عامل جهت تکمیل طرح‌های تملک دارایی سرمایه‌ای با اولویت ساخت، خرید، تکمیل و تجهیز کارگاه‌ها و آزمایشگاه‌های دانشگاه‌ها، دانشگاه‌های فرهنگیان و تربیت دبیر شهید رجایی با تأیید هیأت امنا و از محل توثیق اموال و املاک در اختیار آنها به ارائه تسهیلات از بانک‌ها اقدام کند.

ارائه خدمات رفاهی دانشجویی از طریق خرید خدمات از جمله تأمین غذای دانشجویی

ت - با هدف بهره گیری از تمام توان مجموعه مدیریتی دانشگاه‌ها در راستای فعالیت‌های علمی و پژوهشی و کاهش تصدی گری در دانشگاه‌ها و ارتقا بهره وری در عملکرد آنها، تا پایان برنامه خدمات رفاهی دانشجویی از طریق خرید خدمات از جمله تأمین غذای دانشجویی صورت می‌گیرد. تبصره: شیوه توزیع کمک هزینه غذای دانشجویی با لحاظ دانشجوی بومی و غیربومی، به شیوه توزیع مستقیم به ذینفع نهایی اصلاح می‌شود.

در بخش مرجعیت علمی نیز در ماده ۹۷ تغییراتی از سوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه انجام شده است و به این ماده چهار تبصره و بند اضافه شده است.

تصویب آئین نامه ارتقای مرتبه اعضای هیأت علمی متناسب با هریک از زیرنظام های آموزش عالی / توجه ویژه به علوم پایه و علوم انسانی

ماده ۹۷: وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند با هدف تحقق دانشگاه تمدن ساز و حکمت بنیان و زمینه سازی انجام پژوهش‌های مأموریت گرا و مسئله محور و پاسخگویی به نیازها و مسائل کشور، تحقق مرجعیت علمی و سرآمدی جهانی در عرصه علوم و فناوری و ارتقای شتاب علمی، شاخص‌های ارزیابی، برنامه‌های آموزشی و پژوهشی و فناوری و آئین نامه‌ها و مقررات مربوط به جذب، تبدیل وضعیت، ارتقا، ترفیع و آئین نامه جامع مدیریت دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها، نظام ارزیابی و انگیزش و نحوه ارائه خدمات موظفی اعضای هیأت علمی را بر اساس رویکرد برنامه محوری از جمله مأموریت گرایی و مسأله محوری، شاگردپروری و استادمحوری در سال اول برنامه اصلاح و به تصویب مراجع ذیصلاح برساند.

تبصره ۱: با هدف اصلاح مأموریت‌ها و تناسب بین نیازها و ظرفیت‌های علمی هریک از زیرنظام های آموزش عالی، وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند ظرف مدت یک سال از تصویب برنامه، آئین نامه ارتقای مرتبه اعضای هیأت علمی را متناسب با مأموریت گرایی و مساله محوری و برنامه محوری هریک از زیرنظام های آموزش عالی دولتی و غیردولتی و برحسب گروه‌های علمی (حسب ضرورت) و ماهیت رشته‌ای به شکلی اصلاح و به تصویب مراجع ذی صلاح برساند که از ابتدای سال سوم برنامه هریک از این مراکز و گروه‌های علمی از آئین نامه ترفیع و ارتقای خاص خود تبعیت کنند.

تبصره ۲: با عنایت به نقش مهم و حساس علوم پایه و علوم انسانی در مسیر رشد و تعالی جامعه، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف است با همکاری حوزه‌های علمیه و شورای تخصصی تحول و ارتقای علوم انسانی نسبت به تهیه اسناد پایه موضوعات فوق اقدام و از سال دوم برنامه، اقدامات مربوطه را بصورت سالانه ۱۰ درصد اجرایی کنند بگونه ای که در حوزه علوم انسانی کتب مربوطه اصلاح و در حوزه علوم پایه حداقل در دو حوزه تخصصی، وضعیت علمی کشور در سطح قابل قبول بین المللی و در سطح منطقه به رتبه اول ارتقا یابد.

تبصره ۳: کلیه مؤسسات و مراکز پژوهشی وابسته به دستگاه‌های اجرایی موضوع ماده ۱ این قانون به استثنای وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند کلیه طرح‌های پژوهشی خود را بر اساس مأموریت‌ها و اولویت‌های آن دستگاه و معطوف به تحقیقات کاربردی در حوزه تخصصی خود که به تصویب شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری می‌رسد، انجام دهند.

تبصره ۴: آئین نامه اجرایی این بند ظرف سه ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون با پیشنهاد وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و صنعت، معدن و تجارت و همکاری معاونت علمی و فناوری و اقتصاد دانش بنیان رئیس جمهور تهیه و به تصویب هیئت وزیران می‌رسد.

۱. آئین نامه ارتقای مرتبه اعضای هیأت علمی تمامی مؤسسات پژوهشی وابسته به دستگاه‌های اجرایی متناسب با مأموریت‌های همان دستگاه با تمرکز بر مسئله محوری با پیشنهاد بالاترین مقام دستگاه اجرایی به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسد به نحوی که حداقل ۷۰ درصد امتیازات ارتقا مرتبه از مسیر پژوهش‌های مسئله محور باشد. مؤسسات آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی حسب مورد از آئین نامه وزارتین تبعیت می‌کنند.

۲. مؤسسات و مراکز پژوهشی موضوع این بند، موظفند تا پایان برنامه حداقل ۲۵ درصد ظرفیت اولویت‌های پژوهشی سالانه خود را از طریق پایان نامه‌ها و رساله‌های دانشجویی دانشجویان آن دستگاه یا دانشجویان شاغل به تحصیل در وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، به انجام برسانند.

تبصره ۵: قراردادهای پژوهشی ارتباط با صنعت، قراردادهای پژوهشی و حق التحقیق اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و آموزش عالی دولت و غیردولتی مشمول مفاد تبصره ۲ ماده ۶۸ قانون مالیات‌های مستقیم و به نرخ پنج درصد مقطوع هستند.

همچنین در بخشی از مصوبات کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه در مجلس شورای اسلامی موادی به عنوان مواد الحاقی در حوزه‌های سنجش و پذیرش، آموزش و تحقیقات و فناوری در کمیسیون به تصویب رسیده است که برای تصویب نهایی به صحن علنی مجلس شورای اسلامی آمده است.

از جمله این مواد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

نیروهای اداری برای تحصیل در دانشگاه‌ها باید استعفا دهند

ماده الحاقی ۱۱ از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون، پذیرفته شدگان دوره‌های حضوری اعم از روزانه یا شبانه دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی دولتی و غیردولتی کشور که به عنوان نیروی اداری به هر شکل در استخدام دستگاه‌های اجرایی یا سایر نهادهای عمومی غیردولتی هستند، مکلف به استعفا از مسئولیت اداری خود و اخذ مرخصی تحصیلی یکساله از دستگاه متبوع یا انتقال به دوره‌های مجازی یا غیرحضوری از جمله دانشگاه پیام نور هستند.

متخلف مشمول حکم ماده واحده قانون ممنوعیت ادامه تحصیل کارگزاران کشور در ساعات اداری مصوب ۱۳۷۲/۱۰/۱۴ می‌شود. مسئولیت اجرای این حکم برعهده مسئول دستگاه اجرایی، یا نهاد عمومی غیردولتی بوده و هرگونه پرداخت به مستخدم در طول دوران تحصیل بدون رعایت این حکم، تصرف در اموال عمومی تلقی می‌شود. کارکنانی که از بورس تحصیلی استفاده می‌کنند یا مطابق قانون مجاز به ادامه تحصیل هستند، از شمول این حکم مستثنی هستند.

امکان افزایش سنوات تحصیلی برای والدین دانشجو دارای حداقل چهار فرزند

ماده الحاقی ۵۵ وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند برای والدین دانشجوی خانواده‌های ایرانی که دارای حداقل چهار فرزند زیر بیست سال هستند، امکان افزایش سنوات تحصیلی تا ۴ نیمسال و حداقل واحدهای درسی در هر ترم، دو واحد کمتر از دیگر دانشجویان و تا ۵۰ درصد از واحدهای درسی نظری به صورت نیمه حضوری یا مجازی فراهم کنند.

ماده الحاقی ۵۶ وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند برای فرزندان خانواده‌های دارای چهار فرزند و بیشتر در تمامی مراحل تحصیل و مهد کودک در مراکز دولتی، ۵۰ درصد تخفیف شهریه اعمال کنند.

توسعه اردوهای راهیان علم و فناوری و افزایش کرسی‌های آزاداندیشی

ماده الحاقی ۶۶ وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند نسبت به توسعه اردوهای راهیان علم و فناوری، توسعه گفتمان جهاد تبیین از طریق بسیج اساتید و افزایش کرسی‌های آزاداندیشی به تعداد سالانه حداقل پنجاه کرسی اقدام کنند.

الزام به اجرای سند نقشه جامع علمی کشور و سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها

ماده الحاقی ۶۷ وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند سند نقشه جامع علمی کشور و سند اسلامی شدن دانشگاه‌ها را اجرا کنند و کلیه اقدامات آنان باید براساس این اسناد انجام شود.

اقدامات مهم در جذب، حفظ و نگهداشت نخبگان و ارتقای جایگاه علمی کشور

ماده الحاقی ۶۸ به منظور جذب، حفظ و نگهداشت نخبگان و ارتقای جایگاه علمی کشور، دولت از طریق دستگاه‌های ذی ربط موظف است در طول اجرای برنامه اقدامات زیر را انجام دهد:

۱. اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی از سقف حداکثر حقوق مستثنی هستند.

۲. مالیات حقوق اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها و دانشگاه فرهنگیان و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی ۱۰ درصد است.

۳. واگذاری زمین در شهر محل خدمت برای اعضای هیأت علمی (رسمی و پیمانی) از زمین‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و دانشگاه‌ها برای افرادی که فاقد مسکن هستند.

تبصره ۱: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی با مصوبه هیأت امنای خود و تأیید کمیسیون ماده ۵ قانون تأسیس شورای عالی شهرسازی مجاز هستند از زمین‌های مازاد خود برای ساخت مسکن موضوع این ماده استفاده کنند.

تبصره ۲: اعضای هیأت علمی و پژوهشگران سایر مراکز آموزش عالی و پژوهشی وابسته به سایر دستگاه‌های اجرایی، حسب مورد با تأیید وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مزایای این بند برخوردار می‌شوند.

آئین نامه اجرایی این ماده حداکثر ظرف سه ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون، توسط وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و راه و شهرسازی تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

تهیه و تدوین دروس مرتبط با پیشگیری از وقوع جرایم و آسیب‌های اجتماعی در دانشگاه‌ها

ماده الحاقی ۶۹ وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند با همکاری فراجا نسبت به تهیه و تدوین دروس مرتبط با پیشگیری از وقوع جرایم و آسیب‌های اجتماعی متناسب با مقاطع تحصیلی مدارس و دانشگاه‌ها اقدام و در کتب درسی مربوط درج کنند.

ماده الحاقی ۷۰ با توجه به سیاست گزینش شایستگان در فرآیندهای رقابتی، مراکز جذب اعضای هیأت علمی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، از هر حیث دارای ماهیت مستقل (از جمله اداری، مالی و بودجه‌ای) بوده و وابسته به وزارتخانه‌های مذکور هستند.

تشکیل «صندوق شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری» به عنوان یک مؤسسه دولتی

ماده الحاقی ۷۱ به منظور جهت دهی و اولویت گذاری در راستای خلق ثروت، حل مشکلات و زمینه سازی برای پیشرفت در عرصه‌های مربوط به حوزه کلان آموزش عالی و تأمین منابع مالی فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در دانشگاه‌ها در قالب تسهیلات و کمک‌های فنی و اعتباری و یارانه و سود تسهیلات حمایتی از محل منابع مقرر در قوانین بودجه سنواتی و کمک‌ها و هدایای اشخاص حقیقی و حقوقی و منابع بازگشتی تسهیلات اعطایی، «صندوق شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف)» شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان مؤسسه دولتی براساس آئین نامه‌های مالی، اداری و استخدامی و تشکیلاتی که طبق ماده ۱ قانون احکام دائمی برنامه‌های توسعه کشور به تصویب شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (هیأت امنای صندوق) و تأیید وزیر علوم، تحقیقات و فناوری می‌رسد، اداره می‌شود.

ماده الحاقی ۷۲ مصوبات هیأت امنا دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی در مورد مزایا، امتیازات و تسهیلات نباید نسبت به قوانین و مقررات عام استخدامی کمتر باشد. هرگونه اصلاح ساختار و توسعه تشکیلات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری صرفاً با تصویب هیأت امنای منطقه دو پژوهشی است.

تأسیس مراکز و مؤسسات سیاست پژوهشی، اندیشگاهی، مطالعات راهبردی و دانشکده‌ها و مدارس حکمرانی

ماده الحاقی ۷۳ به منظور ارتقای بهره وری و اثربخشی پژوهش‌ها و مسئولیت اجتماعی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی و پژوهشی کشور، ترویج نهضت مشارکت و نقش آفرینی حلقه‌های میانی، مردمی و نخبگانی، دستگاه‌های اجرایی و حاکمیتی در حل مسائل پیشرفت کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مکلف است ظرف مدت شش ماه پس از ابلاغ برنامه، آئین نامه تأسیس، ساماندهی، نظارت و حمایت از فعالیت مراکز و مؤسسات سیاست پژوهشی، اندیشگاهی، مطالعات راهبردی و دانشکده‌ها و مدارس حکمرانی را ظرف مدت یکسال پس از ابلاغ این قانون، تهیه کرده وبه تصویب مراجع ذی صلاح برساند.

یکسان سازی آدرس برون دادهای علمی در سطح ملی و بین المللی

ماده الحاقی ۷۴ در راستای ارتقای هم افزایی علمی، دانشگاه‌های علوم پزشکی و دانشگاه‌های جامع وزارت علوم، تحقیقات و فناوری که در یک شهر و ترجیحاً همجوار هستند، موظفند آدرس برون دادهای علمی در سطح ملی و بین المللی را یکسان کنند. آئین نامه اجرایی این تبصره ظرف مدت شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون، به پیشنهاد وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.

انجام حداقل ۸۰ درصد از برنامه‌های پژوهش و فناوری در قالب طرح‌های کاربردی

ماده الحاقی ۷۵ شرکت‌ها، بانک‌ها و مؤسسات انتفاعی وابسته دولت موظفند تا پایان برنامه حداقل ۸۰ درصد از برنامه‌های پژوهش و فناوری خود را در قالب طرح‌های کاربردی، عناوین پایان نامه‌های تحصیلات تکمیلی، طرح‌های پسادکتری و طرح‌های تحقیقاتی دانش آموختگان تحصیلات تکمیلی غیر شاغل به انجام برسانند. کاهش اعتبارات پژوهشی شرکت‌ها، بانک‌ها و مؤسسات انتفاعی وابسته دولت ممنوع است و هر سال به میزان درصد رشد اعتبارات این دستگاه‌ها افزایش می‌یابد.

افزایش مهارت فارغ التحصیلان در بکارگیری ابزارهای فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی

ماده الحاقی ۷۶ با توجه به تحولات نوظهور رایانه‌ای و توسعه روزافزون هوش مصنوعی و ابزارهای فناوری اطلاعات در همه ابعاد بشری، تا پایان سال اول برنامه وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند نسبت به اصلاح چهارچوب آموزشی مقاطع و رشته‌های مختلف تحصیلی به نحوی اقدام کنند که مهارت فارغ التحصیلان مقاطع مختلف تحصیلی در بکارگیری ابزارهای فناوری اطلاعات و هوش مصنوعی در رشته‌های مختلف متناسب با نیاز جامعه افزایش یابد.

همچنین برای نظام سیاست گذاری و تصمیم گیری هوشمندانه و کارگاه‌های تخصصی، برنامه ریزی لازم را به عمل آورند. آئین نامه اجرایی این بند با پیشنهاد وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری، بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و ارتباطات و فناوری اطلاعات تهیه می‌شود و به تصویب مراجع ذی صلاح می‌رسد.

راه اندازی پایگاه اطلاعات پایه وضعیت تحصیلی آموزش عالی کشور در سال اول برنامه

ماده الحاقی ۷۷ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در راستای حکمرانی داده محور در آموزش عالی کشور و در راستای انجام تکالیف قانونی از جمله قانون مدیریت داده و اطلاعات ملی مکلف است پایگاه اطلاعات پایه وضعیت تحصیلی آموزش عالی کشور را در سال اول برنامه راه اندازی کند و کلیه زیرنظام های آموزش عالی کشور (دولتی و غیردولتی، دانشگاه آزاد اسلامی و مراکز پژوهشی و آموزش عالی وابسته به دستگاه‌های اجرایی) مکلف به ارائه داده برخط و به روز به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری هستند.

سازمان مکلف است اعتبارات لازم را جهت ارتقا زیرساخت‌های لازم نرم افزاری، سخت افزاری، شبکه و نیروی انسانی را در بودجه سنواتی این وزارت در طول برنامه اختصاص دهد.

ماده الحاقی ۷۹ سازمان سنجش آموزش کشور کماکان به عنوان یکی از سازمان‌های زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و تحت مدیریت و نظارت آن وزارت، به فعالیت خود ادامه می‌دهد.

ایجاد ظرفیت لازم در آزمون سراسری برای تربیت پزشک جهت خدمت در پزشکی قانونی کشور

ماده الحاقی ۸۶ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ظرفیت لازم در آزمون سراسری برای تربیت پزشک جهت خدمت در پزشکی قانونی کشور با اولویت جذب در مناطق محروم و دور افتاده را ایجاد کند.

تکلیف وزارتخانه‌های علوم و بهداشت برای تدوین نظام اجرایی توسعه آموزش عالی، پژوهش و فناوری

ماده الحاقی ۹۳ در اجرای اصل سی ام قانون اساسی و به منظور استقرار نظام آمایش، مأموریت گرایی و حل مسائل کشور و وحدت رویه و تقویت هماهنگی و همگرایی در روند توسعه آموزش عالی، پژوهش و فناوری، وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی مکلفند ظرف یک سال پس از ابلاغ این قانون، طرح خود مشتمل بر نظام اجرایی، سازوکارها و فرایندها، اقدامات و شاخص‌های ساماندهی (ادغام / انحلال)، ایجاد، توسعه، مأموریت گرایی و بازنگری و متناسب سازی برنامه‌ها و فعالیت‌های تربیتی، فرهنگی و برنامه درسی و محتوای آموزشی و درسی و جذب هیأت علمی و فعالیت‌ها و خدمات دانش بنیان را در سطوح محلی، منطقه‌ای، ملی و بین المللی و با مشارکت دستگاه‌های اجرایی، صنعتی، فرهنگی و اجتماعی و بخش خصوصی کشور، در مورد برنامه ریزی مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی دولتی، غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی، را تهیه کرده و به تصویب شوراهای گسترش و برنامه ریزی آموزش عالی وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی برساند و هرسال آن را به روز رسانی کنند.

همچنین دانشگاه جامع علمی کاربردی مجاز است از طریق بخش خصوصی برای تربیت نیروی انسانی دارای مهارت‌های کاربردی به گونه‌ای برنامه ریزی کند تا دانش آموختگان نظام آموزشی عالی مهارتی از فراغت از تحصیل در رشته مذکور حداقل در یک حوزه تخصصی دارای مهارت‌های کاربردی مورد نیاز کشور باشد.

ایجاد مرکز تخصصی جهت آمادگی برای شغل هیأت علمی

ماده الحاقی ۹۴ در جهت آموزش حرفه‌ای و تخصصی اعضای هیأت علمی، تقویت منش استادی و مهارت‌های ناب شاگردپروری، وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی موظفند نسبت به ایجاد مرکز تخصصی جهت آمادگی برای شغل هیأت علمی اقدام تا افرادی که مراحل جذب هیأت علمی را گذارنده اند) دولتی، غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی)، قبل از شروع به کار حداقل ظرف مدت شش ماه دوره تخصصی را بگذارند.

آئین نامه اجرایی این ماده ظرف مدت سه ماه از تاریخ لازم الاجراء شدن این قانون، توسط وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه می‌شود و به تصویب شورای اسلامی شدن دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی کشور وابسته به شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسد.

حمایت ویژه از اعضای هیأت علمی مورد تحریم ظالمانه کشورهای آمریکا و کانادا و اتحادیه اروپا

ماده الحاقی ۹۵ به اعضای هیأت علمی که مورد تحریم ظالمانه کشورهای آمریکا و کانادا و اتحادیه اروپا قرار گرفته و می‌گیرند تسهیلات و حمایت‌های ویژه در گرنت های پژوهشی / رفاهی / امتیاز در آئین نامه ارتقا / پایه‌های ویژه اعطا می‌شود.

تعیین کد رشته محل‌ها بر اساس آمایش منطقه‌ای و ملی

ماده الحاقی ۹۶ جهت ساماندهی پذیرش دانشجو در کلیه مقاطع تحصیلی در مؤسسات آموزش عالی دولتی، غیردولتی و دانشگاه آزاد اسلامی سهمیه هر یک از کد رشته محل‌ها همه ساله بر اساس آمایش منطقه‌ای و ملی توسط شورای گسترش وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین و به سازمان سنجش آموزش کشور اعلام می‌شود و در دفترچه آزمون سراسری درج می‌شود.

ایجاد سامانه‌های استعلام و صحت سنجی مدارک دانش آموختگی

در راستای اعتبارسنجی دانشنامه‌ها، کلیه دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌های (مؤسسات آموزش عالی، پژوهشی) دولتی، غیر دولتی و دانشگاه آزاد اسلامی مکلفند تحت نظارت وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نسبت به ایجاد سامانه‌های استعلام و صحت سنجی مدارک دانش آموختگی اقدام کرده و بگونه ای عمل کنند که وزارتخانه‌های مذکور دسترسی برخط به سامانه فوق الذکر آنان را داشته باشند.

پیش بینی منابع مالی لازم را برای اختراعات ثبت شده در پایگاه‌های بین المللی معتبر

ماده الحاقی ۹۸ سازمان منابع مالی لازم را برای اختراعات ثبت شده در پایگاه‌های بین المللی معتبر قرار دهد. در بودجه‌های سنواتی پیش بینی می‌کند.

ماده الحاقی ۹۹ در راستای تحقق برنامه فوق در تمامی دستگاه‌های اجرایی مرتبط موضوع ماده ۱ این قانون، اعضای هیأت علمی به تأیید گروه آموزشی / پژوهشی، گروه‌های آموزشی / پژوهشی به تأیید دانشکده / پژوهشکده، دانشکده‌ها / پژوهشکده‌ها به تأیید دانشگاه / پژوهشگاه و دانشگاه‌ها / پژوهشگاه‌ها به تأیید هیأت امنا موظفند برنامه پنج ساله آموزشی، پژوهشی و فناوری خود را تدوین و به تصویب مراجع ذی ربط برسانند.

آئین نامه اجرایی این تبصره ظرف شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون، به پیشنهاد وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تهیه می‌شود و به تأیید شورای عالی انقلاب فرهنگی می‌رسد.

تعیین مراکز علمی شاخص کشور در هر رشته تخصصی دانشگاهی و هر قطب علمی و یا فناورانه

ماده الحاقی ۱۰۰ به منظور ارتقای جایگاه علمی بین المللی جمهوری اسلامی ایران و تبدیل شدن به مرجعیت علمی و فناوری منطقه، وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری حسب مورد مکلفند مراکز علمی شاخص کشور در هر رشته تخصصی دانشگاهی و هر قطب علمی و یا فناورانه پارک‌های علم و فناوری و مراکز پژوهشی را در کشور مشخص کرده و اعتبارات ویژه برای نوسازی تجهیزات، دستگاه‌ها و ابزارهای علمی مربوطه را در طول اجرای برنامه تأمین کند.

آئین نامه اجرایی مربوط ظرف شش ماه پس از لازم الاجراء شدن این قانون، به پیشنهاد وزارتخانه‌های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش بنیان ریاست جمهوری تهیه می‌شود و به تصویب هیأت وزیران می‌رسد.