اصفهان – کاروانسرای «مرنجاب» یکی از آثار تاریخی ثبت شده جهانی استان اصفهان بوده که در دل کویر نمک مرنجاب برای رفاه حال مسافران و به دستور شاه عباس ساخته شده است.

خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها- مهتاب خیری: کاروانسرایی در کویر بی نظیر و هیجان‌انگیز مرنجاب وجود دارد، که این روزها پناهگاهی برای مسافران کویر مرنجاب به شمار می‌رود. با توجه به اینکه صدها سال از قدمت کاروانسرای مرنجاب می‌گذرد اما همچنان به عنوان یک مقصد گردشگری برای کسانی که علاقمند به سفرهای کویری هستند، به شمار می‌رود. این بنا در سال ۱۰۱۲ هجری قمری به دستور شاه عباس ساخته شد و موقعیت دقیق آن در مسیر جاده ابریشم بوده و راهی ارتباطی بین شهرهای مهمی مثل اصفهان و خراسان از آن می‌گذشت، دلیل ساخت این پناهگاه هم قطعاً برای رفاه حال مسافران این مسیر بوده تا در این مکان استراحتی کوتاه داشته باشند و سپس بقیه مسیرشان را ادامه دهند. در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با کاروانسرای مرنجاب آشنا شوید.

قدمت کاروانسرای مرنجاب به صدها سال پیش بر می‌گردد، اسکندر بیک منشی در کتاب عالم آرای عباسی از کاروانسرای مرنجاب به عنوان کاروانسرایی معتبر در کنار جاده‌ای که شاه عباس در وسط کویر نمک احداث کرده نام برده است.

این کاروانسرا دارای پایه‌هایی از جنس سنگ و ملاط بوده و در داخل آن حیاطی به مساحت ۳۰ در ۲۰ نیز قرار گرفته است. تعداد ۲۹ اتاق در این کاروانسرا وجود دارد که تنها چند پله با کف زمین فاصله دارند. در پشت اتاق‌های این کاروانسرا هم اصطبل‌هایی ساخته بودند تا مسافران بتواند اسب‌ها و قاطرهایشان را آنجا نگه بدارند. به طور کلی این کاروانسرا به شکل قلعه‌ای مربع شکل به مساحت ۳۵۰۰ متر مربع است که شش برج در دیوارهای آن تعبیه شده است. در بالای این کاروانسرا سنگرهایی به منظور دیدبانی ساخته بودند که حدود ۵۰۰ پاسدار مسلح وظیفه پاسداری و محافظت از قلعه را داشتند. همچنین این کاروانسرا دارای قنات آب شیرین است. شور نبودن آب قنات کاروانسرای مرنجاب همه ساله بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی را به سوی خود می‌کشاند.

این کاروانسرای تاریخی تا قبل از سال ۷۸ که توسط سازمان میراث فرهنگی خریداری شود به عنوان یک مخروبه در این منطقه مورد استفاده قرار می‌گرفت و توسط فردی به نام عباس شیبانی به منظور آغلی برای گوسفندان استفاده می‌کردند. در سال ۷۸ اما این کاروانسرا با حمایت سازمان میراث فرهنگی مورد مرمت قرار گرفت و با برخی از بناهای دیگر نظیر خانه عامری‌ها که در اطراف آن قرار دارند نیز مرمت و بازسازی شدند. این بازسازی تا سال ۸۲ ادامه داشت و بسیار از اتاق‌های این کاروانسرا که تبدیل که به خرابه شده بودند نیز همانند یک اتاق مناسب برای اقامت بازسازی شدند. از آن پس تحت نظارت صندوق حفظ و احیای اماکن تاریخی که زیر نظر میراث فرهنگی در کشور فعال است، قرار گرفت و حفظ و نگهداری از آن بر عهده این سازمان است.

در ۱۰ سال گذشته تعداد گردشگرانی که برای بازدید از این کاروانسرا به این منطقه آمده‌اند و علاوه بر بازدید از کاروانسرا از اتاق‌های آن به عنوان اقامتگاهی در دل کویر هم استفاده می‌کنند.

همانطور که مشخص است که آب و هوای این منطقه با توجه موقعیت کویری که دارا هست گرم و خشک است. میانگین دمای روزانه در این منطقه ۱۹ درجه سانتی گراد بوده و متوسط گرم‌ترین ماه سال هم ۳۲ درجه اندازه گیری شده است. بهترین زمان برای سفر پاییز و زمستان است که دمای هوا حدود ۵ درجه سانتی گراد است. از اواسط مهر تا اوایل بهار شب‌ها سرد و از اواسط خرداد تا اوایل شهریور گرم است. شب‌های اواخر فروردین تا اوایل خرداد مطبوع است.

به منظور دسترسی به این کاروانسرای مرنجاب سه مسیر اصلی پیش رویتان است، اولین مسیر شهر آران و بیدگل است که به جاده‌ی خاکی مرنجاب ختم می‌شود. کنار امامزاده هلال بن علی در واقع سرآغاز جاده‌ی کویر مرنجاب است. تقریباً حدود ۵۰ کیلومتر فاصله دارد اما نمی‌توانید خیلی از دیگر اتومبیل‌هایی که در جاده هستند سرعت بگیرید، پس برای رسیدن به این منطقه بر روی دو الی سه ساعت زمان برنامه ریزی کنید. ورودی کویر از پنج هزار تا پانزده هزار تومان متغیر است. از آران و بیدگل تا کاروانسرای مرنجاب هیچ روستایی نیست، فقط چند کشتزار کوچک آن هم در آغاز راه هست. در طول مسیر تنها یک چاه آب قرار دارد که در نزدیکی جاده خاکی کاروانسرا است.

مسیر دیگر پارک ملی کویر به قصر بهرام و کاروانسرای سفیدآب و مرنجاب منتهی می‌شود. مسیر سوم هم از کاشان به ابوزید و از آنجا به مرنجاب ختم می‌شود.

تقریباً در فاصله‌ی ۱۲ کیلومتری از شرق کاروانسرای مرنجاب تپه‌هایی روان از شن وجود دارند که زیبایی بی‌نظیری را به این منطقه کویری بخشیده است. این تپه‌های شنی در محدوده‌ای تقریباً وسیع و با شیب‌های تند مکان بسیار مناسبی برای آن دسته از دوستداران طبیعت است که به دنبال سوژه‌های بکر و فوق العاده هستند می‌تواند گزینه بسیار مناسبی باشد. البته در فصل تابستان، مارهای غیر سمی، و گهگاه سمی، در این تپه‌های شنی دیده می‌شوند پس حتماً توجهات لازم را به کار ببرید و ترجیحاً در این فصل به این منطقه سفر نکنید. از تپه‌های شنی به سمت شمال شرقی، جاده‌ای خاکی وجود دارد که از شرق دریاچه بزرگ نمک می‌گذرد و به کاروانسرای قصر بهرام در شمال دریاچه می‌رسد.