خبرگزاری مهر- گروه استانها: صادرات استان کرمان در سال گذشته با کاهش حدود ۵۰ درصدی مواجه شد. اقلام عمده صادراتی استان اما همانند سالهای گذشته ثابت ماند و شامل پسته، مغز پسته، مس و فرآورده‌های مسی بود. درخصوص دلایل کاهش صادرات بالاخص در حوزه محصولات کشاورزی گفتگویی را با محمد صالحی رئیس انجمن پسته داشتیم. وی در این گفتگو از چالشهای صادراتی محصولات کشاورزی و غیرکشاورزی استان می‌گوید. به عقیده صالحی، وضع قوانین در حوزه بازگرداندن ارز حاصل از صادرات باعث افت شدید فعالیت بازرگانی در حوزه کشاورزی شده است. گفتگوی خبرگزاری مهر با مدیرعامل انجمن پسته کشور را در ادامه می‌خوانید.
قانون بازگرداندن ارز به شیوه فعلی، صادرات را بسیار دشوار کرده
صالحی در ابتدا با اشاره به مشکلات اصلی بازرگانی در سالهای اخیر، گفت: مشکل برگشت ارز از سال ۱۳۹۷ دامنگیر تمامی صادرکنندگان شده و قیمتهای ارز نیمایی و بازار متشکل برای رفع تعهد ارزی با نرخ ارز آزاد تفاوت بسیار زیادی دارد. وی در همین رابطه ادامه داد: بازگرداندن ارز به این نرخ و با روش‌های فعلی بسیار سخت بوده و می‌توان گفت این شرایط قابل ادامه دادن نیست و به همین دلیل بسیاری از بازرگانان در سالهای اخیر متضرر شده‌اند.
وی تفاوت قیمت ارز آزاد با نرخ‌های نیمایی را بیش از ۱۰ هزار تومان اعلام کرد و افزود: در برخی اوقات که نرخ‌های آزاد و نیمایی به هم نزدیک می‌شود بازرگانان به شکل گستره وارد بازار شده و فعالیت خود را گسترش می‌دهند که این موضوع نشان دهنده حسن نیت بازرگانان برای صادرات و بازگشت ارز به کشور در شرایط مناسب می‌باشد.
صالحی افزود: صادرکنندگان به هیچ عنوان دنبال این موضوع نیستند که ارز خود را وارد نکنند بلکه اختلاف بالای ارز نیمایی و آزاد باعث بروز مشکلات عمده برای بازرگانان و عدم استقبال نسبت به صادرات محصولات مختلف شده است.
حاشیه سود سایر کالاها، بازگرداندن ارز را تسهیل می‌کند
رئیس انجمن پسته ایران چالشهای بازگشت ارز را برای دیگر محصولات کشاورزی و سایر کالاها نیز مبتلابه دانست و ادامه داد: تنها یکی دو صنعت از این قانون معاف می‌باشند، اما حاشیه سود سایر محصولات مثل پتروشیمی و سایر صنایع به حدی زیاد است که حتی برخی از فشارهای ایجاد شده برای بازگرداندن ارز به شیوه فعلی را قابل تحمل می‌کند. وی افزود: به عنوان مثال برای صنعتی که ۵۰ درصد سود دارد، بازگرداندن ارز به شیوه فعلی میزان اندکی از سود را تحت تأثیر قرار می‌دهد و مشکل چندانی برای بازرگان ایجاد نمی‌کند اما در کشاورزی و بالاخص صنعت پسته که حاشیه سود ۲-۳ درصدی (به هر مقصدی در دنیا) دارد، امکان بازگشت ارز به شیوه فعلی امکان پذیر نیست.
برای حل مشکل به صورت مداوم با مسئولین در ارتباط هستیم
صالحی درخصوص اقدامات انجمن پسته و سایر ارگان‌های خصوصی در رابطه با اصلاح وضع موجود گفت: ما به صورت مداوم با دولت درحال رایزنی و مذاکره هستیم و حتی اخیراً در همایش پسته با نمایندگان مجلس مذاکراتی داشتیم و حتی آنها هم موضوع را پذیرفتند که صادرات به شیوه فعلی امکان ناپذیر است؛ براین اساس طرحی در مجلس شورای اسلامی مصوب شد که محصولات باغی را از قانون بازگشت ارز مستثنی کنند، که متأسفانه بعد از تصویب در مجلس، در شورای نگهبان رد شد.
وی افزود: اقدامات ما تنها در قالب مذاکره با دولت و مجلس بوده و هر روز به دنبال راه جدیدی با ارکان حاکمیتی هستیم که این معضل و مشکل مرتفع شود.
صالحی در پاسخ به این سوال که در صورت تداوم وضع موجود چه پیش بینی از آینده صادرات کشور دارد، گفت: در صورت تداوم وضع موجود صادرات با کارتهای اجاره‌ای ادامه پیدا خوهد کرد و این برمشکلات خواهد افزود.
با روش فعلی تهاتر صادرات- واردات نیز کارایی ندارد
رئیس انجمن پسته ایران، تهاتر را یکی از روش‌های مناسب برای بهبود وضعیت موجود دانست و گفت: چند سال قبل دولت تهاتر را برای صادرکنندگان آزاد کرد که این روش مناسبی بود اما متأسفانه در این روش دولت همزمان ارز را با قیمت نیمایی در اختیار سایر واردکنندگان نیز قرار می‌دهد که این موضوع فرایند تهاتر را برای صادرکننده غیراقتصادی می‌کند. صالحی ادامه داد: بنابراین تهاتر در صورتی برای صادرکنندگان به صرفه خواهد بود که دولت قیمت ارز برای واردات سایر محصولات را به قیمت ارز آزاد محاسبه و در اختیار واردکنندگان قرار دهد.
وی گفت: این موضوع باعث از کار افتادن مکانیزم تهاتر شده است و علی رغم مذاکرات مسئولین دولتی مبنی بر آزاد بودن تهاتر، این فرایند به علت تخصیص غیرآزاد برای ارز به منظور واردات، هیچ کمکی به صادرکنندگان نخواهد کرد.
صادرات نسبت به سالهای گذشته چندین برابر کاهش داشته
وی تأثیر چالش بازگشت ارز حاصل از صادرات به شیوه فعلی بر میزان صادرات را بسیار زیاد دانست و عنوان کرد: در ماههای پرمحصول قبل از وضع این قانون تا ۴۰ هزار تن صادرات انجام می‌شد ولی هم اکنون نهایتاً ۳-۴ هزار تن صادرات حتی در ماههای پرمحصول انجام می‌گیرد.
صالحی درخصوص برگزیده شدن چند شرکت بازرگانی خشکبار در جمع صادرکنندگان برتر استان کرمان در سال ۱۴۰۱ گفت: این نشان دهنده افزایش میزان صادرات نیست. به عنوان مثال برخی شرکتها در طی ۱۰ سال گذشته ۵-۴ مرتبه صادرکننده برتر استان بودند اما در سال جاری آمار بالایی در صادرات نداشتند. وی ادامه داد: عدد صادرات شرکتها متأسفانه عدد بالایی نبوده و می‌توان گفت در سال ۱۴۰۱ عدد صادرات نسبت به سال ۱۳۹۶ چندین برابر کمتر بوده است؛ و این نشان دهنده کوچک شدن بازار صادراتی بوده است.
برای از دست ندادن مشتری‌های قدیمی تلاش می‌کنیم
صالحی افزود: صادرکنندگان پسته هم مثل سایر صادرکنندگان در بازار مشتریان خودشان را دارند و سالهاست کار صادراتی انجام می‌دهند و نمی‌توانند مشتریان اصلی خود را که با مشکلات بسیار زیاد به دست آورده‌اند کنار بگذارند. بنابراین حتی مجبورند برخی اوقات بدون درآمد، کار فروش و صادرات را انجام دهند تا مشتریان خود را از دست ندهند.