خبرگزاری مهر، گروه استانها- علی اکبر ملکی: در حالی برداشت پسته از سطح ۸ هزار هکتار از باغات شهرستان خوشاب با رتبه دوم سطح زیر کشت پسته خراسان رضوی رو به اتمام است که قطعی مکرر برق چاه‌های کشاورزی از خرداد ماه تا اواخر تابستان، خشکسالی و تگرگ به همراه سرمازدگی سال گذشته بخشی از پسته شهرستان خوشاب را از بین برده است و با کاهش تولید روبرو هستیم.
خرید محتاطانه تاجران
علی اکبر سبزواری از کشاورزان روستای رباط جز در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: پسته تولیدی خوشاب نسبت به سال قبل کمتر شده و تاجران نسبت به سال قبل با احتیاط و ترس برای خرید پسته اقدام می‌کنند.
وی با بیان اینکه یکی از علل خرید با احتیاط تاجران نوسانات پسته در سال گذشته است، افزود: سال گذشته پسته خشک تا ۶۰۰ هزار تومان فروش رفت در حالی که قیمت خرید از کشاورز تقریباً یک سوم این مقدار در فصل برداشت بود.
وی که در کنار کشاورزی به فراوری پسته نیز اشتغال دارد، اضافه کرد: برای صادرات پسته نیاز به سرمایه و شناخت بازارهای هدف در خارج از ایران است که ما سرمایه زیادی نداریم و نمی‌توانیم با تاجران و صادر کنندگان بزرگ رقابتی داشته باشیم.
قطعی برق چاه‌های کشاورزی و کاهش تولید ۲۰ تا ۳۰ درصدی پسته
در همین رابطه ابراهیم رودسرابی، مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خوشاب به خبرنگار مهر گفت: به دلیل بارش تگرگ در سال گذشته و سرمازدگی برخی از درختان و همچنین قطعی برق چاه‌های کشاورزی پسته شهرستان خوشاب ضربه خورده و در تولید پسته شاهد کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی پسته شهرستان هستیم.
وی همچنین با بیان اینکه یکی دیگر از علل کاهش تولید پسته در شهرستان را می‌توان خشکسالی‌های پی درپی نام برد، افزود: به دلیل قطعی برق چاه‌های کشاورزی توسط دولت و بالا رفتن مدار آبی بخشی از پسته شهرستان خوشاب از بین رفته است.
نبود بازارچه سنتی
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان خوشاب در پاسخ به نبود بازارچه‌های سنتی در شهرستان خوشاب و نبود صنعت بسته بندی پسته و صادرات فله‌ای آن از شهرستان خوشاب به کشورهای روسیه، چین و برخی از کشورهای آسیایی و اروپایی، گفت: دغدغه همیشگی ما نبود بازارچه سنتی و نبود المان در خور شأن شهرستان برای معرفی پسته و محصولات آن است که تا کنون علی رغم پیگیری از مسئولان مربوطه اجرایی نشده است.
رودسرابی با اظهار اینکه در صورت وجود بازارچه‌های سنتی با عبور خودروهای ترکیه‌ای از مسیر جاده بین المللی سبزوار-خوشاب- دوغارون به راحتی پسته خوشاب قابل معرفی و فروش است، اضافه کرد: این بازارچه‌های سنتی می‌توانند به عنوان عاملی برای ایجاد اشتغال و فروش محصولات کشاورزان منطقه مانند کشمش تولیدی روستاهای شهرستان از جمله کشمش نوروزی، شیره انگور، زیره و تخمه آجیلی باشد که در تولید آنها در استان در رتبه‌های اول تا سوم هستیم.
وی با اشاره به قرار داشتن شهرستان خوشاب در رتبه دوم سطح تولید کشت پسته در استان خراسان رضوی و همچنین رتبه اول تولید انگور در خراسان رضوی اضافه کرد: از نظر تولید پسته شهرستان خوشاب در استان خراسان رتبه سوم را دارد و پیش بینی می‌کنیم در سال جاری ۲۵ هزار تن پسته تر از سطح باغات شهرستان خوشاب برداشت شود که بخشی از آن به صورت فله‌ای به کشورهای خارجی صادر می‌شود و یکی از تقاضاهای ما ورود سرمایه گذاران به صنعت بسته بندی در شهرستان خوشاب است.
برای بررسی بیشتر مشکلات پسته شهرستان خوشاب و همچنین بررسی مشکلات صادرات پسته ایران به سراغ رئیس انجمن پسته شهرستان خوشاب می‌رویم.
رقابت ایران و آمریکا در بازار پسته
فهیمه طاهریان، مسئول انجمن پسته خوشاب در گفتگو با خبرنگار مهر درباره مشکلات پسته با تاکید بر اینکه باید به داد پسته ایران رسید، گفت: پسته ایران در رقابت با پسته آمریکا قرار دارد.
وی با بیان اینکه سال گذشته برخی از تجار و صادرکنندگان پسته از نوسانات بازار و تغییرات قیمت دلار ضربه خورده و برخی حذف شدند، افزود: در آمریکا به دلیل استفاده از صنعت و عمده مالک بودن و به دلیل اینکه پسته بازار آمریکا در دست ۸ تا ۱۰ نفر است به راحتی قیمت‌ها قابل تغییر و کاهش است ولی در ایران به دلیل دلالی و خرده مالک بودن و توقع و انتظار کشاورزان برای افزایش قیمت و جبران هزینه‌ها به راحتی میسر نیست و رقابتی گاهاً نفس‌گیر وجود دارد که به دلیل تولید زیاد پسته آمریکا و بالا بودن راندمان سطح زیر کشت معمولاً این تجار امریکایی هستند که قیمت‌های بازار پسته را تعیین می‌کنند.
رئیس انجمن پسته خوشاب با بیان اینکه تجار ایرانی نمی‌توانند هزینه بالای تولید کشاورزان را بپردازند و مجبور به رقابت در بازارهای بین المللی با رقبای خودشان با قیمت‌های گاهاً پایین برای فروش پسته هستند، افزود: سال گذشته با بالا رفتن قیمت دلار قیمت پسته نیز در بازار ایران افزایش یافت و تا ۶۰۰ هزار تومان در هر کیلو فروخته می‌شد که برخی از تاجران ایرانی مجبور بودند برای ماندن در بازار تجارت به تعهداتشان به قرار دادهای خودشان با تجار کشورهای دیگر به هر قیمتی اقدام کنند و پسته صادراتی را با قیمت خیلی بالاتر از تعهداتشان در ایران خریداری و صادر کردند که برخی از تجار در همین زمان به زمین خورده و از بازار حذف شدند.
به داد پسته ایران برسید
وی با اظهار اینکه به دلیل نوسانات بازار و همچنین اتفاقی که در سال گذشته رخ داد برخی از تجار با احتیاط اقدام به خرید پسته می‌کنند و از طرفی کشاورزان نیز که قیمت‌های ۴۰۰ تا ۶۰۰ هزار تومانی پسته سال گذشته را دیده بودند حاضر به فروش پسته خودشان به قیمت پایین‌تر نیستند، افزود: اگر به داد پسته ایران نرسند پسته ایران که ارزآوری فراوانی برای ایران دارد صدمه خواهد خورد و ممکن است بازارهای فروش پسته را در سطح جهانی در رقابت با آمریکا که یکی از تولید کنندگان اصلی پسته در جهان است خیلی زودتر از آنچه که برخی فکر می‌کنند از دست بدهیم.
طاهریان در پاسخ به اینکه تولید پسته ایران کاهش یافته یا افزایش، گفت: پسته شهرستان خوشاب در برخی از اقلام تولیدی شاهد کاهش بوده ولی در بعضی دیگر حتی افزایش تولید نیز نسبت به سال گذشته داریم.
وی با اشاره به همکاری انجمن پسته کرمان و مسئولان این شهرستان با انجمن پسته خوشاب و بازدیدی که جمعی از کشاورزان شهرستان خوشاب از باغات کرمان در تولید پسته داشتند، افزود: پسته کرمان در سال جاری نسبت به قبل رشد داشته و بازدید کشاورزان شهرستان خوشاب از باغات کرمان باعث شده است تا کشاورزان نسبت به افزایش سطح تولید باغات خودشان در خوشاب رغبت داشته و اقدام کنند و از تجربه کشاورزان کرمانی و سرمایه گذاران بهره مند شویم.
رئیس انجمن پسته خوشاب همچنین در پاسخ به علت صادرات فله پسته ایران به کشورهای خارجی مانند روسیه، چین، امارات گفت: عادت مشتری برخی از ویژگی‌های خرید را برای آنها تعریف می‌کند و در ایام کرونا به دلیل اینکه خرید فله‌ای کمتر شده است مردم مدتی رغبت به خرید مواد غذایی بسته بندی شده داشتند.
وی با اظهار اینکه در خارج از ایران برنامه ریزی، مدیریت و حفظ بازارهای صادرات پسته برنامه ریزی سنگینی نیاز دارد و تاجران بیشتر رغبت دارند تا یکجا محصولات خودشان را بفروشند تا به صورت بسته‌های کوچک‌تر، گفت: در کنار این مشکلات ورود به بازارهای جهانی به دلیل تحریم ایران و مشکلات دریافت و بازگشت پول فروش پسته ایران در صادرات محصولات ایرانی گاهاً مشکل هست و شاید برخی مشکلات ریز به چشم نیاید ولی در عمل در بعضی از موارد مانع بزرگی برای صادرات می‌شود.
فرسودگی برخی از کانتینرهای بندر برای صادرات
طاهریان یکی از مشکلات دیگر صادرات محصولات ایرانی را فرسودگی برخی از کانتینرهای بندر بیان و افزود: گاهاً این فرسودگی‌ها باعث نفوذ آب به داخل محصولات صادراتی مانند پسته و خرابی آن شده است که صادرکنندگان از بیمه خسارت دریافت کرده‌اند.
وی با تاکید بر اینکه تراز تجاری ایران را صادرات محصولاتی نظیر زعفران و پسته مثبت کرده است، گفت: مسئولان به داد پسته ایران برسند چرا که اگر به موقع به داد آن و حل مشکلاتش نرسند شاید در آینده دیر باشد.
حفظ پسته ایران نیازمند برنامه ریزی و مدیریت صحیح
رئیس انجمن پسته خوشاب همچنین با بیان اینکه ما نسل دوم پسته شهرستان خوشاب هستیم و تولید پسته خوشاب با درختان اولیه ۷۰ ساله نسبت به تولید پسته در کرمان جوان‌تر است با انتقاد از عدم مدیریت و برنامه ریزی مناسب در دولت برای پسته ایران، افزود: اگر مدیریت، حمایت و برنامه ریزی درستی نباشد معلوم نیست در آینده باغ پسته و صادرات پسته‌ای وجود داشته باشد.