شاهین جلالی نویسنده و کارگردان سینما در گفتوگو با خبرنگار مهر درباره فیلمسازی در سینمای کوتاه و سختیهای آن توضیح داد: فیلم کوتاه و اساساً فیلمسازی همواره برای من ارزشمند بوده و هست. پرداختن به موضوعات کوتاه و محتوای بدیع و تاثیرگذار در لحظههای کوتاه، هر فیلمسازی را مجاب میکند که در مدیوم فیلم کوتاه، جهان خودش را نسبت به یک موضوع بیافریند. فیلم کوتاه تأثیرگذارترین رکن سینما است، مثل شعر است و از زندگی میآید. البته فضای فیلم کوتاه سختیهای زیادی هم دارد مانند اینکه فیلمساز یک تنه کارش را از تولید تا پخش پیش میبرد، هزینه زیادی را به لحاظ مادی و معنوی صرف میکند در حالی که متولیان این امر نسبت به این قضیه بیتوجه هستند.
وی بیان کرد: به نظرم در شرایط فعلی کسی که به کار و تواناییهای خودش ایمان داشته باشد، میتواند فیلمسازی در سینمای کوتاه را به صورت حرفهای تجربه کند، چراکه سینما عرصه گرانی است و توجه، وقت، انرژی و سرمایه زیادی را میطلبد اما اگر عاشق کار باشید این سختیها فراموش شده و تبدیل به لذت میشوند.
همواره فیلمنامه ارجح است
جلالی درباره اینکه فضای فیلم کوتاه چقدر حرفهای پیش میرود، گفت: عرصه فیلم کوتاه در شرایط فعلی از لحاظ تصویری و کیفی، واجد شاخصههایی است که همگام با پیشرفت تکنولوژی روز دنیا است. توجه به مسایلی مانند صداگذاری حرفهای، کیفیت رنگ و نور و تصویر و دیگر نکات فنی بسیار حایز اهمیت است، ولی در بحث محتوا، همواره فیلمنامه و داستان ارجح است. به اعتقاد من، چالش اصلی فیلمساز در مرحله نوشتن فیلمنامه اتفاق میافتد و به این مساله ربط ندارد که فیلم به دلیل تجهیزات بیشتر و حضور عوامل باتجربه و شناختهشده، حرفهای تلقی شود. در حالی که میشود با صرف کمترین امکانات، فیلم کوتاه حرفهای با روایتی درست ساخت.
وی در پاسخ به این پرسش که چقدر معتقد به این هستید که فیلم بومی با ویژگیها و عادتهای بومی بسازید، توضیح داد: برای ساخت فیلم کوتاه اولویت اصلی برای من داستان و چگونگی طرح آن است، سپس فضا و جغرافیا که همسو با داستان باشد. البته فضاهای بومی، داستانهای نو و جذابتری دارند. به نظرم در سینما، جادوی فیلم زمانی اتفاق میافتد که فیلمساز تمام جزییات فضای بومی اثرش را بشناسد و درک کند و آن را در بستر جغرافیای داستان و شخصیتهایش به تصویر بکشد. پرداختن به این موضوع، بستگی به تجربه زیست و جهانبینی فیلمساز دارد. هر چقدر شناخت فیلمساز از این موضوع عمیقتر و دقیقتر باشد، خروجی اثرش اصالت بیشتری خواهد داشت و در واقع اورجینال خواهد بود. خوشبختانه در فیلم کوتاه به دلیل طرح موضوعهای بومی توجه بیشتری نسبت به این مساله میشود.
مکانیزم فوقالعاده جشنواره فیلم کوتاه تهران در ایجاد انگیزه
کارگردان فیلم کوتاه «مرد ابری» درباره جشنواره فیلم کوتاه تهران و اینکه این جشنواره چقدر در ایجاد انگیزه برای فیلمسازان نقش داشته است، گفت: جشنواره بینالمللی فیلم کوتاه تهران مهمترین رویداد در عرصه فیلم کوتاه در سطح کشور است، همچنان که همه جشنوارههای مهم فیلم دنیا یک مکانیزم فوقالعاده در ایجاد انگیزه و روند رو به رشد پروسه فیلمسازی ایجاد میکند که با هیچ چیز قابل مقایسه نیست. البته این جشنوارهها به دیده شدن فیلم و نقد و بررسی تخصصی فیلم هم کمک میکنند اما در نهایت خود فیلم مهمتر از جشنوارهها است، چراکه جوایز و جشنوارهها فراموش میشوند ولی فیلم خوب به یادگار میماند!
وی درباره ۴۰ سالگی جشنواره فیلم کوتاه تهران نیز توضیح داد: جشنواره فیلم کوتاه تهران در حال حاضر به بلوغ و رشد خود رسیده و بستر رقابتی جدی برای توجه به فیلم کوتاه را فراهم کرده است هرچند این موضوع را نمیتوان نادیده گرفت که در دورههای قبل، محلی برای دورهمی فیلمهای تولیدی دفاتر انجمن بوده که به خاطر این مساله و انتخاب برخی آثار، آسیب اساسی میدید اما در حال حاضر که این جشنواره در موقعیت بهتری قرار دارد، انتظار میرود با تمرکز جدی در امر انتخاب و داوری آثار توسط افراد متخصص و صاحب تجربه و به دور از هر گونه نگاه سفارشی، استقلال و اعتبار خودش را در بین مخاطبان و خانواده فیلم کوتاه حفظ کند و مهمتر اینکه به حیات خود ادامه دهد.
جلالی در مورد اکران فیلم کوتاه و اینکه آیا اکران آنلاین و اکران در پلتفرمها میتواند به سینمای کوتاه کمک کند، گفت: فیلم کوتاه در ساختار و موقعیت خود همیشه به دور از جریان اکران گسترده بوده است درست خلاف جریانی که در سینمای بلند وجود دارد، چراکه فیلم کوتاه مخاطبان خاص خودش را دارد. به نظر من وجود «پاتوقهای فیلم کوتاه» که انجمن سینمای جوانان ایران به شکل بهتر در اجرای آن کوشیده و بستههای اکران در گروه سینمایی «هنر و تجربه» در معرفی و بررسی فیلم با حضور فیلمساز و علاقمندان این عرصه، اتفاق خوبی برای کمک به جریان اکران فیلمهای کوتاه است. البته اکران آنلاین در پلتفرمها را نیز در جهت توجه به اکران فیلم کوتاه، نباید نادیده گرفت.