خبرگزاری مهر؛ گروه استانها- محمود علیزاده*: این روزها کشاورزان خراسان جنوبی پرکارترین ساعت‌های کاری خود را در مزارع و باغ‌های زرشک می‌گذرانند و محصول شش ماه تلاش خود را در حالی خوشه چینی می‌کنند که از یک سو شکرگزار روزی مقدر شده خداوند هستند و از سویی ذهنشان درگیر چالش‌های پس از برداشت یاقوت سرخ است.
همه ساله با شروع فصل برداشت، دغدغه‌هایی چون نبود فضای مناسب برای نگهداری و خشک کردن محصول، تغییرات آب و هوایی ناگهانی و تأثیر بر خرمن‌های زرشک خشک کنی، رکودهای متوالی خرید و فروش و نوسان‌های شدید قیمتی، نبود نرخ متناسب با هزینه‌های تولید محصول، جولان دلالان در نبود فعالیت متولیان حوزه کشاورزی تا فصل دوباره برداشت و … آنان را آزار می‌دهد.
در این شرایط اگر چه چندسالی است که در فصل برداشت جشنواره یاقوت سرخ با هدف توجه به اقتصاد تولید این محصول استراتژیک برگزار می‌شود اما باز هم به دلایل متعدد، جریان کار به حالت عادی خود برمی‌گردد و به نوعی کشاورز با چالش‌ها درگیر می‌ماند.
بدون شک یکی از دلایل عمده‌ای که باعث می‌شود هر سال کشاورزان زرشک کار با مشکلات متعدد و تکراری مواجه باشند، نبود برنامه و برنامه‌ریزی بلند مدت و هدف دار در این حوزه است. هر قدمی که مسئولان تصمیم گیر و به خصوص حوزه کشاورزی برای این محصول استراتژیک برمی‌دارند در راستای رونق و استمرار اقتصاد بزرگ ناشی از تولید آن است که جای تشکر دارد اما وقتی برنامه کوتاه مدت باشد، در همان بازه جوابگو خواهد بود.
وجود بالغ بر ۲۵ هزار هکتار اراضی زیر کشت زرشک، ۳۸ هزار خانوار بهره بردار، تولید بالغ بر ۱۰۰ هزار تن از این محصول و … نشان از گستردگی و فرصتی دارد که نیازمند برنامه‌ریزی بلند مدت برای حصول نتیجه دلخواه کشاورز و مدیریت این حوزه است.
وقتی بر این باور هستیم که گستره اقتصاد زرشک خراسان جنوبی باید فراتر از مرزها باشد، وقتی تولید و به خصوص فرآوری آن می‌تواند بخش زیادی از دغدغه‌های اشتغال را برطرف کند، وقتی جشنواره زرشک فرصتی برای پرداختن به دیگر حوزه‌ها از جمله گردشگری مزرعه به حساب می‌آید، پس بدون شک برای تحقق هر یک از این موارد و دیگر خواسته‌ها، باید یک بار برای همیشه از جایی شروع کنیم و آن را در قالب برنامه‌های چند ساله کارشناسی شده دقیق تعریف کنیم تا نتیجه دلخواه حاصل شود.
به عنوان مثال می‌شود در حوزه جهاد کشاورزی یک معاونت جداگانه برای محصولات استراتژیک استان تعریف کرد تا زعفران کار، زرشک کار و عناب کار به طور مستقیم با آن حوزه در تماس باشد و اسیر کاغذ بازی‌های اداری نشود و یا اینکه بخشی از کار به فرصت شناسی برای معرفی هرچه بیشتر این محصول اختصاص یابد.
از دیگر پیشنهادات است که پیش از شروع فصل برداشت برای پررنگ‌تر شدن گردشگری در مناطق دارای این قابلیت برنامه‌ریزی منسجمی صورت گیرد و به عنوان نمونه تورهای ویژه دانشجویان برگزار کرد زیرا این قشر، خود سفیران مطمئنی برای تبلیغ این کالای استراتژیک به حساب می‌آیند. در کنار آن گردشگری درون استانی خانوادگی می‌تواند از نکات مورد توجه باشد.
استان بدون شک برای توسعه و تقویت محصول استراتژیکی چون زرشک نیازمند برنامه‌ای جامع چون سند توسعه است، سندی که حتی به جزئی‌ترین مباحث در این حوزه نیز بپردازد و تعریفی جامع از آنچه که می‌تواند در خدمت رونق اقتصاد کشاورز و استان باشد ارائه دهد.
تجربه ثابت کرده است که هر جا با برنامه مدون و هدفمند پیش رفته‌ایم به نتیجه دلخواه رسیده‌ایم و اقتصاد توانمند زرشک نیز چیزی جز این طلب نمی‌کند.
شناخت نقاط ضعف و قوت، فهرست بندی مشکلات بر اساس آنچه کشاورز مطرح می‌کند، تعریف برنامه و هدف گذاری چند ساله تا حصول نتیجه مطلوب، فرصت‌هایی طلایی را در حوزه این محصول شکوفا می‌کند که هر کدام به نوبه خود سهمی تأثیر گذار در توسعه اقتصاد کشاورزی منطقه ایفا خواهد کرد.
* کارشناس و فعال رسانه‌ای خراسان جنوبی