خبرگزاری مهر - گروه استانها: روند فرسایش خاک در استان لرستان و محدوده زاگرس به‌گونه‌ای است که هشدار کارشناسان را در پی داشته و خواستار جدیت متولیان امر برای مقابله با این بحران جدی شده‌اند.
افزایش تغییر کاربری جنگل‌ها و مراتع استان به اراضی کشاورزی، تداوم استفاده از شیوه‌های سنتی در آبیاری اراضی، وقوع سیلاب، عدم اجرا و تکمیل پروژه‌های آبخیزداری و… از جمله آسیب‌ها به خاک این دیار است که موجب ابزارنگرانی متخصصان در این حوزه شده است.
به گفته کارشناسان حداقل ۳۰۰ سال زمان لازم است که یک‌سانتی متر خاک تولید شود، یکی از عوامل فرسایش خاک، وقوع سیلاب‌های مخرب است، پیشگیری از بروز سیلاب و بحران نیازمند برنامه‌ریزی منسجم و همکاری همه دستگاه‌ها است، اما دراین‌بین لزوم احداث طرح‌های آبخیزداری و سازه‌های کنترل سیلاب در لرستان ضرورتی انکارناپذیر است.
هشدار فرماندار بروجرد دررابطه‌با رانش زمین در چند روستا
مسلم مرادی فرماندار بروجرد دررابطه‌با خطر رانش زمین در یکی از روستاهای این شهرستان در ستاد بحران لرستان هشدار داده است، و گفته: چند روستای در شهرستان بروجرد وجود دارد که با بارندگی بیش از حد نرمال دچار رانش خواهند شد.
وی ادامه داد: یکی از آنها روستای «تنگ محمد حاجی» است و دارای ۱۶ خانوار بوده و در هنگام بارندگی باید سریعاً تخلیه شود چرا که رانش کوه و تپه در این روستا با منازل اهالی آن بین دو تا سه متر فاصله دارد و ممکن است با وقوع این پدیده، اتفاقات جبران‌ناپذیری در این منطقه رخ دهد.
حسین میرزایی مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان نیز در این جلسه، اظهار داشت: منابع طبیعی و آبخیزداری موضوعی راهبُردی بوده و لرستان استانی با شیب زیاد، فرسایش و رسوب خیلی بالایی است.
فرسایش ۵۰ تنی خاک در برخی نقاط لرستان
وی با بیان اینکه متوسط رسوب کشور ۱۶ تن در هکتار است و این در حالی است که این رقم در لرستان ۲۵ تن در هکتار گزارش شده است، افزود: در برخی نقاط لرستان نیز به‌صورت نقطه‌ای میزان فرسایش ۵۰ تن در هکتار است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان با اشاره به اینکه باید اقدامات خیلی جدی در راستای آبخیزداری و آبخوان‌داری در استان انجام دهیم، عنوان کرد: موضوع آبخیزداری تنها به حفظ آب، خاک و جلوگیری از فرسایش و رسوب منتج نمی‌شود؛ بلکه در این مقوله استحصال آب نیز شامل می‌شود.
میرزایی، آبخیزداری و منابع طبیعی را بحثی حاکمیتی دانست که دولت باید به‌طورجدی به آن بپردازد، تصریح کرد: مردم اقبال خیلی خوبی نسبت به طرح‌های آبخیزداری از خود نشان می‌دهند؛ به‌عنوان نمونه در برخی شهرستان‌های استان نظیر ازنا، آبخیزداری با دو میلیارد تومان اعتبار و با مشارکت خوب مردم و مساعدت فرماندار این شهرستان در حال انجام است.
با اعتبارات قطره چکانی نمی‌شود کار آبخیزداری کرد
وی اظهار کرد: در استان مطالعات آبخیزداری خیلی خوبی انجام شده است، به‌طوری‌که از مجموع ۲.۸ میلیون هکتار وسعت استان در ۲.۷ میلیون هکتار مطالعه در دست انجام یا انجام شده است.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان، گریزی به ۷۰ میلیون هکتار مطالعات توجیهی و ۱.۴ میلیون هکتار مطالعات تفصیلی و اجرایی که این مطالعات تفصیلی در لرستان آماده اجرا است، زد و بیان کرد: اعتباراتی که در بخش آبخیزداری هزینه می‌شود اصلاً جوابگو نیست و در هر هکتار عملیات آبخیزداری که انجام می‌دهیم حداقل سه میلیارد تومان نیاز بوده و چنانچه بخواهیم عملیات آبخیزداری را در یک میلیون هکتار از اراضی انجام دهیم به سه میلیارد تومان اعتبار نیاز است.
میرزایی، یادآور شد: با این اعتبارات قطره‌چکانی نمی‌شود کاری انجام داد، سال گذشته ۷۵ میلیارد تومان اعتبار ملی و استانی در حوضه آبخیزداری در نظر گرفته شده بود که ۶۶ درصد آن محقق شد و این اعتبار با انجام این حجم کار همخوانی ندارد.
۷۵۰ روستا در خطر سیلاب و لغزش رسوب
پیش‌ازاین مجید سپهوند معاون اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان نیز با اشاره به وقوع سیلاب‌های مخرب در لرستان، اظهار داشت: قرارگرفتن در ارتفاعات زاگرس و خروج سالانه حدود ۱۲ میلیارد مترمکعب روان آب، لرستان را از دیرباز به یکی از سیل‌خیزترین مناطق ایران تبدیل کرده که سیل فروردین ۹۸ نمونه‌ای از سیل‌های مخرب استان است.
وی عنوان کرد: این میزان حجم سیلاب، باعث شده که سالانه ۵۷ میلیون مترمکعب رسوب از استان خارج شود.
معاون اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان، بیان داشت: میانگین فرسایش خاک در لرستان، ۲۵ تن در هر هکتار است.
سپهوند با اشاره به اینکه این عدد در کشور ۱۶ تن در هر هکتار و در جهان ۱۲ تن در هر هکتار است، عنوان کرد: علاوه بر ۱۱ شهرستان در سطح استان لرستان، ۷۵۰ روستا در خطر سیلاب و لغزش رسوب هستند.
وی، افزود: این در حالی است که در برخی از مناطق به شکل نقطه‌ای میزان فرسایش خاک به ۶۰ تن در هر هکتار هم می‌رسد.
معاون اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری لرستان گفت: تنها راه مقابله با این تهدید، اجرای عملیات آبخیزداری و آبخوان‌داری و همچنین اجرای سدهای بزرگ در سطح استان است.
به هر روی، پیشگیری از بروز سیلاب و بحران نیازمند برنامه‌ریزی منسجم و همکاری همه دستگاه‌ها است، اما دراین‌بین لزوم احداث طرح‌های آبخیزداری و سازه‌های کنترل سیلاب در لرستان ضرورتی انکارناپذیر است و می‌طلبد با اختصاص اعتبارات لازم و همچنین ورود جدی‌تر متولیان امر، اقدامات لازم برای جلوگیری از به‌خطرافتادن جان مردم و همچنین ازبین‌رفتن زیرساخت‌ها در استان صورت گیرد.