خبرگزاری مهر، گروه استانها- فاطمه رحمتی: یکی از آثار صنایع‌دستی استان همدان در ملایر که دارای قدمتی دیرینه است، مرواربافی است، ترکه‌های نازکی که کشت شده و پس از برداشت با بافتن آن محصولات مختلفی به دست می‌آید که علاوه بر استفاده در زندگی روزمره صادرات نیز دارد.
مرواربافی هنری ارزشمند که در دل ملایر رشد یافته و هنرمندانش ماهرانه و ظریف ترکه‌ها را در هم می‌تنند تا در نهایت هنرشان در ذوق اهالی آن بنشیند. مروار ترکه‌ای است نازک که تار و پودش با هم گره می‌خورد و با این گره زیبا، رزق و روزی را برای اهالی به ارمغان می‌آورد. با وجود اینکه این هنر در شمال کشور نیز وجود دارد؛ اما طبق تحقیقات، مروار کشت شده در شهرستان ملایر از مرغوبیت خاصی برخوردار است که در سایر نقاط کشور همتای آن یافت نشده و حتی منطقه شمال کشورمان نیز از این ترکه‌ها برای سبدبافی خود بهره می‌گیرند.
مرواربافی که اکنون جایگاه خود را به عنوان یک هنر در ملایر یافته، این روزها علاوه بر این شهر در چندین روستای آن نیز افرادی به این هنر مشغول هستند.
فعالیت صد نفر هنرمند در کارگاهی با تار و پود مروار
داوود مجیدی یکی از هنرمندان مروار بافی در ملایر است که از سال ۸۵ به صورت تک نفره هنر مروار بافی را شروع کرده است وامروز به عنوان یکی از برترین تولید کنندگان مروار در شهرستان ملایر است.
وی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه از سال ۱۳۹۰ فعالیت‌های خود را گسترده و چندین کارگاه مروار بافی را در سطح شهرستان ملایر راه اندازی کرده، اظهار کرد: در حال حاضر دو کارگاه بزرگ شامل کارگاه برادران و کارگاه خواهران در سطح شهرستان ملایر فعال است.
این هنرمند ملایری بیان کرد: همچنین از سال ۹۰ تاکنون نیز ۱۲ کارگاه را در روستاهای ملایر راه اندازی کردم و حدود یکصد نفر در این کارگاه‌ها مشغول کار هستند.
مجیدی با بیان اینکه سالانه ۲۰ میلیون قطعه انواع سبد در طول سال تولید داریم، تصریح کرد: این سبدها شامل انواع و اقسام سبد آشپزخانه، سبد گل، سبد تزئینی و… است که در سال محصولاتمان را یک شرکت تهرانی به صورت مستقیم به عراق، آذربایجان و سلیمانیه عراق صادر می‌کند.
نیازمند حمایت هستیم
وی با بیان اینکه در صورت حمایت مسئولان برنامه گسترش را این کارگاه‌ها را به صورت یک شهرک یا سوله دارم افزود: نیاز است تا این هنر بیشتر دیده شود و همچنین یک نمایشگاه و فروشگاه دائمی نیاز است تا خریداران برای خرید بتوانند محصول مورد نیاز خود را خریداری کنند.
این هنرمند مروارباف ملایری در ادامه گفت‌وگو با بیان اینکه از سال گذشته تا الان ما دو تا کار نمونه جدید داشته است، افزود: این دو کار شامل چرم مراور و مروار ملایر و خیاطی ازندریان است که سه محصول مروار، مروار خیاطی و مروار چرم را در یک سبد جمع آوری کردیم.
وی با بیان اینکه بعد از ثبت ملی وضعیتمان بهتر شده اما نیازمند حمایت هستیم، گفت: به سمت جلو حرکت کردیم تا بتوانیم سبدهای به روزتر را با سلیقه مشتریان به بازار عرضه کنیم.
مجیدی با تاکید بر اینکه نیاز است هنرمندان ملایری از حالت یکنواختی تولید سبدهای اشباع شده به سمت کارهای نو در این هنر بروند، گفت: اگر بخواهیم همان کارهای قدیمی را بزنیم مشتریان بازار را از دست می‌دهیم.
وی با اشاره به اینکه نیاز است هر کارگاهی برند خود را داشته و به دنبال تنوع در کار باشد گفت: اگر همه کارگاه‌ها یک نوع سبد را تولید کنند کیفیت کار پایین می‌آید و مشتری هم به دنبال کار ارزان قیمت می‌رود و با این حال نمی‌توان کارگاه‌های تولیدی برای جذب مشتری قابل رقابت نیستند و این کار باعث رقابت کاذب می‌شود.
این هنرمند ملایری در ادامه، با اشاره به ثبت روستای داویجان به عنوان روستای مراور کشور، گفت: با این برند بالا بردن کیفیت کارهای تولیدی یک ضرورت است و با توجه به اینکه ما را با شهرهای شمالی مقایسه می‌کنند باید کار را ارتقا داده تا از بازار رقابت عقب نمانیم.
مجیدی با اشاره به اینکه ما همیشه سعی کرده‌ایم که تا می‌تونیم به کیفیت بیش از کمیت توجه داشته باشیم، گفت: اگر کیفیت پایین برود مشتری هم ناراضی خواهد بود که این خود باعث ضربه زدن به تولید می‌شود.
هنر در ملایر مروار بافی نیازمند یک جشنواره
این هنرمند مروار باف ملایری با اشاره به برگزاری جشنواره‌های متعدد در ملایر تاکید کرد: در بین این جشنواره‌ها جای جشنواره مروار بافی مغفول مانده و با توجه به این هنر در ملایر مروار بافی نیازمند یک جشنواره است.
وی اضافه کرد: اگر جشنواره‌ای برای مراور برگزار شود باعث همفکری بیشتر هنرمندان و تبلیغ و شناخت بیشتر این هنر شده و بازخورد بالا و همچنین اشتغالزایی بیشتری در این هنر خواهیم داشت.
مجیدی در ادامه صحبت‌های خود همچنین به تلفیق مروار با چرم و روار خیاطی اشاره کرد و گفت: در این هنر زیبا که مشتریان خاص خود را دارد ۵۰ مدل مختلف شامل انواع کیف‌های زنانه و سبدهای مسافرتی و… بافته می‌شود که به کشورهای مختلف اروپایی صادر می‌کنیم و همچنین سفارش‌های داخلی را هم بنا به نوع سلیقه داریم.
کمبود نیروی کار در حوزه مرواربافی ملایر
ابراهیم جلیلی با اشاره به وضعیت مرواربافی در شهرستان ملایر به خبرنگار مهر با بیان اینکه یکی از مهمترین مشکلات مروار بافی ملایر نبود نیروی کاری است، گفت: هر چه افراد بیشتری در کار باشند تولید بیشتر می‌شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر با بیان اینکه این شهرستان از نظر هنرهای دستی و صنایع دستی در ۲۰ رشته فعال است، اظهار کرد: به دلیل حجم تبادلات و تعداد نفراتی که در حوزه منبت به کار مشغول هستند بعد از هنر منبت بزرگترین هنر ما از نظر تعداد نفرات و تبادلات تجاری هنر مروار بافی است.
وی با بیان اینکه در ملایر این هنر بعد از منبت مطرح است که نوعی از تکه بافی است، گفت: در ملایر دو نوع محصول مراور شامل یک نوع باغی و مدل دیگر به صورت گسترده در زمین‌های کشاورزی است که در زبان محلی به آن مروار موتوری می‌گویند و از کیفیت بالاتری برخوردار است و در آذر ماه پیش از سرمای زمستان برداشت می‌شود.
جلیلی با بیان اینکه بخش عظیمی از تولیدات مرواربافی هنرمندان ملایر به کشورهای مختلف صادر می‌شود.
رئیس اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ملایر ادامه داد: هنر مراور بافی ۲۲ اسفند ماه سال ۹۴ به عنوان میراث نا ملموس به ثبت شده است.
جلیلی یکی از مهمترین مشکلات این حوزه را نبود نیروی کار دانست و تصریح کرد: هر چه افراد بیشتری در کار باشند تولید بیشتر می‌شود که در حال حاضر، علاوه بر افراد فعال در کارگاه‌ها با افرادی که در منازل کار را انجام می‌دهند حدود یک هزار نفر در این کار فعالیت داشته و بیش از ۷ میلیون قطعه نیز سالانه تولید داریم.
مع الوصف، با توجه به ظرفیت‌های فراوان شهرستان ملایر در حوزه صنایع دستی، نیاز به ورود جدی مسؤلین در حمایت از هنرمندان احساس می‌شود. هنری که نه تنها بخشی از هویت ما را می‌سازد، بلکه با توسعه آن می‌توان در مسیر ارتقای اشتغال پایدار در شهرستان‌ها و مهاجرت معکوس قدم‌های بلندی برداشت.