پژوهشگر و نویسنده کتاب خیزش دانش آموزی در خصوص واکاوی قیام دانش آموزان همدان در سی اُم مهر ۱۳۵۷ به خبرنگار مهر اظهار کرد: پیروزی انقلاب اسلامی حاصل چندین دهه مبارزه روحانیون، مردم، فرهنگیان، دانشگاهیان وغیره بود که هر یک از این اقشار و طیف‌ها به نوبه خود سهم بسزایی داشتند.
وی با بیان اینکه در این میان دانش آموزان، دانشجویان و دانشگاهیان نیز نقش مؤثری داشته و با حضور فعال در تمام صحنه‌های مبارزه علیه رژیم پهلوی یکی از نیروهای شاخص در توزیع اعلامیه، شعارنویسی و برپاکردن تظاهرات بودند، اظهار کرد: با شروع سالتحصیلی در مهرماه ۱۳۵۷ سیر مبارزاتی دانش آموزان و دانشجویان وارد مرحله جدیدی شد و رژیم را دچار سردرگمی عجیبی کرد.
ابوالفتح مؤمن ادامه داد: یکی از تظاهرات و درگیری‌های گسترده، تظاهرات و راهپیمایی سی ام مهرماه دانش آموزان و دانشجویان همدان بود که سازماندهی این تظاهرات در مدارس سطح شهر و مدرسه جامع دانشگاه بوعلی سینای همدان انجام می‌شد.
مؤمن تصریح کرد: در روز سی ام مهرماه، دانش آموزان دبیرستان دخترانه آذر هنگام خروج از دبیرستان به سر دادن شعار علیه رژیم پرداختند؛ روزنامه آیندگان در این باره نوشت «همدان دیروز (سی مهر) روز پرآشوبی را گذراند و تظاهرات خشونت بار دانش آموزان دبیرستان‌های این شهر به سرعت گسترش یافت و با تیراندازی مأموران سه نفر شهید و بیش از بیست نفر مجروح شدند».
وی با اشاره به اینکه چنانکه در روزنامه رستاخیز در آن دوران منتشر شده، در این تظاهرات که تا ساعت دو بعدازظهر صدای شلیک گلوله از گوشه و کنار شهر به گوش می‌رسید، عده از مدرسه آخوند بین تظاهر کنندگان مواد آتش زا توزیع می‌کردند، تصریح کرد: گروهی از تظاهر کنندگان نیز که در پشت بام‌ها کمین کرده بودند به سوی مأمورین، شیشه‌های بنزین و آجر پرتاب می‌کردند. خیابان شورین (شهدای فعلی) نیز مرکز تظاهرات خونین همدان بود.
این پژوهشگر در ادامه صحبت‌های خود عنوان کرد: تظاهرات دانش آموزان و دانشجویان همدانی به همراه مردم علیه رژیم در سی ام مهر ماه که حمله مأمورین رژیم به آنان را به دنبال داشت، باعث واکنش مجامع و گروه‌های مختلف کشور شد و آنان به حمایت گسترده از دانشجویان، دانش آموزان و مردم همدان پرداختند.
وی افزود: معلمان و فرهنگیان همدان که خود از مروجین انقلاب و تشویق کننده دانش آموزان در اعتصاب و تظاهرات خیابانی بودند، در تظاهرات گسترده سی ام مهرماه از نیروهای فعال محسوب می‌شوند. آنان در کلاس‌های درس با شرح حقایق جامعه برای دانش آموزان نقش زیادی را در رشد آگاهی و بیداری آنها داشتند.
دوم آبان ماه و ادامه تظاهرات علیه رژیم شاهنشاهی
نویسنده کتاب خیزش دانش آموزی با بیان اینکه در دوم آبانماه نیز آموزگاران و فرهنگیان شهرستان همدان در محوطه آموزش و پرورش این شهرستان تجمع کرده و به تظاهرات و سخنرانی علیه رژیم پرداختند، افزود: در نهایت به دنبال شکایت‌های متعدد وکلای همدان، دانشگاهیان، فرهنگیان و…، وزارت کشور هیأتی را برای تحقیق در مورد حوادث سی ام مهر همدان و معرفی مسببین و عاملین قتل عام مردم، به همدان اعزام کرد.
مؤمن خاطرنشان کرد: این هیأت بعد از چند روز تحقیق و صحبت با مردم و مسئولین شهر به تهران برگشت و گزارشی را به وزارت کشور ارائه کرد که علی رغم تمام تبلیغات نه تنها عاملان کشتار مردم معرفی و مجازات نشدند بلکه آنها به نحوی مورد تشویق قرار گرفتند.
این پژوهشگر با اشاره به اینکه دانش آموزان و دانشجویان در این تظاهرات و تظاهرات دیگر، اماکن نظامی و انتظامی را به منظور صدمه زدن به رژیم مورد حمله قرار دادند اما به صورت عمدی هیچ گونه تعرضی به اموال مردم نداشتند، عنوان کرد: بدین ترتیب، قیام سی مهرماه دانش آموزان و دانشجویان همدان باعث واکنش سریع نیروهای انقلابی شد و آنان را در مبارزه، متحد و مصمم‌تر شد.