خبرگزاری مهر، گروه استانها: تاکنون بیش از هزار و ۷۰۰ نفر در خراسان رضوی برای رقابت در دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی ثبت نام کرده اند، با این حال بایدهای افزایش مشارکت و انتظار مردم از نمایندگان دوره بعد استان در مجلس چیست؟
دوازدهمین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی و همچنین مجلس خبرگان رهبری، اسفندماه سال جاری برگزار می‌شود و جنب و جوش انتخاباتی در بین مردم آغاز شده است. این جنب و جوش در شهرستان‌های استان به نسبت بیشتر دیده می‌شود، رفت و آمد نامزدها نزد چهره‌های اثرگذار بیشتر شده و حتی محافل خانگی با حضور برخی چهره‌ها برگزار می‌شود.
حرکت ملایم اما رو به جلوی جریان‌های سیاسی، اجتماعی و بعضاً مذهبی - در شهرستان‌های کوچک‌تر خراسان رضوی- سبب شده تا عملاً فضای انتخاباتی در این شهرستان‌ها پیش از تقویم رسمی شکل بگیرد و اصطلاحاً «تنور انتخابات» رو به گرم شدن باشد، هرچند شرایط سیاسی، اجتماعی هر حوزه انتخابیه در استان متفاوت از حوزه دیگر است و کنش و واکنش نامزدهای احتمالی و مردم آن حوزه نیز متفاوت است.
در انتخابات دوره قبل مجلس شورای اسلامی در حوزه‌های انتخابیه خراسان رضوی چهار میلیون و ۵۰۳ هزار و ۶۱۰ نفر از جمعیت ۶ میلیون و ۴۰۰ هزار نفری خراسان رضوی واجد شرایط رأی دادن بودند که دو میلیون و ۲۶۰ هزار و ۴۸۲ نفر از این تعداد را زنان و دو میلیون و ۲۴۳ هزار و ۱۲۸ نفر آنان را مردان تشکیل می‌دادند.
مشارکت مردم استان در این انتخابات که دوم اسفند سال ۹۸ و تحت تأثیر شیوع ویروس کرونا در کشور برگزار شد؛ ۴۸ و ۴ دهم درصد بود که برای انتخاب ۱۸ نماینده از بین ۶۷۴ نامزد پای صندوق‌های رأی رفتند. در میان ۱۸ منتخب مردم خراسان رضوی برای یازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی فقط یک نماینده از حوزه انتخابیه تربت‌جام، تایباد، باخرز و صالح‌آباد «اصلاح‌طلب» و یک نماینده از حوزه انتخابیه قوچان و فاروج «مستقل» شناخته شدند و ۱۶ نماینده دیگر دوره یازدهم از لیست شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اسلامی خراسان رضوی به مجلس راه یافتند.
آنچه که در بالا مطالعه کردید، سیمای انتخاباتی مجلس یازدهم بود که چند ماهی بیشتر از عمر آن باقی نمانده است و اسفندماه سال جاری انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی برگزار می‌شود، در انتخابات دوره یازدهم مجلس شورای اسلامی ۷ نفر معادل ۴۴ درصد از نمایندگان دوره دهم مجلس توانستند رأی مردم را مجدداً اخذ کرده و بر صندلی سبز مجلس یازدهم تکیه بزنند.
لازم به توضیح است که انتخابات در جمهوری اسلامی ایران همواره زیر ذره بین رسانه‌ها و دولت‌های خارجی است و نگاه آنها قبل از خروجی انتخابات به مشارکت مردم است، عمده سرمایه گذاری آنها در گذشته به سمت «ناامیدی» و «دوری» مردم از انتخابات بوده است. حالا که جنب و جوش انتخاباتی در استان رو به افزایش است، باید بدانیم بایسته‌های افزایش مشارکت مردم در انتخابات چیست و اصولاً مردم چه انتظاری از نمایندگان دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی دارند؟
ثبت نام قطعی هزار و ۷۴۴ نفر در انتخابات مجلس دوازدهم شورای اسلامی
سید هادی طباطبایی در گفت‌وگو با رسانه‌های خراسان رضوی اظهار کرد: طبق آمار رسیده از سامانه انتخابات وزارت کشور، هزار و ۷۴۴ نفر از این استان برای تصدی کرسی‌های انتخابات مجلس شورای اسلامی ثبت‌نام خود را نهایی کرده‌اند.
رئیس ستاد انتخابات استان خراسان رضوی افزود: از بین ثبت نام کنندگان این دوره انتخابات ۶۵ نفر دارای مدرک کارشناسی و پایین‌تر از آن، هزار و ۳۷۲ نفر کارشناسی ارشد، ۲۵۳ نفر مدرک دکتری و ۵۴ نفر نیز دارای مدرک حوزوی هستند. در حوزه سنی نیز ۵۱۵ نفر از ثبت نام کنندگان بین ۳۰ تا ۴۰ سال، ۶۵۱ نفر ۴۱ تا ۵۰ سال، ۴۶۲ نفر ۵۱ تا ۶۰ سال و ۱۱۶ نفر نیز ۶۱ تا ۷۵ سال سن دارند که بیشترین مشارکت در رنج سنی ۴۰ تا ۵۰ سال بوده است.
وی گفت: در حوزه انتخابیه مشهد و کلات که عنوان بیشترین ثبت‌نام را به خود اختصاص داده، ۸۹۲ نفر تاکنون ثبت‌نام کرده‌اند و شهرستان قوچان نیز با ۵۴ ثبت‌نام کمترین میزان را تاکنون ثبت کرده است.
طباطبایی با اشاره به اینکه ۲۳۶ نفر از ثبت نام کنندگان استان زن و هزار و ۵۰۸ نفر مرد بودند، گفت: اتفاق دیگری که شاهد آن هستیم این است که در آمار ثبت نام کنندگان زن نسبت به دوره قبل ۸۱.۵ درصد رشد را شاهد هستیم، همچنین ۴۱۹ نفر از ثبت نام کنندگان در استان ایثارگر هستند و امسال ۶۳ تن از کسانی که ثبت نام قطعی داشتند در دوره‌های پیشین مجلس حضور داشته و سابقه نمایندگی مجلس شورای اسلامی را دارند.
طباطبایی در خصوص تفکیک شغلی ثبت نام کنندگان در انتخابات دوازدهمین دوره مجلس نیز گفت: ۳۴ نفر پزشک، ۱۴۶ نفر استاد دانشگاه، ۶۱ نفر وکیل، ۱۸۸ نفر دارای شغل آزاد و ۶۰۹ نفر از کاندیداها کارمند هستند.
برای افزایش مشارکت مردم؛ آنها باید نقطه اثرگذاری نماینده را احساس کنند
رضا گلستانی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر در خصوص انتظارات مردم استان از نمایندگان دوره دوازدهم مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: نمایندگان شهر مشهد در دوره فعلی مجلس شورای اسلامی آنچنان که باید نتوانستند رضایت مردم را برآورده کنند، البته در یک دهه اخیر اگر به صورت میدانی از شهروندان شهر مشهد سوال کنید اسم نمایندگان شما در مجلس شورای اسلامی چیست؟ گمان نمی‌کنم از هر ده نفر، دو یا سه نفر بیشتر به این موضوع اشراف داشته باشند و این واقعیت انکارناپذیر است و دلیل بر ارتباط نادرست نمایندگان و اثرگذاری نامناسب در حوزه خود است.
دبیر حزب اسلامی کار در خراسان رضوی افزود: علت اصلی موضوع نیز فاصله زیاد نمایندگان با مردم شهرستان است، البته باید بگوییم ما مردم بسیار خوبی داریم، علیرغم مشکلات اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی که در چند سال اخیر گریبان گیر مردم بوده است؛ اما مردم ما پای کار نظام، کشور و پرچم خود ایستادگی کردند و اجازه ندادند یکسری افراد فرصت طلب و منفعت طلب در بین آنها رسوخ پیدا کنند.
وی گفت: در پاسخ به این مردم قانع و پای کار؛ صحیح نیست نماینده مجلس در فصل‌ها و بزنگاه‌های خاص بنا به مقتضیات زمانی و مکانی خاص، کنش‌هایی را داشته باشد و جهت بیشتر دیده شدن به کارهای تبلیغاتی قبل از انتخابات بپردازد که برآیند آن برای مردم آن شهر محسوس نیست. عدم وجود برآیند لازم برای مردم یک شهر می‌تواند زمینه ساز نارضایتی مردم باشد.
گلستانی در خصوص بایسته‌های افزایش مشارکت مردم در انتخاب گفت: مردم باید نقطه اثر یک نماینده را در شهر احساس کنند، این نماینده مجلس وظایفی بالاتر از آنچه از برخی نمایندگان شاهد هستیم، دارد. برخی نمایندگان به دنبال یک سری حواشی هستند و گاهی دیده شده در بسیاری از موارد تخصصی که اشراف کامل هم ندارند، ورود و اظهار نظر می‌کنند؛ صرفاً برای اینکه تیتر برخی رسانه‌ها شوند و دل یک اقلیت خاص را به دست آورند و سبد رأی حداقلی جمع کنند.
وی ادامه داد: نگاه افراطی فارغ از اینکه نماینده چپی باشد یا راستی بر مردم اثرگذار است، چرا یک نماینده نباید بر زندگی اقتصادی، اجتماعی یا به بیان ساده‌تر بر حال خوب مردم، اثرگذار باشد. مردم می‌توانند با یک انتخاب اصلح، چنین فضایی ایجاد کنند.
این فعال سیاسی اصلاح طلب در استان ادامه داد: در حال حاضر مردم احساس می‌کنند دیده نمی‌شوند. در انتخابات مجلس نگاه‌های گزینشی می‌تواند بر مشارکت مردم تأثیرگذار باشد، بنابراین اگر ما بتوانیم از تمام طیف‌ها و تفکرات جناحی و سیاسی حضور مستمر و مثبتی بگیریم، حداقل در این دوره که شاهدیم مردم زیاد تمایل به حضور ندارند و دستگاه‌های نظارتی و امنیتی همراه‌تر از گذشته بوده و شاهد رد صلاحیت‌های کمتری باشیم؛ اینگونه شاید بتوانیم انگیزه را در مردم برای مشارکت بیشتر ایجاد کنیم.
وی گفت: برای مردم الان اصولگرا و اصلاح طلب تفاوتی ندارد و فضایی ایجاد شده که باید بتوانیم اعتماد را بین مردم برگردانیم، کارهای خوبی هم در این زمینه در حال انجام است ولی کافی نیست، برخی معترض هستند و باید صداها و نگاه‌های آنها شنیده و دیده شود تا بتوانیم کشوری آباد و آزاد با امید به فردایی بهتر داشته باشیم.
در مناطق تلفیقی؛ نماینده نباید خود را به یک قشر، جناح یا مذهب خاصی محدود کند
برات گلثومیان، رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری در تایباد در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: انتخابات از مهمترین ارکان دموکراسی است و سرنوشت یک دوره پیشرفت یا پس‌رفت و جهش یا سکون نتیجه انتخاب است، هرچند امروزه انتخاب اصلح با توجه به جریان رسانه‌ها و قدرت‌های پیدا و پنهان امر بعیدی به نظر می‌رسد و موج تبلیغات، احساسات، گرایش‌های دینی و موضعگیری‌ها بر سرنوشت انتخابات مؤثر است.
رئیس جبهه پیروان خط امام و رهبری در تایباد افزود: انتظار مردم پس از انتخابات تقریباً شبیه هم است، حل مشکل اشتغال، پیشرفت و توسعه منطقه، آرامش، عدم بهم زدن نقاط مشترک مورد وثوق مردم از انتظارات مردم از منتخب و وکیلشان است، در برخی اوقات پس از انتخابات مردمی که رأی دادند، انتظاراتشان برآورده نشده و برایشان سرخوردگی ایجاد می‌شود.
وی با اشاره به اینکه بسیاری از مناطق استان ازجمله شمال، شرق و جنوب استان تلفیقی است، گفت: انتخابات در مناطق تلفیقی و به ویژه مرزی از ویژگی‌های خاصی برخوردار است، وکیل مردم در این مناطق باید برای آرامش روحی، روانی و افزایش وحدت مردم از هیچ کوششی دریغ نکند و خود را نماینده قشری خاص، مذهبی خاص و یا جناحی خاص نداند و اهتمامش بر رسالت نمایندگی‌اش باشد.
باید روی هویت ملی، تاریخی و فرهنگی در کشور تاکید شود
محسن رحمتی، یکی از فعالان سیاسی اصلاح طلب خراسان رضوی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: جامعه ما به چند علت دچار واگرایی شده است، این واگرایی هم سیاسی و هم فرهنگی و حتی اقتصادی است و اثرات آن را در هر سه ساحت ملی کشور شاهد هستیم.
رحمتی با تاکید بر توجه به بعد فرهنگی به لحاظ مذهبی و عامه و ملی، ادامه داد: احزاب سیاسی می‌توانند با پیش کشیدن و تکیه بر این عناصر و همچنین عِرق ملی مردم را برای حضور در پای صندوق رأی تشویق کنند.
وی در خصوص انتظارات مردم از نمایندگان مجلس در حوزه اقتصادی گفت: طرح‌های مناطق آزاد اقتصادی سرخس و دوغارون دست کم مربوط به دو دهه قبل هستند و تصویب آنها در سال جاری قدم خوبی بود، نمایندگان استان در مجلس ضمن توجه به این دو منطقه، روی راه آهن مشهد- شمال نیز می‌توانند مانور خوبی داشته باشند موضوعی که می‌تواند تأثیرات خوبی در استان داشته باشد.
این فعال سیاسی اضافه کرد: در حوزه آب دشت‌های نیشابور، چناران و برخی دشت‌های دیگر استان دچار فرونشست شدند، نمایندگان باید با نگاه ملی طرح‌های کلان در حوزه آب داشته باشند؛ به ویژه در حوزه کشاورزی، کشاورزی ما باید به سمت گلخانه‌ای و محصولات کم آب بر پیش برود.
وی ادامه داد: ما در خراسان شهرک‌های صنعتی داریم اما هیچکدام از نمایندگان ما هنوز از شهرک‌های کشاورزی یا دامپروری و شیلات حرفی نمی‌زند، ما در خراسان رضوی پتانسیل‌های قوی در این حوزه داریم، اگر نمایندگان استان به جای تکیه بر موضوعاتی مانند قومیت یا مذهب طرح‌هایی از این دست را مطرح کنند (اصطلاحاً برنامه محور باشند) می‌توانند در حضور مردم در انتخابات اثرگذاری زیادی داشته باشد.
رحمتی حضور فعال احزاب سیاسی در انتخابات را مهم دانست و گفت: احزاب ما در انتخابات ضعیف هستند و انگیزه‌ای ندارند؛ نامزدهای صاحب‌نام رد صلاحیت می‌شوند و اگر نماینده‌ای رأی آورد به تنهایی کاری از او ساخته نیست.
اقتصاد و معیشت مهمترین مطالبه مردم از نمایندگان
ولی ازغندی، مسئول انجمن اسلامی مهندسین شهرستان تربت جام در گفت‌وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: سلسله جلسات انتخابی در استان آغاز شده است و احزاب نشست‌هایی در این خصوص دارند؛ در بین احزاب اصولگرا هم این نشست‌ها در حال برگزاری است و بر همین اساس مجموعه‌ای به نام شورای ائتلاف انقلاب اسلامی در کشور ایجاد شده است.
مسئول انجمن اسلامی مهندسین شهرستان تربت جام افزود: در استان هم این شورا تشکیل شده است و در نهایت در سطح حوزه‌های انتخابیه شهرستان‌ها این شورا تشکیل می‌شود؛ به عنوان مثال با حضور تشکل‌های فعال در شهرستان‌های تایباد، تربت جام، باخرز و صالح آباد به عنوان یک حوزه انتخاباتی این شورا تشکیل می‌شود.
وی گفت: با تشکیل این شورا امیدواریم به یک نتیجه کلی برسیم و از طرفی هم با بهره گیری از همه ظرفیت‌های تشکل‌های جبهه پیروان خط امام و رهبری مشارکت مردم هم افزایش پیدا می‌کند.
ازغندی در خصوص انتظارات مردم از نمایندگان دوره آتی مجلس گفت: یکی از مطالبات مردم این است که نماینده خود را مجری نداند، نامزدهای انتخابات مجلس نباید خود را مجری بدانند و قول‌های آن‌چنانی بدهند؛ نماینده به عنوان یک قانون گذار باید اطلاعات کاملی از ظرفیت قانونی جایگاه خود داشته باشد و به عنوان قانون گذار و نه مسئول اجرایی عمل کند.
وی ادامه داد: نمایندگان باید در حوزه اقتصادی، اشتغال و حتی جلوگیری از تورم طرح ارائه کنند؛ امروز مهمترین بحث، اقتصاد و معیشت مردم کشور است و نماینده باید در این حوزه‌ها به مردم طرح ارائه کند.
این فعال سیاسی جریان اصولگرا در خراسان رضوی در خصوص سیمای انتخاباتی استان گفت: در مرکز استان فعالیت‌های خوبی در حوزه انتخابات آغاز شده است، در سطح شهرستان‌ها نیز جلسات مختلفی برگزار می‌شود و جریانات سیاسی و اجتماعی کار انتخابات را آغاز کردند، امیدوارم خروجی همه این فعالیت‌ها به افزایش مشارکت مردم منجر شود، چرا که حضور حداکثری مردم در انتخابات مسئله مهم و اصلی همه این فعالیت‌ها است.
توجه نمایندگان به موضوعات اقتصادی و معیشتی
در مجموع خراسانیان اسفندماه سال جاری برای انتخاب ۱۸ نماینده مجلس این استان پای صندوق‌های رأی می‌روند. آنچه برای مردم استان دارای اهمیت است، توجه نمایندگان به موضوعات اقتصادی و معیشتی است، به ویژه باز شدن دو دریچه اقتصادی جدید به نام مناطق آزاد صنعتی، تجاری دوغارون و سرخس به مجموعه ظرفیت‌های اقتصادی استان نظیر گمرکات، معادن و صنایع است که می‌تواند اثرگذاری چشمگیری در حوزه اشتغال و افزایش سرانه درآمد خانوار داشته باشد.
نکته دیگری که داوطلبان انتخابات باید به آن توجه کنند کاهش فاصله بین نمایندگان و مردم است، در واقع نماینده مجلس، پل ارتباطی بین ملت و حاکمیت است و اگر نماینده‌ای خود را از یکی از این دو رکن یا هر دو دور کند، کارایی خود را به طور کامل از دست می‌دهد و کرسی او بی اثر می‌گردد.
سومین موضوعی که باید در مرکز توجه نامزدهای انتخابات باشد، شناخت جایگاه قانونی نماینده مجلس و دوری از وعده‌هایی است که در حوزه اختیارات او نیست؛ وعده‌های خارج از توان نماینده و خود را در جایگاه مجری و دولت دیدن؛ از آفاتی است که می‌تواند بین نماینده و مردم فاصله ایجاد کند. این فاصله بین نمایندگان و مردم تأثیر مستقیمی بر میزان مشارکت در انتخابات پیش روی مجلس شورای اسلامی در خراسان رضوی دارد.