خبرگزاری مهر، گروه استانها - بهرام قربانپور: وجود بیش از ۳۰۰ کیلومتر نوار ساحلی خزر در گیلان، فرصت ارزشمندی را برای مردم این استان ایجاد کرده است تا از برکت خدادادی این پهنه آبی استفاده کنند.
آنطور که مسئولان شیلات آمار داده‌اند بیش از ۲۵ هزار نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم در عرصه شیلات و آبزی پروری گیلان مشغول به فعالیت هستند و رزق و روزی آنها به سخاوتمندی «خزر» وابسته است.
در این گزارش قصد داریم شما را مسافر سواحل نیلگون خزر کنیم، جایی که این روزها شاهد تلاش و زحمت دست‌های پینه بسته‌ای است که به امید رزق، تور به دل خزر می‌اندازند تا شاید سهمی از سخاوتمندی خزر را به خانه ببرند.
در ابتدای این سفر خبری به سواحل خزر در حد فاصل روستای دستک کیاشهر رفتیم، جایی که تا چشم کار می‌کرد «خزر» در امتداد بود و صیادان پس از نیم فصل چشم انتظاری حالا به دریا آمده‌اند تا سهمشان را از این پهنه آبی صید کنند.
آنطور که از شواهد و قرائن بر می‌آید روزهای اول صید و صیادی چندان برای صیادان گیلانی خوش یمن نبوده و از یک سو نامناسب بودن شرایط جوی و از سوی دیگر پایین بودن میزان صید، خاطر آسوده دل به دریا زدگان گیلانی را مکدر کرده است.
شغل فصلی به نام «صیادی»
«رضا حسین پور» مدیر یکی از تعاونی‌های پره صیادی در گفت و گو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه شغل صیادی از مشاغل بسیار سخت و زیان آور است، اظهار کرد: اما تاکنون این شغل مشمول «سختی کار» نشده است.
وی با بیان اینکه بیمه مهم‌ترین چالش صیادان است، افزود: شرکت‌های پره های صیادی توان پرداخت حق بیمه را ندارند و از این رو بیمه و امنیت شغلی صیادان تحت شعاع قرار گرفته است.
این فعال حوزه صیادی گیلان با بیان اینکه صیادی شغل فصلی تلقی می‌شود، گفت: بالا بودن حق بیمه و نبود راهکار تسهیلی برای صیادان، جامعه صیادی را با چالش روبرو کرده است و با توجه به درآمد پایین صیادی، صیادان از پرداخت حق بیمه عاجز هستند.
وی با اشاره به افزایش چند برابری تجهیزات صیادی افزود: افزایش قیمت تجهیزات صیادی، بالا بودن تورم و گرانی سبب شده تا بر قیمت انواع ماهیان تأثیر بگذارد.
این فعال صیادی گیلان به تشریح بخشی از مشکلات این حوزه پرداخت و بیان کرد: تأمین سوخت ادوات صیادی گیلان از جمله چالش‌های این بخش است.
وی با بیان اینکه صیادی شغل ریشه دار و با اصالت است، خواستار آن شد که مسئولان و متولیان امر برای حفظ و بقای شغل صیادی بکوشند.
صیادان از پس هزینه‌های بیمه بر نمی آیند
«رضا رمضانی دستک» صیاد گیلانی در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به ریشه دار بودند مشکلات و چالش‌های حوزه صید و صیادی به ویژه زمان نامناسب شروع فصل صید اضافه کرد: شروع صیادی از ابتدای مهر منجر به تقویت بنیه اقتصادی و درآمد پایدار صیادی می‌شود.
وی با بیان اینکه بیمه بزرگترین دغدغه صیادان است، گفت: صیادان از پس هزینه‌های بالای بیمه بر نمی آیند و در این بخش با مشکلات زیادی مواجه اند.
رمضانی با تاکید بر لزوم حفظ ذخایر ماهیان دریایی بیان کرد: تغییر یک ماهه زمان فصل صیادی به عقب، سبب می‌شود تا در اواخر فصل صیادی، بچه ماهی صید نشود.
وی با بیان اینکه معمولاً صیادان دو شغله و یا چند شغله هستند، افزود: درآمد شش ماهه صیادی کفاف زندگی جامعه صیادی را نمی‌دهد به ناچار باید شغل دوم و حتی سوم دست و پا کنیم.
این صیاد با سابقه گیلانی با بیان اینکه شغل صیادی باید در زمره مشاغل سخت قرار گیرد، گفت: مجمع نمایندگان گیلان باید این مساله را تا حصول نتیجه دنبال کنند.
جولان صیادان غیر مجاز در خزر
«حجت علیدوست» یکی دیگر از فعالین صیادی گیلان در گفت وگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه سوخت یکی از دغدغه‌های اصلی صیادان و صاحبان پره های صیادی است، اظهار کرد: جولان صیادان غیرمجاز هم یک دغدغه به دغدغه‌های ما اضافه کرده است.
وی افزود: فعالیت غیر مجاز صیادان بدون مجوز در سواحل گیلان، صیادی را برای پره های صیادی دارای مجوز مختل کرده است.
این فعال صیادی گیلان با اشاره به بالا بودن قیمت ادوات صیادی و با بیان اینکه خرید و برپایی پره های صیادی بیش از ۳ میلیارد تومان هزینه دارد، تأکید کرد: با حذف واسطه‌ها در خرید لوازم پره های صیادی می‌توان جان دوباره به صنعت صیادی گیلان بخشید.
وی ادامه داد: یکی از دلایل ایستایی و عدم پیشرفت جامعه صیادی نبود حمایت مالی و همچنین وجود واسطه گری در تأمین لوازم صیادی است.
این فعال صیادی گیلان با تاکید بر لزوم تعریف بسته‌های حمایتی برای جامعه صیادی بیان کرد: برای پرداخت تسهیلات به صیادان هزار اما و اگر و شرایط سخت جلوی راه قرار می‌دهند که فرد از گرفتن تسهیلات منصرف می‌شود.
علیدوست با اشاره به اینکه سوخت سهمیه کفاف فعالیت‌های صیادی را نمی‌دهد، گفت: تخصیص ۶ هزار لیتر سوخت برای یک ماه پاسخگوی نیازهای یک پره صیادی را نمی‌دهد.
لزوم ایجاد بازارچه ماهی فروشان در دستک
از سواحل دستک به بازار ماهیان فروشان دستک آمدیم، جایی که این روزها به یمن فعالیت صیادان و پره های صیادی، رونق ویژه ای گرفته است. «رضا قربانپور» یکی از فروشندگان ماهی در گفت وگو با خبرنگار مهر با اشاره به اینکه بیش از ۱۳ گونه ماهی در دریای خزر زیست می‌کنند که عمده صید در مهر و آبان، ماهی کفال است، اظهار کرد: عمیق بودن دریا و همچنین عدم ورود فاضلاب‌های شهری و آلودگی به دریا در این محدوده ساحلی، ماهیان این منطقه سالم و خوشمزه هستند.
قربانپور با بیان اینکه بازار فروش ماهیان خزر در دستک رونق ویژه ای دارد، گفت: کیفیت بالای ماهی کفال دستک افراد را از مازندران به گیلان و روستای دستک می‌کشاند.
وی با بیان اینکه نرخ گذاری روی ماهیان در بازار انجام می‌شود، افزود: قیمت ماهی کفال از ۱۵۰ هزار تومان تا ۲۵۰ هزار تومان در بازار ماهی فروشان دستک متغیر است.
این کسبه اهل دستک کیاشهر با تاکید بر لزوم ایجاد بازارچه ماهی فروشان در این روستا بیان کرد: ایجاد بازارچه فروش ماهی در دستک بسیار اهمیت و ضرورت دارد.
حمایت ۵۰۰ میلیارد تومانی دولت در بخش بیمه صیادی
«کوروش خلیلی» مدیرکل شیلات گیلان در گفت وگو با خبرنگار مهر اظهار کرد: ۴۶ شرکت تعاونی پره صیادی با بیش از ۴ هزار سهامدار همزمان با شروع فصل صید و صیادی شروع به فعالیت می‌کنند.
وی با اشاره به میزان صید ماهیان استخوانی در سال گذشته، افزود: مجموع صید ماهیان استخوانی در سال گذشته ۶۵۰۰ تن می‌رسید که ماهی سفید و کفال بیشترین سهم سبد صید را تشکیل می‌داد.
مدیرکل شیلات با بیان اینکه صیادان سهام دار تعاونی‌های صیادی هستند، گفت: شرکت‌ها و تعاونی‌های پره های صیادی باید به مشکلات ریز و درشت جامعه صیادی بپردازند...
وی با اشاره به مشکل بیمه و سختی کار جامعه صیادی افزود: اکثر جامعه صیادی گیلان خود سهامدار شرکت پره صیادی هستند و لذا در سود و زیان این شرکت‌ها سهیم هستند و حل مشکلات این قشر زحمت کش متوجه تعاونی‌ها است.
مدیرکل شیلات گیلان به درآمد ۶۰۰ میلیارد تومانی صیادی در سال گذشته اشاره و بیان کرد: این درآمد توسط ۴۶ پره صیادی ه دست آمده که رقم قابل توجهی است و با توجه به حجم بالای درآمد ناخالص و گردش مالی، جامعه صیادی نباید دچار مشکل باشند.
خلیلی با اشاره به حمایت دولت از صیادان در بخش ادامه داد: دولت در بند خ تبصره ۱۱ بودجه سال ۱۴۰۲ بیش از ۵۰۰ میلیارد تومان در بخش بیمه صیادان در نظر گرفته که این اعتبار می‌تواند بخشی از مشکلات جامعه صیادی را حل کند.
وی در ادامه به مغفول ماندن ظرفیت دریا در حوزه صید و صیادی اشاره کرد و افزود: درآمد پره های صیادی می‌تواند از ۶۰۰ میلیارد تومان به ۲ هزار میلیارد تومان برسد و در این زمینه مشکل شکلی و محتوایی در حوزه تعاونی‌های پره های صیادی وجود دارد.
جهاد مشکلات صیادان را در قالب لایحه به مجلس بدهد
«محمدرضا احمدی سنگری» نماینده مردم رشت در مجلس شورای‌اسلامی در گفت وگو با خبرنگار مهر، اظهار کرد: صیادی یکی از شغل‌های سخت و طاقت فرسا و فصلی است.
وی با بیان اینکه صیادان بخشی از امنیت غذایی جامعه را تأمین می‌کنند، افزود: این افراد شش ماه از سال بیکار هستند و شش ماه مشغول فعالیت و در شرایط نامساعد جوی و دریا اقدام به صیادی می‌کنند و مستحق پوشش سختی کار هستند.
عضو مجمع نمایندگان گیلان با بیان اینکه فصلی بودن شغل صیادی مشکلاتی را به همراه دارد، گفت: صیادان فقط در شش ماه فعالیت بیمه می‌شوند و مابقی را باید به صورت آزاد به صورت خویش فرمایی اقدام کنند که متحمل هزینه‌های سنگین است.
احمدی با اشاره به اینکه وزارت جهاد متولی اصلی مشکلات جامعه صیادی است، گفت: وزارت جهاد باید مشکلات صیادان را همراه با پیشنهادات و راه و حل‌ها در قالب لایحه‌ای به مجلس ارائه دهد تا مجلس نسبت به این لایحه اعمال نظر کند.
وی به حالت انفعالی جهاد کشاورزی و شیلات در حل مشکلات صید و صیادی اشاره کرد و افزود: تاکنون هیچ لایحه‌ای برای حل مشکلات صیادان به مجلس نیامده است.
نماینده رشت و خمام در مجلس شورای اسلامی با اشاره به جزئیات برنامه هفتم توسعه، بیان کرد: در این برنامه تلاش شده تا همه دهک‌های جامعه تحت پوشش بیمه قرار گیرند که با اجرای طرح بسیاری چالش‌های بیمه‌ای حل می‌شود.
جدا از آمارهای شیلات گیلان در حوزه آبزی پروری، تولیدات شیلاتی و صید و صیادی، که در برخی بخش‌ها امیدوارکننده و در برخی بخش‌ها نیازمند کار جهادی است، اما به نظر می‌سد دغدغه مشترک جامعه صیادی گیلان و حتی کشور روی دو محور «بیمه» و «سختی کار» می چرخد، مسأله‌هایی که تاکنون به صورت جدی و میدانی به آنها پرداخته نشده و به عنوان مطالبه جدی جامعه صیادی تلقی می‌شوند.
خلأ قانونی در احصا و حل دو مشکل بزرگ بیمه و سختی کار جامعه صیادی تنها با پیگیری نمایندگان مجلس در سطح ملی قابل حل است که انتظار می‌رود با توجه به جامعه ۵ هزار نفری صیادی گیلان، مجمع نمایندگان استان پیگیری و حل این دو مساله را در اولویت قرار دهند.