حسین شواخی در گفتوگو با خبرنگار مهر با بیان اینکه دوربین تلهای به تازگی برای ثبت تصاویر گونه پلنگ در پناهگاه حیات وحش خارو و کوهبزرگی نصب شده است، اظهار داشت: دوربین تصویر گونه گربه سان کمیاب، کاراکال (سیاهگوش) را ثبت کرده است.
وی با بیان اینکه گونه کاراکال پیشتر در منطقه کهیاز اردستان نیز مشاهده و حضور آن مستندسازی شده بود، خاطرنشان کرد: نخستین بار است که تصویر این گونه کمیاب در پناهگاه حیات وحش خارو ثبت شده است.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان اردستان ابراز داشت: امید است که با نصب دوربینهای تلهای شاهد ثبت حضور سایر گونههای ارزشمند حیات وحش در پناهگاه حیات وحش خارو و کوه بزرگی اردستان باشیم.
به گزارش خبرنگار مهر، پناهگاه حیات وحش خارو و کوه بزرگی با وسعتی نزدیک به ۳۲۷ هزار هکتار در شمال شرق شهرستان اردستان واقع است.
این پناهگاه یکی از زیستگاههای کویری کشور است و به دلیل برخورداری از شرایط خاص اقلیمی و توپوگرافی، تنوع ویژهای را از انواع گونههای گیاهی و جانوری در خود جای داده است.
منطقه شکار ممنوع خارو در شمال شهرستان اردستان سال ۱۳۹۸ از سوی سازمان حفاظت محیط زیست به پناهگاه حیات وحش ارتقا یافت. گونههایی مانند قوچ و میش، کل و بز، کاراکال، گربه شنی، کفتار، گرگ، روباه، پلنگ، جبیر، هوبره و زاغ بور که جزو گونههای کمیاب و درحال انقراض ویژه اقلیم کویری است، در پناهگاه حیات وحش خارو به چشم میخورد.
کاراکال یا سیاهگوش را شاید بتوان زیباترین گربه وحشی ایران دانست. این حیوان از خانواده حیات وحش ایران از انواع زیرخانواده گربهسانان کوچک است.
کاراکال از نظر ظاهری به وشق اوراسیایی شباهت دارد ولی از آن کوچکتر است. این موجود، جثه لاغرتر، ظریفتر، دست و پای کشیدهتری دارد. کاراکال گربهسانی به رنگ نارنجی مایل قهوهای و بدون خال است. در حالی که وشق جانوری با رنگ خاکستری و با خالهای سیاه و قهوهای تیره روی بدن بهویژه بر روی دستها و پاها است. وشق شبیه پلنگ است. از ویژگی شاخص لینکس دم کوتاه این گربه است و انتهای دم آن نیز سیاه رنگ است. زیستگاه وشق، جنگلهای کوهستانی و سرد با تراکم بالای بوته، درختچه و علف است. در حالی کاراکال در مناطق گرم، خشک، نیمه خشک و کویری زیستگاه دارد. این دو گربه علاوه بر ظاهر و زیستگاه، از لحاظ ژنتیکی نیز متفاوت هستند.
استپهای خشک، نواحی نیمهبیابانی، بوتهزارها، دشتها، تپههای صخرهای و جنگلهای کمدرخت زیستگاه کاراکال است. سیاهگوش به ندرت در نواحی همیشه سبز و جنگلهای کوهستانی دیده میشود. این حیوان، آب و هوای خشک با حداقل پوشش شاخ و برگ را ترجیح میدهد. زیستگاه سیاهگوش در ایران مناطق بیابانی و نیمه بیابانی به ویژه حاشیه کویر مرکزی است. کویر کاراکال یزد یکی از زیستگاههای این جاندار است.
این گربهسان زیبا حیوانات گوشتخوار و اغلب جانورانی با وزن کمتر از ۵ کیلوگرم را شکار میکند. بخش عمدهای از رژیم غذایی آنها عبارتند از خرگوشها، موش صحرایی، جوندگان، میمونهای کوچک و پرندگان تشکیل شده است. کبوترها و بخصوص در ایران کبکها غذای مورد علاقهی این حیوان بومی ایران است. کاراکالها بعضی از خزندگان را نیز شکار میکنند، اگرچه جوندگان جز متداول رژیم غذایی آنها نیستند.
اجزای اصلی رژیم غذایی آنها با توجه به جغرافیا متفاوت است. به عنوان مثال، یک سیاهگوش در آفریقا ممکن است حیوانات بزرگتر مانند آهو را شکار کند، در حالی که یک سیاهگوش در منطقه دیگر آسیا ممکن است یک حیوان خانگی مثل خروس را شکار کند.
طول سر و بدن سیاهگوشها از بینی تا پایه دم از ۶۲ تا ۹۱ سانتیمتر (حدود ۲۴ تا ۳۶ اینچ) متغیر است. کوچکترین سیاهگوش بالغ از بیشتر گربههای خانگی بزرگتر است. اگرچه دم آنها کوتاه است، اما آن هنوز هم بخش قابل توجهی از طول بدن آنها را تشکیل میدهد. طول دم از ۱۸ سانتیمتر (۷ اینچ) تا ۳۴ سانتیمتر (۱۳ اینچ) متغیر است.
ارتفاع این حیوان زیبا تا ناحیه شانه ۴۰ تا ۴۵ سانتیمتر است. رنگ پوست بین قرمز شرابی، حنایی پر رنگ، خاکستری، مسی و خاکی متغیر است. رنگ پوست در مادهها به طور معمول روشنتر از نرها است. طول موهای خز آنها در زمستان ۳۰ میلیمتر است و در تابستان تا ۱۵ میلیمتر میرسد. قسمت زیرین بدن آنها سفید و شبیه به گربههای طلایی آفریقایی است. موهای زیر چشم و اطراف دهان آنها سفید است.
پاهای سیاهگوش نسبتاً بلند و پاهای عقب به طور نامتناسب با قدش است. اما آنها عضلههای خوبی دارند. پنجهی جلو پاهای آنها دارای پنج انگشت پا و دو قسمت پای عقب، چهار انگشت است. انگشتان جلو دارای پنجههای کرم سفید رنگ است. پنجه جلو به طول ۲۴ میلیمتر و قسمت عقب آن ۳۶ میلیمتر است. آنها مرتباً چنگالهایشان را بر روی درخت تیز میکنند تا برای شکار و حمله آماده و تیز باشد.
رنگ چشم این حیوان نایاب از طلایی یا مسی تا سبز یا خاکستری متفاوت است. در سیاهگوشهای نوجوان چشمهای آبی رنگ نیز مشاهده میشود. پوزه و گردن کاراکال سفید رنگ است و این حیوانات خط اشک سیاهرنگی دارند که از گوشهی چشم تا دماغ امتداد مییابد.