خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: بررسی تحرکات اخیر نیروهای رژیم صهیونیستی در نوار غزه، تصویری روشن از طرح ذهنی رهبران تل‌آویو برای کنترل این باریکه ساحلی به دست می‌دهد. حمله از مرزهای شمال شرقی و غربی، تهاجم چندجانبه به شهر غزه، تلاش برای اشغال جاده اصلی محور شمال به جنوب باریکه و تکاپو برای پیشروی به سوی ساحل مدیترانه، بخشی از یک سناریوی بزرگ‌تر برای کنترل حماس است.
روز سه‌شنبه دوم آبان بود که سخنگوی وزارت کشور دولت فلسطین در نوار غزه، از طرح رژیم برای جداسازی شمال این باریکه از جنوب آن خبر داد.
این مقام فلسطینی ورود تانک‌های ارتش رژیم صهیونیستی به خیابان «صلاح الدین» و تکاپوی آنها برای رسیدن به خیابان «الرشید» را تلاشی برای قطع ارتباط مناطق جنوبی از شمال غزه عنوان کرد. یک خبرنگار محلی هم از شلیک به خوروهایی گفت که قصد دارند از این جاده عبور کنند.
خیابان صلاحالدین مهمترین جاده ارتباطی بخش شمالی و جنوبی غزه بوده و از نظر استراتژیک از اهمیت زیادی برخوردار است؛ جاده‌ای که به گفته شاهدان، روز سه‌شنبه از سوی صهیونیست‌ها در بخش تقاطع کارنی- نتزاریم مسدود شد.
همزمان «هانی محمد» خبرنگار «الجزیره» در «خان یونس» از شروع «مرحله دوم» عملیات حمله به غزه از سوی غاصبان خبر داد. او از ورود تعداد زیادی تانک از جنوب غرب و حرکتشان به سوی غرب غزه خبر داد و نوشت: آنها نزدیک به تقاطعی هستند که بخش‌های مختلف غزه را به هم وصل می‌کند. اگر آنها به این چهارراه برسند و کنترل آن را به‌دست بگیرند، به‌طور موثری شمال و جنوب غزه را از هم جدا می‌کند و عبور مردم به‌شدت با مشکل مواجه می‌شود.
عبارت «مرحله دوم عملیات علیه غزه» را پیش از این «حازم قاسم» سخنگوی جنبش حماس هم مطرح کرده و گفته بود که رژیم آن را آغاز کرده ولی بنا به ملاحظات خاص خود نمی‌خواهد آن را علنی کند.
به گفته شاهدان عینی، روز سه‌شتبه تانک‌های صهیونیست‌ها برای قطع کردن جاده اصلی شمال به جنوب صلاح الدین در جنوب شهر غزه پیشروی کرده و در حومه منطقه «زیتون» و محله «شجایه» در حال عملیات بودند و سعی داشتند با نفوذ به سمت غرب به سمت ساحل دریا، شمال نوار را از جنوب آن جدا کنند
خواب رژیم صهیونیستی برای حماس
تصمیم کابینه جنگ برای پیشروی نظامیان رژیم به سوی ساحل و جدایی شمال از جنوب غزه، از تلاش نتانیاهو برای کاهش انتقادات از عملکرد تیم همراهش در قبال حماس نشات می‌گیرد. آنها عزمشان را جزم کرده و طرح‌های کوتاه و بلندمدت متعددی را با هدف «نابودی حماس» طراحی کردهاند.
بر همین مبنا دفتر نتانیاهو در بیانیه‌ای از «اهداف روشن» و «برنامه نظام‌مند» خود برای «نابودی توان نظامی و اداری حماس» خبر داده است. وزیر جنگ صهیونیستی هم بارها از نابودی حماس سخن گفته و در مورد این هدف به جامعه صهیونیستی وعده داده است.
در حالی مقام‌های تل‌آویو در مورد لزوم «نابودی حماس» صحبت می‌کنند که آینده غزه و سرنوشت بیش از ۲ میلیون نفر جمعیت آن ناشناخته باقی مانده و نظرها در این مورد متفاوت است.
در همین ارتباط، «هارل چورف» پژوهشگر ارشد در مرکز «موشه دایان برای خاورمیانه» به «سی ان ان» گفته: هر گزینه دیگری به جز از بین بردن کامل حماس، نه تنها برای «اسرائیل»، بلکه برای کل منطقه و حتی در سطح جهانی وحشتناک خواهد بود.
«حسن الحسن» محقق سیاست خاورمیانه در مؤسسه بین المللی مطالعات استراتژیک اما بر این باور است که طرح نابودی حماس می‌تواند خطرناک و پیچیده بوده و عواقب غیر قابل پیش بینی داشته باشد. از آنجایی که حماس عمیقاً در غزه، جامعه و جغرافیای آن ریشه‌دار است، برای شکست دادن آن، «اسرائیل» باید در این منطقه تغییرات توپوگرافی و جمعیتی انجام دهد.
از دید برخی ناظران، کوچاندن اجباری ساکنان شمال غزه به بخش‌های جنوبی و همزمان انجام تحرکاتی برای تقسیم غزه در همین راستا صورت می‌گیرد.
ابعاد این نقشه شوم، گسترده‌تر از آن چیزی است که در ظاهر دیده می‌شود. وزیر جنگ رژیم تاکید کرده که به محض شکست حماس، تل‌آویو به «مسئولیت مادام العمر خود در نوار غزه» پایان خواهد داد.
به گفته او، مرحله سوم مستلزم برداشتن مسئولیت رژیم از زندگی در نوار غزه و ایجاد یک واقعیت امنیتی جدید برای ساکنان سرزمین‌های اشغالی است.
قطع ارتباط شمال و جنوب غزه؛ ممکن یا بعید؟
«رویترز» تقسیم غزه را یکی از چند طرح تهاجمی و مکمل با پروژه‌هایی چون «حمله آهسته از شمال»، «نبرد محدود در خارج از شبکه تونل‌ها» و «ادامه بمباران غزه» دانست و نوشت: اگرچه ارتش از اعلام دقیق محل عملیات نظامیان خودداری کرده، به نظر می‌رسد تصاویر در شبکه‌های اجتماعی تانک‌های «اسرائیلی» را در جاده جنوب شهر غزه نشان می‌دهد. این خط ممکن است جاده صلاح الدین، شریان اصلی حمل و نقل که طول نوار غزه را طی می‌کند، تهدید کند.
الجزیره استقرار تانک‌ها در سه کیلومتری حومه غزه و بستن جاده را تلاشی از سوی رژیم برای جداسازی شمال و جنوب و مدیریت راحت‌تر فضای غزه دانست. به نوشته این رسانه، این در حالی است که «حازم قاسم» از سخنگویان حماس در غزه، از حمله نیروهای مقاومت فلسطین در خیابان صلاح الدین به تانک‌های مهاجم خبر داده و بر آمادگی مقاومت برای مقابله با رژیم تاکید کرده است.
«جرمی بوئن» سردبیر بخش بین‌الملل بی‌بی‌سی در واکاوی علت رفتار غاصبان گفت: «اسرائیلی‌ها» سعی دارند شهر غزه را (که آنجا را آشیانه اصلی حماس می‌بیند) محاصره کنند. اگر آنها تلاش به چنین کاری کنند، ارتش ناگزیر به درگیر شدن در جنگ خانه به خانه خواهد شد.
او ادامه داد: با وجود این، من کاملاً مطمئن نیستم که ارتش «اسرائیل» نیروی نظامی کافی برای محاصره جایی بزرگ و پیچیده مانند شهر غزه را داشته باشد. حماس به شدت در شهر حضور دارد، از جمله با شبکه‌ای از تونل‌ها. بنابراین این یک چالش بزرگ برای «اسرائیلی‌ها» خواهد بود.
پیش از این سی‌ان‌ان نوشته بود که در جنوب تقاطع نتزاریم، احتمالاً توسط «اسرائیل» به‌عنوان یک مکان استراتژیک در نظر گرفته می‌شود که اگر بخواهد بخش شمالی غزه را از جنوب تقسیم کند، آن را نگه خواهد داشت.
در مجموع، حمله از شمال، کوچ اجباری، انسداد مسیر ارتباطی شمال و جنوب و تهاجم چندوجهی به غزه، در ادامه سیاست پاکسازی مناطق پرجمعیتی باریکه غزه شناخته می‌شود؛ مساله‌ای که نگرانی‌های مصر و اردن را بیش از پیش برانگیخته است.
ضمن اینکه تغییرات جمعیتی و مسائل استراتژیک مرتبط با آن در این زمینه هم نگران کننده است، چنانکه «اسرائیل زیو» ژنرال بازنشسته صهیونیستی، به سی ان ان گفته که یکی از استراتژی‌های کلیدی ارتش برای مانور، تغییر موثر منطقه‌ای است که در آن می جنگد.
جان کلام
اهداف عملیاتی سران تل‌آویو بعد از عملیات طوفان‌الاقصی بر این مبنا تنظیم شده که یا حماس باید از بین برود یا دیگر بر غزه حاکمیت نداشته باشد که بتواند علیه رژیم صهیونیستی تهدیدی صورت دهد.
این در حالی است که به فرض محال حتی اگر تمام این سرزمین به اشغال رژیم درآید، چنین هدفی میسر نخواهد شد، چون اولاً حماس یک نیروی کلاسیک قابل انهدام نیست و ثانیاً کنترل پهنای جغرافیایی دومیلیون نفری غزه غیرممکن بوده و به سان پیاده روی روی میدان مین می‌ماند.
با توجه به اینکه عموماً جنگ برای کسب پیروزی در میدان دیپلماتیک و چانه‌زنی و کسب امتیاز از طرف مقابل و نیز کسب اهداف سیاسی در عرصه داخلی صورت می‌گیرد، می‌توان اهداف اصلی رژیم را چنین برشمرد:
اول، خروج آبرومندانه از جنگ برای احیای هیمنه نظامی درهم‌شکسته رژیم بعد از عملیات حماس بدون درگیری در جنگ فرسایشی.
دوم، کسب حداقلی از دستاورد سیاسی نظامی برای نمایش در عرصه داخلی و فراهم سازی زمینه تداوم حکمرانی جریان راست افراطی که متهم است با تشدید فشار بر فلسطینی‌ها مقصر بروز واکنش آنان به شکل عملیات نظامی است.
سوم، تصرف بخشی از غزه و تثبیت متصرفات از طریق پاکسازی کامل زمینی به عنوان برگی برنده در مذاکرات آتی با بازیگران میانجی و احتمالاً قطر و ترکیه به عنوان محور اخوانی منطقه.
با توجه به واقعیات میدانی و جغرافیای شهری و انسانی غزه، حتی هدفگذاری برای تصرف بخش شمالی این منطقه چیزی شبیه ناممکن است. از این رو برخی تحلیلگران بر این باورند که احتمالاً رهبران تل‌آویو هدفگذاری خود را به تصرف بخش شمال شرقی جاده صلاح الدین معطوف کرده و از این طریق دو هدف را دنبال می‌کنند؛
نخست، تصرف بخش شرقی جاده صلاحالدین که از کمترین میزان تراکم شهری برخوردار است و نیز به دلیل داشتن عوارض میدانی کمتر برای تجهیزات زرهی و نیروهای پیاده، به نسبت سایر مناطق امکان جنگ کوچه به کوچه و تن به تن در آن کمتر و تبعا از دید فرماندهان نظامی ارتش صهیونیستی تلفات در آن کمتر است.
دوم، تصرف جاده صلاح الدین به معنای تنگ‌تر شدن محاصره نقاط کانونی غزه است که از دید صهیونیست‌ها، ضمن فراهم ساختن امکانات بیشتر برای ضربه زدن به حماس، ابتکار عمل را از نیروهای مقاومت می‌گیرد.
هر دو گزاره میدانی ذکر شده هم در چارچوب تلاش صهیونیست‌ها برای تصرف سرزمینی با کمترین هزینه برای بیشترین چانه‌زنی در مذاکرات آتی مورد توجه تحلیلگران رویدادهای سیاسی-نظامی است.