خبرگزاری مهر، گروه بین الملل: ۲۵ شهریور سال ۹۹ مطابق با ۱۵ سپتامبر ۲۰۲۰، هنگامی که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور سابق آمریکا از مراسم مشترک صهیونیست‌ها با حاکمان عرب در کاخ سفید میزبانی می‌کرد و وزرای خارجه امارات و بحرین دست دوستی به نتانیاهو نخست وزیر رژیم صهیونیستی دراز کردند، شاید کابینه رژیم صهیونیستی به بهبود روابط با جهان عرب طی سال‌های بعد امیدوار بود. قطار عادی سازی روابط با صهیونیست‌ها طی ماه‌ها و سال‌های بعدی به سودان و مغرب هم رسید. سودان با انگیزه خروج از لیست تحریم‌های آمریکا به عادی سازی با رژیم صهیونیستی تن داد و مغرب هم با انگیزه جلب حمایت‌های واشنگتن و تجهیزات نظامی صهیونیست‌ها در مقابله با جبهه جدایی‌طلب پولیساریو، رژیم صهیونیستی را به رسمیت شناخت.
اگرچه دولت ترامپ به آخر خط رسید اما دولت دموکرات بایدن چندان با سیاست ایجاد صلح میان اسرائیل و عرب‌ها غریبه نبود و آن را برای آینده صهیونیست‌ها مفید می‌دانست. تنها ۵ روز قبل از طوفان الاقصی و آغاز یورش صهیونیست‌ها، جیک سالیوان مشاور امنیت ملی بایدن در مقاله‌ای برای نشریه Foreign Affairs در خصوص نتایج سیاست‌های اعمالی کاخ سفید در منطقه غرب آسیا از جمله تلاش برای تسری الگوی عادی سازی روابط با صهیونیست‌ها اینگونه نوشت: «چالش‌های منطقه از جمله وضعیت متشنج بین اسرائیلی‌ها و فلسطینی‌ها و بحران در غزه کاهش یافته است». سالیوان به طور خلاصه وضعیت غزه را این‌طور بیان کرد: «اگرچه خاورمیانه همچنان درگیر چالش‌های همیشگی است، منطقه ساکت‌تر از دهه‌های گذشته است».
هرچند مقامات و دیپلمات‌های آمریکایی نسبت به آینده اسرائیل در منطقه خوشبین بودند اما تحولات میدانی یک ماه اخیر در اراضی اشغالی چندان با نقشه راه آمریکایی‌ها همخوانی ندارد. ای بی سی نیوز در گزارشی می‌نویسد: «کشورهایی که اقدام به عادی سازی کرده‌اند و یا در حال مذاکره برای عادی سازی هستند، تحت فشار فزاینده ای برای قطع روابط قرار گرفته‌اند».
گزارش فوق مبنی بر خبرهایی مثل خبر خبرگزاری فرانسه است که اخیراً به نقل از یک منبع آگاه فاش کرده که سران سعودی به آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا در جریان سفر به ریاض از توقف مذاکره برای عادی سازی روابط با صهیونیست‌ها سخن گفته‌اند؛ توافقی که سران صهیونیستی نسبت به آن خوشبین بودند و تصور می‌کردند تا با عادی‌سازی کشوری در مقیاس عربستان راه ارتباط با جهان عرب هموارتر خواهد شد. نتانیاهو در اولین دیدار خود با جو بایدن در کاخ سفید به طور مستقیم به عربستان اشاره کرد و ابراز امیدواری کرد که در دوران ریاست جمهوری بایدن، اسرائیل بتواند رابطه با ریاض را عادی‌سازی کند!
جهت‌گیری‌های سیاسی حاکمان عربی محدود به ریاض نمی‌شود. مجلس نمایندگان بحرین در واکنش به ادامه جنایات وحشیانه صهیونیست‌ها علیه غزه، روابط اقتصادی با رژیم صهیونیستی را قطع کرده و سفیر خود از تل آویو را فراخوانده است. منامه همچنین اعلام کرده که سفیر رژیم صهیونیستی به اراضی اشغالی بازگشته است. اردن هم در پاسخ به جنایات صهیونیست‌ها در غزه، سفیر خود را از تل‌آویو فراخوانده است. الجزایر رسماً خط و نشان کشیده که اگر جنایات صهیونیست‌ها ادامه پیدا کند، آنگاه رسماً وارد جنگ خواهد شد. نمایندگان مجلس الجزایر با اکثریت آرا رسماً به رئیس‌جمهور این کشور اجازه دادند تا در صورت لزوم، وارد جنگ با رژیم صهیونیستی شود.
مقاومت در برابر عادی سازی اما قبل تر از خیابان‌های پایتخت‌های اسلامی آغاز شده، تظاهرات متعددی در کشورهای اسلامی عرب‌زبان از رباط پایتخت مغرب گرفته تا مرکز اردن برگزار شده و معترضان در قبال عادی سازی روابط حاکمان عربی با رژیم صهیونیستی ابراز انزجار کردند و خواهان صرف نظر از آن شدند. آنچه قاب‌های تلویزیونی از مغرب نشان داد، تاکید اهالی این کشور برای لغو عادی سازی بود. یا مثلاً ده‌ها هزار نفر در امان پایتخت اردن شعار «همه ما حماس و قسام هستیم» را سر دادند. در مصر هم، فریاد گسترده «مرگ بر اسرائیل» پس از سال‌ها در خیابان‌های قاهره طنین انداز شد.
اندیشکده چاتهام هوس، در گزارشی کمی به عقب رفته و چرایی نفرت روزافزون جهان اسلام از صهیونیست و بر هم خوردن میز سازش را بررسی کرده است. این اندیشکده بررسی کرده که بر اساس گزارش سازمان ملل، از ابتدای سال تا ماه سپتامبر، نیروهای اسرائیلی بیش از هر سالی (از زمانی که سازمان ملل شروع به ثبت تلفات کرده است) فلسطینیان را در کرانه باختری به قتل رسانده است. در بخش دیگری از این گزارش تاکید شده: «اگرچه ادعای ثبات منطقه‌ای، یکپارچگی منطقه‌ای و عادی‌سازی، توافقنامه‌های آشتی بین اسرائیل و کشورهای مختلف عربی سرفصل اخبار خاورمیانه را تشکیل می‌داد اما در اصل انواع متعدد خشونتی که فلسطینیان در زندگی خود می‌دیدند، نادیده گرفته شد. با نادیده گرفتن این رنج، ظرفیت بروز درگیری و بستر رشد ریشه‌های نزاع افزایش یافت».
چاتهام هوس همچنین از گسترش غیرقانونی صهیونیست‌ها در کرانه باختری می‌نویسد و بر اساس یافته‌های خود فاش می‌کند: «سازمان ملل تخمین می‌زند که ۶۷۰ هزار اسرائیلی در ۱۳۰ شهرک غیرقانونی در کرانه باختری و بیت المقدس شرقی زندگی می‌کنند و امسال رکوردی بی سابقه برای شهرک سازی در کرانه باختری را به ثبت رساندند». حالا با گذشت سال‌ها از آغاز روند سازش، جنایات صهیونیست‌ها در غزه از جمله کشتار هزاران کودک موجب شد تا سازه سازش که آجر به آجر آن با فریب حاکمان عرب روی هم گذاشته شده بود، فرو بریزد. البته حکام عرب هنوز به طور عملی کاری برای جلوگیری از نسل کشی فلسطینیان در غزه انجام نداده‌اند.
محمدحسن نیک‌بین؛ کارشناس مسائل منطقه