به گزارش خبرگزاری مهر، نشست «سیاست‌های توسعه هوش مصنوعی در ایران» به میزبانی اندیشکده حرف برگزار شد و در این نشست «محمدشهرام معین» مشاور رئیس پژوهشگاه اطلاعات، «احمدرضا شرافت» عضو هیأت علمی دانشگاه تربیت مدرس و فرهنگستان علوم و «صادق سلحشور» مشاور ستاد هوش مصنوعی معاونت علم و فناوری، «مسلم تقی‌زاده» پژوهشگر هوش مصنوعی دانشگاه تهران حضور داشتند. هدف از برگزاری این نشست بررسی سندهای نگارش شده در حوزه هوش مصنوعی به جهت توسعه این فناوری در کشور بود.
در آغاز این نشست احمدرضا شرافت با بیان اینکه سند، عملکردی متفاوت از گزارش دارد، افزود: سند، مکتوبی رسمی است که مسئولیت یک وظیفه‌ای را برعهده دارد. این درحالی است که حاصل اتاق کار هوش مصنوعی در فرهنگستان علوم سند نیست، بلکه گزارش جامعی از سازمان‌دهی هوش مصنوعی و هوشمندسازی سامانه‌ها در ایران است که تدوین آن سال گذشته به پایان رسیده است.
وی نگاه فرهنگستان علوم به هوش مصنوعی را نگاه ابزاری عنوان کرد که برای حل مسائلی چون محیط زیست آلوده، پیری، رسوب و قفل شدن حمل و نقل و… و. که جامعه با آن درگیر است به‌کار گرفته می‌شود.
وی همچنین از بررسی وضعیت موجود ایران در زمینه هوش مصنوعی و طرح فرصت و چالش‌های اصلی و فهرست کردن اقدامات لازم در این گزارش خبر داد و گفت: حکومت اولین رکن زیست بوم نگاشته شده در گزارش است که وظیفه آن تسهیل‌گری و ارائه مشوق‌ها است.
محمدشهرام معین اتمام تهیه و تنظیم این سند را سال ۱۴۰۰ بیان کرد و گفت: این سند بعدها، در حد مقتضی به روزرسانی شده است و کماکان ادامه دارد. همچنین تهیه و تنظیم این سند همراه با انجام مطالعات تطبیقی برای شناخت راهبردهای هوش مصنوعی در کشورهای مختلف و تعیین ظرفیت و وضعیت داخلی کشور در هوش مصنوعی بوده و اساس تدوین نقشه راه متدولوژی استاندارد معرفی است که در آن ارکان جهت ساز تعیین شده و چشم انداز و اهداف کلان و راهبردهای توسعه در حوزه ذی نفعان مختلف ارائه گردیده‌است.
سلحشور نیز با تاکید بر اینکه سند نگارش شده در معاونت علمی به عنوان راهبردی برای هوش مصنوعی در کشور است و در تهیه آن اسناد بالادستی کشور مطالعه شده است، افزود: تدوین اولیه این سند در معاونت علمی در سال‌های ۹۷ و ۹۸ انجام شد که نسخه رسمی سند با انجام اصلاحاتی بهمن سال ۱۴۰۱ برای تصویب در اختیار شورای عالی انقلاب فرهنگی قرار گرفت. سند نهایی شورای عالی انقلاب فرهنگی متفاوت از سندی است که قبلاً تدوین شده بود. این سند طی شش ماه آینده در مرکز ملی فضای مجازی تصویب خواهد شد.
تقی‌زاده نماینده بخش خصوصی در نشست، دو رویکرد «حکمرانی با هوش مصنوعی» و «حکمرانی بر هوش مصنوعی» را دو نوع حکمرانی معرفی کرد و گفت: رویکرد اول نیازمند به داده‌هایی است که در پلتفرم‌ها تولید می‌شوند که این پلتفرم‌ها بدون داشتن زیرساخت معنا ندارند و زیرساخت کشور ما هم متناسب با نیاز جامعه رشد چندانی نداشته است. در رویکرد دوم با توجه به اینکه ما دنبال کننده و مصرف کننده تکنولوژی هستیم نیازمند وضع قوانینی می‌باشیم که از داده‌ها و حریم خصوصی محافظت کند و از سوگیری‌های الگوریتمی و تبعیض و فقدان شفافیت جلوگیری نماید.
وی افزود: با وجود تأخیرات نرخ ارزی و تغییر قوانین در کشور و عدم قطعیت‌هایی که در کشور وجود دارد تصمیم گیری حاکمیت در این موضوع به سرعت باید انجام گیرد. تفکری که هوش مصنوعی را مدیریت می‌کند باید نماینده ذائقه اکثریت مردم باشد از لزوم ملی شدن داده‌ها گفت به طوری که متخصصین با قوانینی بتوانند از آن استفاده کنند.
شرافت از لزوم نگرش شخص‌محور در آینده به وسیله هوش مصنوعی خبر داد و آن را عاملی برای جلوگیری از اتلاف منابع و امکانات محدود بیان کرد و گفت: ساماندهی و ایجاد هماهنگی زیست بوم در هوش مصنوعی ضرورت دارد، لذا تدوین برنامه ملی برای هوش مصنوعی باید با مشارکت همه ذی نفعان باشد و با فوریت انجام شود.
در ادامه این نشست میهمانان به طرح چالش‌ها و نگرانی‌های حوزه هوش مصنوعی پرداختند.
تقی‌زاده با اشاره به اینکه هوش مصنوعی بسته به اینکه چگونه از آن استفاده شود و چه کسی آن را کنترل کند می‌تواند تأثیرات مثبت و منفی داشته باشد، گفت: در هوش مصنوعی مولدی که ارائه شده است این اختیار از انسان سلب شده و از خودکار بودن به خودکامه بودن تبدیل شده است که اختیار انسان را هم دست گرفته است.
وی افزود: اینکه ما چگونه می‌توانیم به موجودی قدرتمندتر از خودمان حکومت کنیم؟ یکی از چالش‌های مهم هوش مصنوعی است.
معین تولید محتوای غیرواقعی و سودهی افکار را از آسیب‌های توسعه هوش مصنوعی نام برد و افزود: ایجاد رگولیشن یا خط و مرز برای فناوری ضرورت دارد.
شرافت این جمله ایلان ماسک که آینده هوش مصنوعی نگران‌کننده است را تله‌ای خواند که هدف آن عقب نگه داشتن کشورهایی مانند ایران که پتانسیل رشد و پیشرفت دارند، است افزود: کشور ما در مقطعی است که نگرانی‌ها برای آن صدق نمی‌کند. باید هوشمند باشیم و در این دام‌ها نیافتیم.
در پایان نیز سلحشور بزرگترین خطر هوش مصنوعی را ترس از هوش مصنوعی و نرفتن به سمت آن بیان کرد و ادامه داد: اگر بخواهیم تمدن نوینی را شکل دهیم یکی از فناوری‌های اصلی آن تمدن، هوش مصنوعی است که حتماً باید به سمت آن برویم.