خبرگزاری مهر، بین‌الملل: یکی از متغیرهای تأثیرگذار برای تنظیم اصول سیاست خارجی، به‌ویژه سیاست خاورمیانه‌ای آمریکا، تأثیر مستقیم و غیر مستقیم لابی‌های یهودی بر روی دو حزب جمهوری خواه، دموکرات و نهادهای کلیدی همچون کاخ سفید، کنگره، رسانه‌ها و اندیشکده‌هاست. با وجود آنکه در میان یهودیان ساکن آمریکا گاهاً دیدگاه‌های مختلفی درباره ایدئولوژی «صهیونیسم» و «اسرائیل» وجود دارد اما سازمان‌های نام برده عموماً به دنبال استفاده از ظرفیت‌های واشنگتن به نفع منافع تل‌آویو هستند.
این پدیده نادر تا آنجا در سیاست خارجی آمریکا نفوذ کرده است که طی سال‌های اخیر برخی دانشمندان شهیر علم روابط بین‌الملل همچون جان میرشایمر و استفان والت به صورت مشخص درباره نفوذ لابی یهود در راهروهای قدرت آمریکا دست به قلم شده و سعی کردند تا میزان اثرگذاری صهیونیست‌ها بر سیاست خارجی آمریکا را تبیین و تحلیل کنند.
حمله هفتم اکتبر حماس به عمق سرزمین‌های اشغالی و پیروزی تاریخی مقاومت در عملیات طوفان الاقصی بهانه‌ای شد تا بار دیگر لابی‌های قدرتمند یهودی برای حمایت از اسرائیل در واشنگتن فعال شده و اعمال فشار بر دولت، مجلس و حتی ارتش آمریکا جلوی از هم گسیختگی و فروپاشی رژیم صهیونیستی را بگیرند. در ادامه این یادداشت سعی خواهیم کرد تا نگاهی به فعالیت‌های «ای‌پک» و «جی استریت» دو لابی قدرتمند یهودی در آمریکا و تأثیر احتمالی آنها بر جنگ غزه داشته باشیم.
ای‌پک؛ هسته مرکزی لابی اسرائیل در آمریکا
نخستین ریشه‌های کمیته روابط عمومی آمریکا- اسرائیل موسوم به «ای‌پک» در سال ۱۹۵۲ توسط آی‌ال کنن برای جمع‌آوری و ارسال کمک‌های مالی و اخذ حمایت سیاسی از رژیم صهیونیستی تشکیل شد. کنن پیش از تشکیل ای‌پک در شورای صهیونیستی آمریکا زیر نظر وزارت خارجه اسرائیل (۱۹۴۹) مشغول به فعالیت بود. این لابی قدرتمند دارای ۱۰۰ هزار عضو و ۱۷ دفتر منطقه‌ای است که زیر نظر بتسی برنز کورن و مورت فریدمن مشغول به فعالیت هستند.
این لابی یهودی با هر دو حزب آمریکا دارای روابط نزدیک است و از سال ۲۰۲۱ برای نامزدهای مورد حمایت خود اقدام به جمع‌آوری بودجه کرده و حتی از طرف آنها اقدام به هزینه می‌کند. در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۷ دو نامزد اصلی حزب دموکرات و جمهوری خواه یعنی هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ در مقر این لابی حاضر شده و به ایراد سخنرانی پرداختند. در سال ۲۰۲۲ لابی «ای‌پک» از ۳۶۵ نامزد جمهوری خواه و دموکرات با اختصاص ۱۷ میلیون دلار حمایت مالی کرد.
با این حال طی سال‌های اخیر برخی سیاستمداران و روزنامه‌نگاران آمریکایی «ای‌پک» را لابی دست راستی می‌دانند که متحد حزب لیکود در اسرائیل بوده و دارای روابط عمیق با اکثر نمایندگان حزب جمهوری خواه آمریکا است.
از نخستین ساعات عملیات طوفان الاقصی لابی «ای‌پک» با گرفتن انگشت اتهام به سوی ایران نخست به دنبال همانندسازی این رخداد با حوادثی همچون «هولوکاست» یا «یازدهم سپتامبر» بود تا نوعی اجماع دو حزبی برای هجمه گسترده علیه تهران ایجاد کند. شاید به همین دلیل در همان روزهای نخست مقامات کاخ سفید بارها اعلام کردند که اطلاعاتی در خصوص نقش ایران در عملیات طوفان الاقصی موجود نیست.
آمریکا علاوه بر کمک مالی ۳.۸ میلیارد دلاری به تل‌آویو، در یک طرح حمایتی مبلغ ۱۴.۳ میلیارد دلار برای حمایت از ماشین جنگی صهیونیست‌ها در باریکه غزه اختصاص داد. کارشناسان معتقدند اختصاص چنین منابع مالی به همراه حمایت کامل نظامی سنتکام در غرب آسیا نتیجه طبیعی فشارهای لابی یهود در واشنگتن است. وبگاه لابی «ای‌پک» با تعریف بخش اختصاصی برای «تماس به کنگره» سعی دارد تا با استفاده از پوشش «درخواست‌های مردمی» نمایندگان مجلس آمریکا را به سمت افزایش حمایت از رژیم صهیونیستی هدایت کند.
جی استریت؛ دموکرات‌ها در خدمت صهیونیسم
اگر «ای‌پک» را لابی پر نفوذ در میان احزاب دست راستی در آمریکا و رژیم صهیونیستی بدانیم، «جی استریت» لابی «لیبرال» و با نفوذ بالا در میان اعضای حزب دموکرات است. این سازمان به اصلاح خیریه دارای رابطه عمیق با صهیونیست‌هایی چپ- میانه است که در مقام اعلام موضع سیاسی از ایده «دو دولت» حمایت می‌کنند.
«جی استریت» برخلاف صهیونیست‌های افراطی یا اوانجلیک‌ها (مسیحیان صهیونیست) بر روی ارزش‌های دموکراتیک تاکید می‌کند و قصد دارد تا چهره‌های متفاوت از رژیم آپارتاید اسرائیل در میان دولتمردان آمریکایی به نمایش بگذارد. اصل نخست این گروه حمایت قاطع از «دولت» و «ملت» اسرائیل اعلام شده است. با این حال در اصول بعدی این گروه سعی شده است تا با استخدام ادبیات «انتقادی» و «تجدیدنظر طلبانه» اعتماد گروه‌های دموکراتیک و فعالان حقوق بشری جلب شود.
در جریان جنگ هفتم اکتبر، این لابی یهودی تمام قد از اسرائیل دفاع و خواستار محکومیت حماس از سوی دولتمردان آمریکایی شد. همچنین این گروه ظاهراً دموکرات از اصل حملات اسرائیل علیه باریکه غزه به بهانه «مبارزه با تروریسم» و «دفاع از شهروندان» دفاع کرده است. سطح هماهنگی میان «جی استریت» و دولت بایدن به قدری بالا است که این لابی یهودی با ایجاد صفحه‌ای مخصوص در وبگاه «جی استریت» خواستار تماس یهودیان دموکرات با کنگره و حمایت از ایده «توقف بشردوستانه» بایدن برای حمایت از غیرنظامیان فلسطین شدند. نکته کلیدی در روند اجرای این سیاست «ریاکارانه» عدم حمایت «جی استریت» از آتش بس طولانی و پایان جنگ است.
به نظر می‌رسد این لابی سعی دارد تا با استفاده از شعارهای حقوق بشری با حمایت از آتش بس چند روزه زمینه آزادی اسرا اسرائیلی را فراهم کند تا زمینه برای تخریب کامل و کشتار وسیع در نوار غزه فراهم شود. همچنین این لابی اسرائیلی با استفاده از برچسب «یهود ستیزی» سعی دارد تا حمایت گسترده از آرمان فلسطین را در دانشگاه‌های آمریکا محدود و آن را مصداق «نازیسم» معرفی کند! به عبارت دیگر «جی استریت» سعی دارد تا با نشان دادن چهره‌ای متفاوت از صهیونیسم حمایت بخشی از نخبگان، روشنفکران، دانشگاهیان، هنرمندان و برخی چهره‌های رسانه‌ای را به دست آورد.
بهره سخن
بی‌شک تعیین کننده خطوط اصلی سیاست خارجی آمریکا در منطقه خاورمیانه توسط لابی‌های بزرگ حامی صهیونیسم به‌ویژه «ای‌پک» و «جی استریت» تدوین و در کنگره به تصویب می‌رسد. این لابی قدرتمند در کنار سایر لابی اسلحه سازی، انرژی، داروسازی، کارخانه‌های صنعتی و … در روند «تصمیم گیری» و تصویب قوانین در آمریکا نقشی کلیدی ایفا می‌کند. در این مسیر لابی‌های یهودی هیچگاه تعهد خود برای دفاع از اسرائیل را پنهان نمی‌کنند و خواستار اولویت داشتن مسائل این رژیم در سیاست خارجی آمریکا هستند.
عملیات طوفان الاقصی بهانه‌ای شد تا بار دیگر لابی‌های حمایت از اسرائیل به میدان آمده و با استخدام نخبگان، بنگاه‌های خبری و حتی شرکت‌های تجاری از تجاوز نظامی اسرائیل به باریکه غزه حمایت کنند. دولتمردان آمریکایی در حالی مشغول حمایت سیاسی، اقتصادی، رسانه‌ای و نظامی از تل‌آویو هستند که بخش بزرگی از جامعه آمریکا مخالف سیاست‌های توسعه‌طلبانه عناصر افراطی در رژیم صهیونیستی و کشتار وسیع مردم در نوار غزه هستند. به نظر می‌رسد دولت بایدن با وجود سردادن شعارهای حقوق بشری برای حمایت از اسرائیل اما از قدرت کافی برای مقاومت در برابر لابی رژیم صهیونیستی و توقف آتش جنگ در فلسطین اشغالی برخوردار نیست.