خبرگزاری مهر، گروه استانها: روز جهانی دیابت در سال ۱۹۹۱ توسط IDF و سازمان بهداشت جهانی در پاسخ به نگرانی‌های فزاینده در مورد تهدید فزاینده بهداشتی ناشی از دیابت ایجاد شد.
میلیون‌ها نفر از افراد مبتلا به دیابت در سراسر جهان به مراقبتهای دیابت دسترسی ندارند. افراد مبتلا به دیابت برای مدیریت وضعیت خود و جلوگیری از عوارض نیاز به مراقبت و حمایت مداوم دارند، همچنین ضرورت دارد تا دارو، فناوری، حمایت و مراقبت در دسترس همه افراد مبتلا به این بیماری قرار گیرد.
طبق آمارها از هر ۱۰ بزرگسال در سراسر جهان یک نفر دیابت دارد. بیش از ۹۰ درصد دیابت نوع ۲ دارند. تقریباً نیمی از آنها هنوز تشخیص داده نشده‌اند. در بسیاری از موارد، دیابت نوع ۲ و عوارض آن را می‌توان با اتخاذ و حفظ عادات سالم به تعویق انداخت یا از آن پیشگیری کرد. هنگامی که دیابت به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، می‌تواند منجر به عوارض جدی و بالقوه تهدید کننده زندگی شود.
برای افراد در معرض خطر دیابت نوع ۲ دانستن خطر و اقداماتی که باید انجام دهید برای حمایت از پیشگیری، تشخیص زودهنگام و درمان به موقع مهم است. همچنین برای افراد مبتلا به دیابت، آگاهی و دسترسی به اطلاعات صحیح و بهترین داروها و ابزارهای موجود برای حمایت از خود مراقبتی امری لازم است.
شواهد زیادی از مطالعات انجام شده در ایاالت متحده آمریکا، فنلاند، چین، هند و ژاپن وجود دارد که نشان می‌دهد تغییرات سبک زندگی و دستیابی به وزن بدن سالم و فعالیت بدنی متوسط می‌تواند به پیشگیری از ابتلاء به دیابت نوع ۲ در افراد در معرض خطر کمک کند.
کاهش خطر ابتلاء به دیابت نوع ۲ شامل یک رژیم غذایی متعادل و فعالیت بدنی منظم است، حفظ وزن سالم بسیار مهم است زیرا اضافه وزن وچاقی خطر را افزایش می‌دهد. حتی یک کاهش وزن کوچک می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند. غربالگری‌ها و معاینات منظم، به ویژه برای افرادی که یک یا چند عامل خطر را دارند، می‌تواند علائم اولیه را تشخیص دهد و به افراد کمک کند تا تغییرات لازم را برای به تأخیر انداختن یا جلوگیری از شروع دیابت نوع ۲ انجام دهند.
خطر دیابت را جدی بگیرید
در کشور ما حداقل ۱۴.۱۵ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال از بیماری دیابت رنج می‌برند که تعدادشان بیش از ۷.۵ میلیون نفر برآورد می‌شود. همچنین حدود ۷۵ درصد افراد دیابتی کشور از بیماری خود آگاه هستند. در حال حاضر از هر ۱۰ بزرگسال در سراسر جهان، یک نفر با دیابت زندگی می‌کند (حدود ۵۳۷ میلیون نفر) که تقریباً نیمی از آنها از ابتلای خود به این بیماری مطلع نیستند. این امر فشار مضاعفی بر سیستم‌های بهداشتی وارد می‌کند. در بسیاری از موارد، دیابت نوع ۲ و عوارض آن را می‌توان با اتخاذ و حفظ عادات سالم به تعویق انداخت یا از آن پیشگیری کرد. عدم تشخیص و درمان به موقع، می‌تواند منجر به عوارض جدی و بالقوه تهدید کننده زندگی شود.
کارشناسان بهداشت و درمان هشدار می‌دهند که با گسترش روزافزون عوامل خطرآفرین مانند فشار خون بالا، چاقی، اضافه وزن، چربی خون بالا دیابت به یک بیماری با تعداد زیادی مبتلا در جهان و به چالشی مهم برای بخش سلامت مبدل شده است و بیم آن دارند که در سال‌های نه چندان دور در صورت رعایت نکردن نکات لازم برای شناسایی و پیشگیری، حرکت چراغ خاموش این بیماری و عوارض ناشی از آن به مرحله بحرانی برسد.
سه نوع دیابت وجود دارد و در فرد مبتلا به دیابت گلوگز یا قند خون نمی‌تواند به سلول‌ها برسد و سطح آن در خون افزایش می‌یابد و با گذشت زمان آسیب‌های جدی به قلب، عروق، چشم‌ها، کلیه‌ها و اعصاب وارد می‌شود.
میزان ابتلاء در مازندران ۶ درصد بالاتر از میانگین کشوری
چاقی و اضافه وزن، بالا رفتن سن و سالمندی جمعیت از جمله عوامل تأثیرگذار بر روند شیوع بیماری مزمن دیابت در جامعه به شمار می‌رود که مازندرانی‌ها با این چالش آشنایی کاملی دارند چراکه رتبه نخست شیوع این بیماری در کشور برای آنها است. مازندرانی‌ها به دلیل اینکه گرفتار دیگر عوامل تأثیرگذار در ابتلاء به این بیماری قرار دارند از نظر میزان شیوع ابتلاء حدود ۶ درصد بالاتر از میانگین کشوری قرار دارند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران با اعلام وضعیت ابتلای بالای مازندرانی‌ها به دیابت گفت: چاقی به همراه پیری جمعیت و سالمندی استان باعث شده در زمینه شیوع این بیماری رتبه اول در کشور را داشته باشیم.
عباس علیپور در گفت وگو با خبرنگار مهر افزود: مازندران از نظر میزان شیوع دیابت رتبه اول کشور را دارد و ۱۹.۸ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال به این بیماری مبتلا هستند و البته وضعیت ناخوشایند این بیماری در استان به همین جا ختم نمی‌شود.
وی ادامه داد: همچنین مازندران به دلیل دارا بودن رتبه دوم چاقی و اضافه وزن کشور رتبه ششم شیوع پیش‌دیابتی کشور دارد و ۲۹ درصد جمعیت بالای ۲۵ سال استان در معرض ابتلاء به این بیماری در آینده قرار دارند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی مازندران ادامه داد: در حال حاضر بیش از ۲۰۰ هزار بیمار دیابتی درشهرستان های تحت پوشش این دانشگاه شناسایی شده‌اند.
در حال حاضر بیش از ۲۰۰ هزار بیمار دیابتی درشهرستان های تحت پوشش این دانشگاه شناسایی شده‌اند
وی اعلام کرد: از مجموع یک میلیون و ۷۷۰ هزار و ۴۰۳ شهروند زیر پوشش بالای ۳۰ سال ۲۰۰ هزار و ۳۵۲ بیمار دیابت نوع ۲ شناسایی شد که ۱۱.۳ درصد جمعیت استان را شامل می‌شود.
علیپور اظهار داشت: در همین حال ۱۵۹ هزار و ۸۵۶ نفر معادل ۷۹.۸ درصد جمعیت استان مازندران حداقل یکبار در ۶ ماهه اول امسال مراقبت شده، و ۷۷ هزار و ۲۶۳ نفر معادل ۴۸ و سه دهم درصد افراد سطح مطلوب HbA۱C بیانگر مطلوبیت مراقبتهای ارائه شده دارند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی مازندران گفت: ۷۰ درصد مردم این استان دچار اضافه وزن و چاقی هستند و این خود عاملی برای افزایش بیماری‌های غیرواگیر به شمار می‌رود و در ارزیابی‌های صورت گرفته این تعداد از افراد بالای ۱۸ سال مازندران دچار چنین وضعیتی هستند.
وی همین میزان چاقی در بانوان مازندران را بیشتر از آقایان اعلام کرد و گفت: زنان به دلیل اینکه بیشتر پیرو سبک زندگی شهرنشینی قرار گرفتند شاهد چنین وضعیتی از نظر چاقی در آنها هستیم.
علیپور گفت: بررسی‌های اپیدمیولوژیک بیانگر این است که دلیل شیوع بالای دیابت در مازندران، پیری جمعیت، طول عمر مناسب افراد دیابتیک به علت مراقبت و درمان مطلوب، تغذیه نامناسب، چاقی و اضافه وزن و کم تحرکی است.
دیابت، علت اول و آخر نارسایی کلیه
فوق تخصص نفرولوژی دانشگاه علوم پزشکی مازندران به خبرنگار مهر گفت: کلیه‌ها، اعضای کوچک و پر اهمیت بدن انسان هستند که هر ۲۴ ساعت در مجموع حدود ۲۰۰ لیتر از مایعات بدن را تصفیه و به جریان خون باز می‌گردانند که حدود ۲ لیتر مایع به صورت ادرار از بدن دفع می‌شود در حالی که باقی مانده یعنی حدود ۱۹۸ لیتر به بدن برمی گردد.
فرهاد غلامی افزود: ۲ علت مهم برای نارسایی کلیه‌ها یا مرحله نهایی بیماری کلیه یکی دیابت نوع ۲ یا دیابت بزرگسالان دیگری فشار خون بالاست و زمانی که این بیماری‌ها با درمان مراقبت شوند، بیماری‌های کلیه مرتبط با آنها می‌توانند پیشگیری شوند یا سرعت آنها کاهش یابد.
این فوق تخصص نفرولوژی نارسایی کلیه‌ها را با علائمی نامحسوس نظیر بالا رفتن کراتین در خون و فشار خون بالا ذکر کرد و گفت: با انجام آزمایش‌های خون و ادرار برای اندازه گیری کراتین به عنوان ماده‌ای که به وسیله کلیه‌های سالم از خون خارج می‌شود، می‌توان بیماری را تشخیص داد.
وی با اشاره به اینکه بیماری مزمن کلیه (CKD) یک بیماری غیرواگیر است، افزود: این بیماری بر ۱۰ درصد از افراد در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد و هر چند غیر قابل درمان است اما شدت بیماری می‌تواند متفاوت باشد و باعث می‌شود بیمار نیاز به مراقبت پیدا کند.
غلامی افزایش آگاهی در مورد کلیه‌های، غربالگری تمام بیماران مبتلا به دیابت و فشار خون بالا، تشویق رفتارهای پیشگیرانه را فعالیت‌های ضروری و لازم برای کنترل بیماری نارسایی کلیه در جامعه عنوان کرد.
به گزارش مهر، در حال حاضر مازندران جزو ۲ استان اول کشور از حیث پیری جمعیت است که به باور صاحبنظران با تداوم افول ازدواج و فرزندآوری و افزایش اقشار سالمند چالش‌های اجتماعی قابل توجهی طی چند دهه آینده گریبانگیر این دیار خواهد شد.
مازندران بعد از گیلان پیرترین استان کشور به شمار می‌رود و از سوی دیگر داده‌های آماری نهادهای متولی امر بیانگر این است که روند پیری جمعیت مازندران حدود سه دهه آینده آنچنان گریبانگیر این استان خواهد شد که در آن زمان چهره‌های پیر بیشتری به نسبت چهره‌های جوانان، نوجوانان و میانسال را در جامعه شاهد خواهیم بود.
سرعت پیری جمعیت مازندران هم اکنون آنچنان بالاست که میانگین‌های کشوری را در نوردیده است به طوری که میانگین جمعیت سالمندی کشور حدود ۱۰ درصد است و این رقم در استان ۱۵ درصد است و متأسفانه مازندران در این حوزه جزو استان عنوان دار کشور به شمار می‌رود و با نگاهی به آمارهای موجود این مساله دور از ذهن نیست که ناقوس پیرترین استان‌های برای چند سال آینده مطمنا برای مازندران نواخته خواهد شد.