خبرگزاری مهر؛ گروه فرهنگ ادب _ زینب رازدشت: پیوست رسانه‌ای یکی از مهم‌ترین موضوعاتی است که مسئولان امر باید نسبت به آن توجه ویژه ای داشته باشند. نبود پیوست رسانه‌ای و یا ضعیف بودن آن سبب می‌شود تا مطلبی، خبری و گزارشی تبدیل به ضد آن محتوا در میان افکار عمومی جامعه باشد. اتفاقی که اخیراً شاهد بودیم، خبری مبنی بر اینکه شب یلدا در آخرین شب آذرماه، به عنوان «روز ترویج فرهنگ میهمانی و پیوند با خویشان» و سه‌شنبه آخر سال که زمان برگزاری آئین باستانی چهارشنبه‌سوری است به عنوان «روز تکریم همسایگان» در تقویم رسمی کشور ثبت می‌شود.
این خبر به سرعت در شبکه‌های اجتماعی به غلط و بدون درج جزئیات منتشر شد، درحالی که اگر پشت این ماجرا شاهد یک پیوست رسانه‌ای بودیم، قطعاً خبر به درستی در فضای مجازی منتشر و ابهامات رفع می‌شد.
به همین منظور نشستی با حضور سیدمجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی، رضا یعقوبی مدیر کل دبیر خانه شورای فرهنگ عمومی کشور، مرتضی کاظمی مدیر شبکه رادیویی فرهنگ صدا و سیما در خبرگزاری مهر برگزار شد تا جزئیات این خبر به صورت شفاف تبیین شود.
مشروح گزارش این‌نشست در ادامه می‌آید؛
مردم با نامگذاری تقویم‌ها بخش مهمی از زندگی را تنظیم می‌کنند
سیدمجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: ما نیازمند کمک رسانه‌های فرهنگ بنیان همچون خبرگزاری مهر و رادیو فرهنگ هستیم تا شاهد پیشنهادات مردم در این حوزه‌ها پیش از تصمیم گیری داشته باشیم. این پیشنهادات می‌تواند به ما کمک کند تا تصیمات گرفته شده تبدیل به یک گفتمان سازنده در فضای انگاره‌های جمعی باشد.
وی با اشاره به اهمیت موضوع مدیریت تقویم گفت: عده‌ای مطرح می‌کنند که تقویم چه ارزشی دارد که اینچنین برایش وقت گذاشته می‌شود. در پاسخ به این گروه از افراد باید گفت که اگر تقویم ارزش نداشت، امروز میلیاردها تومان اجناس و کالاها در سطح ورودی گمرگ برای شب کریمس در ایران اسلامی شرقی نبود. یا شرکت‌های بزرگ توزیع برخط کالا که از آوردن نام شأن معذورم، برای جمعه سیاه اینچنین از شش ماه پیش برنامه ریزی نمی‌کردند. یا جشن هالیود در ایران ۱۴۰۲ اینچنین باشکوه برگزار نمی‌شد. همه این تقویم است و مردم با نامگذاری و با رویدادها، بخش مهمی از زندگی فرهنگی شأن را تنظیم می‌کنند.
برای نخستین بار روز استان‌ها در تقویم ملی ایران نامگذاری شده است
دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: سیاست ما در تقویم رویکرد متوازن به ظرفیت‌های تاریخ ایران، تاریخ اسلام و تاریخ انقلاب اسلامی است. معتقدیم همه اینها باید در طول هم قرار بگیرند. یکی دیگر از سیاست‌های مان افزایش نشاط اجتماعی، مشارکت مردم در کسب و کار و زندگی فرهنگی است. همچنیننگاه غیر تمرکزگرا به نامگذاری تقویم از دیگر سیاست‌های مان به شمار می‌رود.
وی ادامه داد: ما بر همین اساس روز استان‌ها را برای نخستین بار در تقویم ایران وارد کردیم و بیش از ۱۲ استان تا کنون روز ملی پیدا کرده‌اند؛ یعنی ما امروز روز مازندران، روز اصفهان و روز ایلام داریم که البته نامگذاری این روزها با محوریت خود استان‌ها بوده است.
نامگذاری هفت روز از تقویم ملی را به هفت محصول اختصاص داده‌ایم
امامی گفت: در سیاست گذاری تقویم ملی، توجه توأمان به فرهنگ تولید داریم، آن هم در سالی که به نام سال تولید نامگذاری شده است. ما برای افزایش نشاط اجتماعی مردم، روزهایی از سال را به نام یک محصول در تقویم ملی به ثبت رسانده‌ایم. ما هفت روز را به نام هفت محصول در شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رساندیم و ابلاغیه آن آماده شده که اطلاع رسانی می‌کنیم.
وی افزود: این هفت روز متناسب با فرهنگ مردم روستا، عشایر و شهرهای مختلف کشورمان است که می‌توان به روز زعفران، روز گندم، روز نان، روز زیتون، روز انار اشاره کرد. رسانه‌هایی که به دنبال تخریب تقویم ملی ایران هستند، دوست ندارند این خبرها را بشنوند.
دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: با ابلاغیه شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال تدوین یک تقویم مستقل از تقویم رسمی کشور هستیم. این امر با همکاری اصناف بنا به تقویم حرف، مشاغل و اصناف در حال انجام است؛ از آنجا که هر شهروندی شغل، حرفه و کسب و کاری دارد، بر آن بودیم تا یک روز هم به شغل این شهروند توجه شود و اخلاق حرفه‌ای او و مسئولیت اجتماعی اش در قبال جامعه مورد بازخوانی قرار بگیرد. حتی حرفه‌هایی که ممکن است تعداد کمی از افراد به آن اشتغال داشته باشند، اما آن حرفه در این تقویم نامگذاری می‌شود. در این زمینه می‌توان به حرفه سراجان و حرفه لوازم خانگی اشاره کرد.
پیشنهادی مطرح شده است مبنی بر اینکه روز ۲۵ مهر (تخریب بیمارستان المعمدانی و شهادت زنان و کودکان فلسطینی) را به نام روز نسل کشی زنان و کودکان فلسطینی در تقویم ملی نامگذاری شود. البته هنوز این پیشنهاد به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی نرسیده است وی ادامه داد: یکی دیگر از شغل‌هایی که کمتر شاهد اشتغال آن از سوی شهروندان هستیم، شغل لنگ سازی بوده که حتی این شغل ثبت جهانی شده است و اگر این روند کنونی ادامه یابد، در سال‌های آینده هیچ ایرانی لنگ سازی نخواهیم داشت. چرا نباید تا کنون به شغل لنگ سازی به عنوان یک صنعت هنر چند هزارساله جنوب ایرانی توجه می‌کردیم؟
اشاعه خبر حذف شب یلدا از تقویم ملی یک شیطنت رسانه‌ای است
امامی با اشاره به جزئیات نامگذاری روز ۳۰ آذر به عنوان آخرین روز از فصل پاییز گفت: از سال‌ها پیش در شورای فرهنگ عمومی آخرین روز از فصل پاییز را به نام شب یلدا نامگذاری شده است. پیشنهاداتی به شورا رسید که در این راستا شاهد موافقان و مخالفانی در صحن شورا بودیم تا با توجه به چالش‌ها، فرصت‌ها و تهدیدهایی که در حوزه فرهنگ خانواده داریم، روزی را به منظور ترویج فرهنگ میهمانی و ارتباط با خویشاوندان داشته باشیم. به همین دلیل هیچ روز و مناسبتی بهتر از شب یلدا را نیافتیم.
وی افزود: این مسأله مبنی بر اینکه در یک روز از سال شاهد مناسبت‌های مختلفی بودیم، یک عرف است و منافاتی با یکدیگر ندارد. برای مثال در روز ۱۳ آبان شاهد چهار مناسبت هستیم و هیچکدام از مناسبت‌ها در دیگری تناقضی ایجاد نمی‌کند. به همین دلیل آخرین روز از فصل پاییز را علاوه بر آنکه بنام شب یلدا نامگذاری نامگذاری شده به نام روز ترویج فرهنگ میهمانی در تقویم ملی ثبت شده است. یعنی مناسبت شب یلدا از تقویم ملی حذف نشده بلکه روز ترویج فرهنگ میهمانی در کنار این روز در تقویم ملی ثبت شده است.
روز تکریم همسایگان در کنار روز چهارشنبه سوری در تقویم ملی ثبت شده است
دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: نخستین بار در جهوری اسلامی ایرانی، شورای فرهنگ عمومی در قالب بیانیه راهبردی در خصوص چهارشنبه سوری با مردم صحبت کرد و در آن بیانیه توضیح داد که چهارشنبه سوری اصالتاً به عنوان یک آئین ایرانی و ارزشمند، در کشاکش زمان بعضاً مورد سوءاستفاده یا گاهی مورد دستخوش تغییراتی قرار گرفته است. وظیفه نظام فرهنگی این است که آن اصالت‌های چهارشنبه سوری را احیا کند و اجازه ندهد که چهارشنبه سوری تبدیل به یک خاطره منفی در حافظه ما شود و بعضاً رسانه‌ها مجبور هستند که این را ترویج کنند. برای مثال رسانه‌ها تنها اخبار حوادث را در چهارشنبه سوری منتقل می‌دهند. با این اوصاف خاطره یک کودک هشت ساله امروز در ایران از چهارشنبه سوری چه باید باشد؟
وی ادامه داد: در چهارشنبه سوری چیزی جز ضرب و شتم، حوادث ناگوار و آتش سوز شاهد نیستیم و همین امر سبب می‌شود تا فرهنگ چهارشنبه سوری از بین برود. ما برای چهارشنبه آخر سال، یک مناسبت و فرهنگی را به آن اضافه کردیم با عنوان فرهنگ همسایه داری.
امامی گفت: فرهنگ همسایه داری به عنوان یکی از جلوه‌های فرهنگی ما در آئین عزیز اسلام بسیار مورد تأکید قرار گرفته و آن تعبیر زیبای حضرت زهرا (س) به نام «الجارُ ثُمَّ الدّارُ»؛ و لو در حوزه دعا و نیایش است؛ برای احیای فرهنگ همسایه داری به غیر از سه شنبه پایان سال روز بهترین نیافتیم و در کنار چهارشنبه سوری، روزی را هم به نام روز تکریم همسایه به تقویم ملی اضافه کردیم.
وی افزود: یکی از ابعاد اصالت دار جشن چهارشنبه سوری، تکریم همسایگان و ارتباط با همسایگان بوده و چه خوب است که به جای آزار همسایگان به سمت همسایه داری و تکریم همسایگان بریم. خوشبختانه در بسیاری از نواحی ایران که هنوز دستخوش تحولات شتابان شهرنشینی نبوده است، مردم با همسایگان شأن بیشتر از خویشان شأن ارتباط دارند. همسایه جان پناه خانواده و مرجع آرامش هر خانه و خانواده است.
دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: اتفاقات دیگری باید در فرهنگ همسایه داری ما رخ دهد. گاهی اوقات فرهنگ شهرسازی، معماری و مسکن کشور، حریم و حتی ارتباط میان همسایگان را در نظر نگرفته است و ما شاهد تضعیف فرهنگ همسایه داری هستیم؛ لذا مفهوم تکریم همسایگان به تقویم ملی در سه شنبه آخر سال اضافه شد.
حتی یک تصمیم خوب بدون پیوست رسانه‌ای تبدیل به ضد تصمیم می‌شود
وی ادامه: اگر ما بدون پیوست رسانه‌ای حتی تصمیم خوبی بگیریم، احتمالاً به ضد خودش تبدیل می‌شود. ما در دبیرخانه شورای فرهنگ عمومی تلاش می‌کنیم با همکاری رسانه‌ای و به واسطه برگزاری میزگردها و نشست‌هایی، پیش از تولید چنین خبرهای مهمی، جزئیات مطالب را تبیین کنیم تا اینچنین اخبار مورد سوءاستفاده قرار نگیرد. اگر امروز از بسیاری جوانان وظایف شورای فرهنگ عمومی را جویا شوید، پاسخ می‌دهند که شورا همان جایی است که چهارشنبه سوری را از تقویم حذف کرده است. ما برای اینچنین انگاره‌هایی متأسف هستیم. امیدواریم همه ما به پیوست رسانه‌ای تصمیمات خودمان توجه کنیم.
هنوز روزی به عنوان روز پسر در تقویم ملی ثبت نشده است
امامی با اشاره به جزئیات نامگذاری روز پسر در تقویم ملی گفت: از سال‌ها پیش پیشنهادی برای ثبت روز پسر در تقویم ملی به شورای فرهنگ عمومی شد. همانطور که در تقویم ملی یک روز به نام دختران سرزمین مان ثبت شده است و در آن روز خانواده‌ها به تکریم دختران خود می‌پردازند، این پیشنهادات هم برای ثبت روز پسر در تقویم ملی بود. هنوز روزی به عنوان روز پسر در تقویم ملی ثبت نشده است.
وی ادامه داد: ما برای روز پسر به دنبال مناسبت مرتبط و الهام بخشی هستیم و هنوز هیچ مناسبتی برای آن انتخاب نشده است. خبرهایی منتشر شده بود مبنی بر اینکه روز میلاد امام جواد (ع) به نام روز پسر در تقویم ملی ثبت شده است درحالی که این خبر تکذیب شد.
دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: ما با فعال‌ترین تقویم برخط در ایران که متعلق به بخش خصوصی است در حال تفاهم هستیم تا بتوانیم تعاملات مان را با مردم در حوزه تقویم توسعه دهیم. یعنی از مردم بازخورد تصمیمات مان را دریافت کنیم و حتی در این پروسه مردم می‌توانند پیشنهادات شأن را به ما ارائه دهند. طبق آئین نامه مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، هر فردی می‌تواند برای تقویم ملی پیشنهاداتش را ارائه کند و ما موظفیم این پیشنهادات را در کمیسیون تقویم کشور بررسی کنیم؛ لذا حتماً باید به این سمت برویم تا تصمیمات مان را مشارکتی گر اخذ کنیم.
با ابلاغیه شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال تدوین یک تقویم مستقل از تقویم رسمی کشور هستیم. این امر با همکاری اصناف بنا به تقویم حرف، مشاغل و اصناف در حال انجام است
وی افزود: فراخوانی را ارائه کرده‌ایم مبنی بر اینکه مردم روزی را بر اساس تاریخ ایران و اسلام و انقلاب اسلامی به مناسبت روز پسر به ما پیشنهاد دهند تا این پیشنهادات مورد بررسی قرار بگیرد و در نهایت یک روز از سال را به عنوان روز پسر در تقویم ملی ثبت شود.
امامی گفت: گروهی از مخاطبان، مجموعه‌ها و مؤسسات پیشنهاد دادند که روز میلاد امام جواد (ع) به عنوان روز پسر در تقویم ملی ثبت شود؛ دلیلش بر اساس تعبیری از امام رضا (ع) است مبنی بر اینکه پسری و مولودی بابرکت‌تر از این پسر نیست. امام رضا (ع) پیش از ولادت امام جواد (ع) توسط مخالفان مورد شماتت بوده که سلسله امامت در شما متوقف شده و شما فرزند پسر ندارید. با تولد حضرت امام جواد (ع) یک برکت الهی در شجره امامت به ظهور رسید.
وی ادامه داد: ما برای تصمیم گیری ثبت روز پسر در تقویم ملی در جلسات آتی شورا با تمام دقت همه ابعاد موضوع را بررسی می‌کنیم. امیدواریم تصمیم مان بتواند افکار عمومی را اقناع کند و مردم با آن تصمیم ارتباط بگیرند.
سیاست پالایش تقویم ملی را پیش رو داریم
دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: تقویم یک امر عمومی است مردم قرن هاست نوروز را به پا می‌دارند؛ هر زمان مناسبتی همچون به نام نوروز در قلب مردم، جامعه و بازار قرار گرفت، بدانید این مناسبت را در تقویم مردمی و فرهنگی داریم؛ یعنی در فرهنگسازی موضوع موفق شده‌ایم.
وی افزود: امروز برخی از مناسبت‌های تقویم ملی به دلیل نوع تصمیم گیری و کم کاری برخی از دستگاه‌ها و رسانه‌ها به اندازه کافی در بدنه جامعه رسوخ و بروز نیافته است و برخی از دستگاه‌ها بدون توجه به آن بدنه مردمی مرتباً از ما درخواست می‌کنند که روز تأسیس سازمان مان را در تقویم ملی به ثبت رسانید. ما در این بخش با این گروه از دستگاه‌ها مشکل داریم. البته سعی داریم آنها را قانع کنیم. البته اگر احساس کنیم که برنامه خوبی برای ترویج فرهنگی دارند، با آنها همکاری لازم را خواهیم داشت؛ به همین دلیل سیاست پالایش تقویم را داریم.
پیشنهاد ثبت روز ۲۵ مهر به نام روز نسل کشی زنان و کودکان فلسطینی در تقویم ملی
امامی ادامه داد: تقریباً می‌توانم بگویم سالانه بین ۱۰ تا ۲۰ مناسبت را در تقویم ملی ادغام یا حذف می‌کنیم، زیرا اساساً آن مناسبت پوشش ملی و فرهنگی ندارد، یا از زمان خودش یا به عبارتی از دوره اهمیتش گذشته است. حتی در مناسبت‌های انقلابی گاهی ادغام روزها و مناسبت‌ها را داریم.
وی ادامه داد: پیشنهادی مطرح شده است مبنی بر اینکه روز ۲۵ مهر (تخریب بیمارستان المعمدانی و شهادت زنان و کودکان فلسطینی) را به نام روز نسل کشی زنان و کودکان فلسطینی در تقویم ملی نامگذاری شود. البته هنوز این پیشنهاد به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی نرسیده است. پیش از این روز ۲۹ دی ماه در تقویم ملی به نام روز غزه ثبت شده است که هم اکنون قرار است پس از تصویب این دو روز با یکدیگر ادغام شود و همان روز ۲۵ مهر را با این محوریت داشته باشیم. همیشه ما این نگرانی و دغدغه را داریم که تقویم باید یک دقت و پذیرش ملی داشته باشد.
مناسبت شب یلدا در تقویم پس از انقلاب ثبت شده است
در ادامه رضا یعقوبی مدیر کل دبیر خانه شورای فرهنگ عمومی کشور گفت: مناسبت شب یلدا در تقویم پیش از انقلاب ثبت نشده و مربوط به دو دوره قبل شورای فرهنگ عمومی است که اگر اشتباه نکنم مربوط به دوره هشتم است. شورایی که خودش این مناسبت را در تقویم ملی ثبت کرده باشد، چرا باید آن را حذف کند. این مسأله بنا به گفته آقای اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی یک شیطنت رسانه‌ای است.
وی افزود: مردم احساس نکنند که مناسبت شب یلدا از دوره‌های گذشته در تقویم ملی ثبت شده است و حالا ما می‌خواهیم آن را تغییر دهیم.
در ادامه سیدمجید امامی دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: شب یَلدا یا شب چلّه یکی از کهن‌ترین جشن‌های ایرانی است. این جشن با همکاری وزارت میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی در ۹ آذر ۱۴۰۱ ثبت میراث جهانی شده است. امسال هم قرار است به مناسبت گرامیداشت ثبت جهانی یا آئین جهانی شب یلدا با همکاری وزارت میراث جشنی را در ۳۰ آذر برگزار می‌شود. جامعه نیاز دارد که مناسبت‌ها و رویدادهای مان بتواند عاملی برای ایجاد تعامل میان نوجوانان و جوانان باشد. شکافی که میان ما و نوجوانان مان ایجاد شده است، با موضوعی بهتر از رویدادهای نشاط آور پر نمی‌شود.
۳۰ آبان روز قهرمان ملی در تقویم ملی ثبت شد
دبیر شورای فرهنگ عمومی گفت: ۳۰ آبان به عنوان روز قهرمان ملی در تقویم ملی ثبت شد؛ البته پیشنهاد دیر به شورا رسید و قرار بود که این خبر را ۱۴ آبان به عنوان روز فرهنگ عمومی اعلام شدیم. هدف از نامگذاری این روز، پرداختن به قهرمان معاصر زندگی است.
پیشنهاد ۹ شهریور به عنوان روز بزرگداشت آیت الله صدر در تقویم ملی
در ادامه مرتضی کاظمی مدیر شبکه رادیویی فرهنگ گفت: امام موسی صدر یک جمله خوبی دارد: «ما که نمی‌توانیم به مقام حضرت علی (ع) و حضرت محمد (ص) برسیم، اما می‌توانیم علی‌ها و محمدهای کوچک شویم. این جمله به معنای آن است که قهرمان زندگی خودتان باشید. شاید شما نتوانید به آن مقام برسید، اما می‌توانید قهرمان کوچکی از آن مقام باشید.
وی افزود: ما در رادیو فرهنگ این دغدغه را داریم و در برنامه‌های مان به صورت ویژه روی همه ابعاد شخصیت امام موسی صدر کار کردیم. حتی سال گذشته در هفته منتهی به روز ربوده شدن این مقام فرهیخته، هفته گرامیداشت امام موسی صدر را برگزار کردیم. زیرا او قهرمان ملی ایرانی و مظلوم ناشناخته است. حتی فیلم‌هایش موجود است که حضرت امام خمینی (ره) تأکید کرده‌اند که آقای صدر ایرانی و متولد ایران است و دولت ایران باید پیگیر مسأله ربوده شدن او باشند. همچنین مقام معظم رهبری، امام موسی صدر را علامه پیشرو، عزیز گمشده می‌گویند. به همین علت عنوان برنامه‌های ما در رادیو فرهنگ «عزیز گمشده» بود.
مدیر شبکه رادیویی فرهنگ گفت: اگر هر ملتی شخصیتی همچون امام موسی صدر را داشت، مطمئناً برایش سر و دست می‌شکستند و سال‌ها به او فخر می‌فروختند، درحالی که ما در کشورمان به راحتی از این شخصیت گذشتیم و حتی سالروز ربوده شدنش را هم در تقویم ملی ثبت نکردیم. از همین تریبون پیشنهاد می‌کنم که روز ۹ شهریور را به نام روز بزرگداشت امام موسی صدر در تقویم ملی به ثبت برسانیم. حیف است به راحتی از این شخصیت بگذریم چراکه امام موسی صدر و شهید چمران پایه گذار مقاومت در منطقه بودند.