خبرگزاری مهر، گروه استانها: بهبود اوضاع و احوال صنعت نشر نیازمند حمایت و برنامه‌ریزی مناسب است این روزها شمارگان کتاب‌ها، بهای نقش بسته بر جلد آنها و رکود کتاب‌فروشی‌ها از یک سو و کم‌نور شدن چراغ انگیزه در وجود مؤلفان از دیگر سو، نگاه اهالی دنیای کتاب و کتابخوانی را به خویش می‌خواند.
«پونه نیکوی» بانوی شاعر و نویسنده گیلانی در گفت و گو با خبرنگار مهر یکی از مهم‌ترین موانع و مشکلات صنعت نشر را عدم وجود چشم‌انداز برای بسیاری از ناشران دانست و گفت: بسیاری از انتشاراتی‌ها دارای پایگاه اجتماعی مناسب نیستند.
وی اضافه کرد: به عنوان مثال شاهدیم که عناوین مشهور کتاب‌ها از سوی چند ناشر انتشار می‌یابند، اما مخاطبان با تجربه کتاب می‌کوشند تا کتاب مورد نظر خود را از ناشرانی تهیه کنند که برای آینده خویش چشم‌اندازی ترسیم کرده و تکلیفشان با مخاطب روشن است.
نیکوی ادامه داد: بدین ترتیب وقتی سراغ کتاب‌های انتشار یافته از سوی این نوع ناشران می‌رویم، در می‌یابیم که برای مخاطب خویش احترام قائل هستند و کتاب‌های انتشاریافته از سوی ایشان دچار نارسایی نیستند.
ضرورت توجه به پیشینه مؤلفان
وی در ادامه بر اهمیت توجه ناشران به پیشینه مؤلفان آثار تاکید و اظهار کرد: تعداد پایین شمارگان کتاب‌های انتشار یافته به دلیل عدم اقبال مناسب مخاطبان، یکی از مشکلات امروز دنیای نشر است که خود نشان از سستی شرایط نشر در کشور دارد.
نیکوی اضافه کرد: در این میان اما بهتر است ناشران با توجه به پیشینه کار نویسنده اثر برای انتشار کتاب تصمیم بگیرند. به عنوان مثال وقتی برای اولین بار از مولفی کتاب منتشر می‌شود و بازخوردی از جامعه هدف وی وجود ندارد، می‌توان شمارگان پایین را پذیرفت اما زمانی که مولفی در گذشته آثارش منتخب جشنواره‌های کتاب سال شده و یا نماینده کتاب ایران در نمایشگاه‌های بین المللی بوده، برای کار او ارزش قائل شوند و برای حفظ منزلت اجتماعی نویسنده با تیراژ ۱۰۰ یا ۲۰۰ نسخه به انتشار اثرش نپردازند.
وی همچنین با اشاره به موضوع پرداخت حق‌التحریر از سوی ناشران یادآور شد: حمایت ناشر از مؤلف در واقع حمایت از میراث فرهنگی کشور است.
کیفیت آثار
انتشار آثاری که از کیفیت ادبی و هنری مناسب برخوردار نیستند، یکی از چالش‌های موجود در حوزه نشر کشور محسوب می‌شود. در واقع بخشی از کتاب‌هایی که با پرداخت هزینه چاپ از سوی مؤلف به ناشر، انتشار می‌یابند از کیفیت مناسب برخوردار نیستند و عده‌ای از ناشران نسبت به موضوع کیفیت ادبی و هنری اثر، توجه لازم را ندارند.
نیکوی در این باره اظهار کرد: صنعت نشر نباید اجازه دهد تا هر کتابی به راحتی منتشر و راهی بازار کتاب شود.
وی اضافه کرد: در واقع انتخاب آثار برای چاپ به ویژه در عرصه شعر و داستان باید سنجیده‌تر صورت گیرد. چنانچه امروز به سبب وجود این سهل‌انگاری در صنعت نشر، این گمان برای برخی به وجود آمده که همه می‌توانند به سهولت شاعر یا داستان‌نویس باشند و کتاب منتشر کنند.
شرایط نامناسب اقتصادی
نیکوی با بیان اینکه بخشی از مشکلاتی که در صنعت نشر وجود دارد به شرایط اقتصادی بر می‌گردد، گفت: رهیافت تغییر قیمت کاغذ، بازارهای متغیر و کم شدن شمارگان و گرانی کتاب بوده است. همچنین به نظر می‌رسد تدوین برنامه مشخص و چشم انداز معلوم و نوع آوری و ابتکار در قدرت بخشیدن به صنعت چاپ کتاب دیده نمی‌شود. این در حالی است که صنعت نشر هم نظیر هر صنعت دیگر نیازمند چشم‌انداز، توسعه و شکوفایی است و در صورت عدم توجه به آن و تلاش برای رفع موانع، تنها شاهد رکود و ناکارآمدی آن خواهیم بود.
این شاعر و نویسنده گیلانی در پایان یادآور شد: امیدوارم کسانی که مهندسان حوزه نشر هستند برای رفع مشکلات آن پای کار بیایند، چرا که این عرصه به صورت مستقیم با فرهنگ، هنجارها و ارزشهای ما مرتبط است. در واقع باید کوشید تا کسانی که اهل کتاب و کتابخوانی هستند، زندگی درخشان‌تری داشته باشند. از یاد نباید برد که این جانِ آباد است که جهان را آباد می‌کند و هر چقدر جان‌های آباد بیشتر باشند ما با جهانی درخشان‌تر مواجه خواهیم بود.