خریدار ضایعات با تعجب گفت «رودامون تویی؟»/ معجزه قصه‌گویی سلحشور

اسرافیل علمداری بازیگر باسابقه سینما و تلویزیون در گفت‌وگو با خبرنگار مهر درباره تازه‌ترین فعالیت‌های خود بیان کرد: در حال حاضر در فیلم سینمایی «آن دو» به کارگردانی مرتضی رحیمی مشغول ایفای نقش هستم و سریالی به نام «سایه‌باز» را هم به کارگردانی علی یاور در حال پخش در شبکه خانگی دارم. آخرین سریالی هم که از من پخش شد سریال «محرمانه» به کارگردانی محمود معظمی بود.

وی درباره فاصله خود از سینما و فعالیت بیشتر در فضای تلویزیون اظهار کرد: این درست است که بیشتر تجربه کار در سریال داشته‌ام اما دلیلش این است که من در استخدام صداوسیما بودم و بیشتر تحت نظر گروه فیلم و سریال شبکه‌ها کار کرده‌ام و وقت برای فعالیت بیرون از سازمان صداوسیما کمتر داشته‌ام. کارهایی هم که از بیرون پیشنهاد می‌شد، بیشتر متن‌های خوبی نداشت وگرنه آن‌ها را که متن خوبی داشتند، پذیرفتم و کار کردم.

می‌توانم خوب و بد قصه‌ها را تشخیص دهم

این بازیگر با اشاره به حضور خود در سریال‌هایی مانند «مردان آنجلس» و «یوسف پیامبر (ص)» که تبدیل به سریال‌های ماندگار در حافظه مخاطبان شده‌اند، گفت: از آنجایی که بنده تحصیلاتم تا سطح فوق لیسانس نمایش بوده است، تفاوت متن خوب و بد را می‌توانم، تشخیص دهم و براساس همین تشخیص است که می‌توانم پیش‌بینی کنم که برخی کارها به سرانجامی نخواهد رسید. در مقابل کارهایی مانند «یوسف پیامبر» هم هستند که می‌دانیم زبان‌زد می‌شوند.

علمداری در پاسخ به اینکه آیا در زمان ایفای نقش در سریال‌های «مردان آنجلس» و «یوسف پیامبر (ص)» تصور این میزان ماندگاری و استقبال از بازپخش چندباره آن را داشته است یا خیر؟ مطرح کرد: راستش را بخواهید، نه چنین تصوری نداشتیم. خاطرم است سریال «مردان آنجلس» در اولین نوبت پخش و بعد از دو سه قسمت، شرایطی داشت که هنوز سریال نگرفته بود و با جهانبخش سلطانی هم که صحبت می‌کردم، با هم می‌گفتیم چقدر این سریال آغاز سردی دارد! خدا رحمت کند، وقتی همین حرف را به زنده‌یاد سلحشور زدیم، او گفت، شما نگران نباشید، چون قصه، قصه‌ای قرآنی است، کار خودش را خواهد کرد و ماندگار می‌شود. بعد از چند قسمت دیدم واقعاً همین شد و سریال مخاطبان خودش را پیدا کرد.

این بازیگر ادامه داد: از آنجایی که فرج‌الله سلحشور براساس ایمان و یقین خود کار می‌کرد، خدا هم به او لطف داشت و کارهایش اینگونه ماندگار شد. شاید این آثار به لحاظ فنی ایراداتی هم داشته باشد اما واقعیت این است که قصه آن‌ها به درستی نوشته شده است. خیلی‌ها به‌دنبال آن هستند که در سریال‌شان فلان بازیگر چهره حضور داشته باشد یا فلان سوپراستار را در اختیار داشته باشند تا موفق شوند، غافل از اینکه اصل ماجرا فیلمنامه و قصه است.

وی افزود: هر قصه‌ای که به درستی نوشته و روی آن کار شده باشد، مخاطب آن را دنبال می‌کند. اکثر قریب به اتفاق آثاری که مخاطب پای آن نمی‌نشیند، بابت مشکل قصه است. این‌ها آثاری هستند که قصه آن‌ها به درستی نوشته نشده و فضای دراماتیک در آن‌ها لحاظ نشده است. در پلتفرم‌ها هم شاهد همین شرایط هستیم مثلاً سریالی مانند «پوست شیر» را شاید کسی تصور نمی‌کرد این اندازه مخاطب داشته باشد اما به‌دلیل قصه خوب و کارگردانی درست، مخاطب هم از آن استقبال کرد، این قاعده در تلویزیون و یا شبکه خانگی تفاوتی ندارد. این دست کارهای خوب نیاز به تبلیغ هم ندارند و مسیر خود را پیدا می‌کنند.

علمداری درباره اینکه مخاطبان بیشتر کدام نقش‌آفرینی او را به یاد می‌آورند، گفت: بیشتر همین آثار تاریخی مانند «یوسف پیامبر (ص)» را به یاد دارند اما من آثار دیگری مانند فیلم سینمایی «سرعت» ساخته محمدحسین لطیفی و یا «بر بال فرشتگان» ساخته جمال شورجه را هم در کارنامه‌ام داشته‌ام. این آثار مربوط به سال‌ها دورتر است و این روزها مردم بیشتر با سریال «یوسف پیامبر (ص)» من را می‌شناسند.

هنوز برخی «رودامون» صدایم می‌کنند

وی درباره واکنش‌های مردم در کوچه و خیابان هم بیان کرد: اکثر مردم لطف دارند و گاهی تقاضای عکس می‌کنند. شاید همین که چیز بدی نمی‌گویند، باید قدر بدانم (می‌خندد)! گاهی هم پیش آمده که در کوچه و خیابان «رودامون» (کاراکتری که در سریال «یوسف پیامبر (ص)»ایفا می‌کنم) صدایم می‌کنند. همین امروز می‌خواستم یک ماشین لباسشویی خراب را که در خانه داشتیم به یکی از این خریداران ضایعات در خیابان بفروشم. وقتی صدایش کردم و به داخل خانه آمد، بلافاصله گفت؛ عهه، رودامون! اینجا خانه رودامون است؟! (می‌خندد) دست و پایش را گم کرده بود و متعجب شده بود. وقتی هم من را شناخت، ارزان‌تر با او حساب کردیم و جنس ما را هم خرید و برد.

بازیگر سریال «یوسف پیامبر» درباره بازپخش چندباره این سریال و برخی واکنش‌های منفی به آن عنوان کرد: چرا باید از این کار ناراحت باشیم؟ وقتی سریالی خوب است و درست ساخته شده، چرا نباید بازپخش شود. ما جوانانی داریم که در سن و سالی هستند که شاید هنوز هم این سریال‌ها ندیده‌اند. چه ایرادی دارد سریال‌های «مختارنامه» و «یوسف پیامبر (ص)» بازپخش شوند؟ در خانواده خودم هر بار این سریال را تماشا می‌کنند و گاهی خودم می‌گویم دیگر بس است! ولی خب برای آن‌ها که آن را ندیده‌اند، این سریال همواره قصه خوب و حرف‌های خوب دارد و تماشای آن لذتبخش است.

علمداری درباره همکاری با زنده‌یاد فرج‌الله سلحشور هم گفت: اکثر آثار زنده‌یاد سلحشور داستان‌های قرآنی بودند و من از فیلم «ایوب پیامبر» افتخار همکاری با او را داشتم. مهمترین ویژگی‌اش هم صداقتش بود. آقای سلحشور هیچ‌گاه خودش را هنرمند خطاب نمی‌کرد. می‌گفت من وظیفه‌ای دارم و آنچه را که بلدم ارائه می‌کنم. از آنجایی که کارش را هم بلد بود، به‌خوبی می‌توانست قصه‌گویی کند. شاید کارش نواقصی هم داشت اما از آنجایی که اصالت داشت، مردم با آن ارتباط برقرار می‌کنند.

این بازیگر ادامه داد: بعد از سریال «یوسف پیامبر (ص)» من در سریال‌های تاریخی ایفای نقش نداشتم و اینگونه نبود که این نقش را بخواهم تکرار کنم. شاید اگر سریال «موسی (ع)» کلید بخورد، به دلیل تجربه‌های تاریخی که داشتم به آن کار هم دعوت شوم.

دیگر خبری از انرژی و انگیزه سابق نیست!

وی درباره تفاوت فضای بازیگری امروز با دهه‌های گذشته بیان کرد: سریال «یوسف پیامبر (ص)» به‌صورت نگاتیو ضبط می‌شد و اینگونه نبود که کارگردان در لحظه، خروجی را ببیند. این فرآیند کار را بسیار سخت می‌کرد. برخلاف امروز که احساس می‌کنم کارها دیگر نه فقط جدی نیست که برای برخی کارگردان‌ها فیلم ساختن شبیه بازی شده است! نمی‌دانم چرا انگیزه‌ها از دست رفته است؟ دیگر انرژی و انگیزه سابق وجود ندارد و آدم‌هایی هم که دعوت به کار می‌شوند، قدرت گذشته را ندارند. هم در تلویزیون اینگونه شده است و هم بیرون از تلویزیون.

علمداری در پایان درباره مهمترین تجربه‌ای که می‌تواند به نسل‌های جدید بازیگری منتقل کند، توضیح داد: پیشنهاد من این است که به هیچ عنوان تحت تأثیر کلاس‌های بازیگری بیرون قرار نگیرند. اگر هم می‌خواهند بازیگری را به‌صورت آکادمیک یاد بگیرند از مسیر دانشگاه اقدام کنند. از سوی دیگر بازیگری را باید از دنیای تئاتر آغاز کنند. ما خیلی از بازیگران سینما را امروز داریم که اصلاً نمی‌توانند روی صحنه تئاتر بازی کنند اما بازیگر تئاتر چون قواعد بازیگری را می‌داند در همه جا می‌تواند موفق باشد.