خبرگزاری مهر؛ گروه استانها: میوه بهاری و تابستانه هندوانه هم خود را به بازار یلدایی رساند تا در آخرین شب پاییز مهمان سفره‌های مردم باشد. دستفروشان بساط فروششان را که در آن انواع و اقسام پوشاک و یا مواد غذایی و غیره دیده می‌شود را در حاشیه خیابان‌ها و جلوی مغازه‌ها پهن کرده‌اند. انواع میوه‌های بهشتی از سیب و انار و پرتقال گرفته تا نارنگی‌ها در بساطشان دیده می‌شود و رهگذرانی که با نگاه به این قیمت‌ها عبور می‌کنند.
گرانی سبب شده تا طعم بسیاری از میوه‌ها و یا آجیل و خشکبار فراموش شود و قیمت‌هایی که هر روز در سایه ضعف نظارت‌ها بالا و بالاتر می‌رود.
همه امید رهگذران به مرغ خوش بود که قیمت آن هم طی چند روز گذشته در مازندران از کیلویی ۱۰۰ هزار تومان بالاتر رفت و این ماده غذایی نیز مدتهاست پایش را از سفرها بیرون گذاشته است.
قیمت ۴۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومانی آجیل
انواع پسته‌های چهارمغز و گردویی روی پیشخوان قرار گرفته است اما وقتی قیمت می‌پرسید چند گام به عقب‌تر خواهید رفت. یک فروشنده خشکبار و آجیل در ساری نرخ انواع پسته و آجیل را از کیلویی ۴۰۰ هزار تومان تا ۷۰۰ هزار تومان اعلام می‌کند و می‌گوید: قیمت‌ها به نسبت قبل افزایش یافته است.
وی که خود را محمدی معرفی می‌کند، می‌گوید: خرید خشکبار و آجیل طی سال‌های اخیر کاهش چشمگیری یافته و رغبت مردم برای خرید آن کم شده است.
غروب یک روز سرد و پاییزی و سرمای زمستانه چند روزی مازندران را درگیر کرده است و دمای هوا تا ۱۰ درجه کاهش یافته است، بازار روز نوشهر حوالی ۷ غروب یک روز پاییزی، خلوت‌تر از هر زمان دیگری است سرد و ساکت. در حاشیه خیابان‌ها نیز دست فروشان بساطشان را پهن کرده‌اند و اندک مشتریانی مشغول خرید هستند.
گذرم به سمت نمایشگاه یلدایی می‌افتد اما غرفه‌هایش بوی یلدا نمی‌دهند و بیشتر به فروش پوشاک و البسه اختصاص دارد.
در بازار قائمشهر اوضاع کمی فرق می‌کند، آوای حجره داران به گوش می‌رسد که می‌گویند «هندوانه، هندوانه شیرین». میوه‌های شیرین و آبدار نظیر انار یاقوت گونه، سیب و پرتقال، هندوانه و غیره در پیشخوان مغازه و سینی‌ها چیده شده است و به مشتریان لبخند می‌زنند.
پرتقال روی درخت ۷ هزار تومان در بازار ۳۵ هزار تومان
نرخ پرتقال تا کیلویی ۳۵ هزار تومان هم قیمت خورده است، یک باغدار قائمشهری می‌گوید: امسال این محصول را سر درخت کیلویی ۷ هزار تومان فروختیم اما در بازار چند برابر آن عرضه می‌شود.
مدیرکل تعزیرات حکومتی مازندران گفت: با توجه به در پیش بودن شب یلدا و افزایش تقاضای مصرف کنندگان برای برخی اقلام از جمله انواع میوه، انواع آجیل و شیرینی و مواد پروتئینی و با هدف ایجاد آرامش روانی در شهروندان و حمایت از حقوق مصرف کنندگان و برخورد با سو استفاده‌های احتمالی برخی افراد سودجو، طرح ویژه نظارتی یلدا را آغاز کرده است.
یداله ملکی افزود: در این طرح ویژه رؤسای شعب تعزیرات حکومتی به همراه بازرسان صنعت، معدن و تجارت، جهاد کشاورزی و اتاق اصناف در ۲ نوبت صبح و عصر از بازار استان بازرسی خواهند کرد.
وی گفت: هدف از اجرای این طرح جلوگیری از افزایش غیرمنطقی قیمت‌ها توسط افراد سودجو است و کالاها از جهت قیمت و نحوه عرضه مورد بررسی قرار می‌گیرند و با هر گونه تخلف احتمالی برخورد می‌شود.
سنت‌های مازندرانی‌ها در یلدا
مردم مازندران در شب یلدا سنت‌های خاص خود را دارند و بنا به سنت دیرین همه افراد خانواده دور هم جمع می‌شوند و با خوردن هندوانه، ماست، میوه و آجیل، سرمای فصل زمستان را از خود دور می‌کنند.
آجیل و شب چره که شامل دانه‌هایی چون گندم و نخود برشته، تخم هندوانه و کدو، بادام، پسته، فندق، کشمش، انجیر و توت خشک است، هم در این شب فراموش نمی‌شود.
در شب نشینی یلدا مازندرانی‌ها گاهی هم برای سرگرمی با هم کشتی می‌گیرند یا مچ می‌اندازند، شعرها و آوازهای قدیمی برای شب یلدا به زبان مازندرانی و منظومه‌های امیری و طبری می‌خوانند یا با اشعار حافظ فال می‌گیرند.
برخی از خانواده‌ها در مناطق کوهستانی و برف گیر در شب یلدا، پس از خوردن شام، برای شب نشینی شب یلدا به خانه خویشاوند بزرگ‌تر می‌روند. اهالی روستاهای مازندران در این شب طولانی سرد در کنار بخاری‌های هیزمی و کرسی‌های گرم، در کنار هم می‌نشینند و تبادل نظر می‌کنند.
در این شب بیشتر شب چره‌ها مثل حلوا، کیک، شیرینی و گندم برشته حاصل سلیقه و هنر زنان و دختران خانه است و بنا به سلیقه زنان خانه شاخه‌ای از گل یا سبزه در سفره چله شو قرار داده می‌شود.
پیران اعتقاد دارند که در این شب زمین نفس می‌کشد و از این به بعد روزها بلند شده و شب‌ها کوتاه می‌شود. گرانی اقلام و کالاها سبب تغییر در برخی سنت‌ها و کوچک شدن دورهمی ها و مجازی شدن احوالپرسی‌ها شده است.